Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt

Hình tượng Ông già Noel - người mang quà Giáng sinh cho hàng triệu trẻ em trên khắp thế giới - dùng những biểu tượng vốn dựa trên đời sống của Thánh Nicholas - một vị giám mục đời thứ ba.
24/12/2024 14:19
Việt Lâm (tổng hợp)

Hình tượng Ông già Noel - người mang quà Giáng sinh cho hàng triệu trẻ em trên khắp thế giới - dùng những biểu tượng vốn dựa trên đời sống của Thánh Nicholas ở Myra, vị thánh bảo trợ của trẻ em. 

Nhưng hình tượng ông già râu trắng mà chúng ta biết ngày nay lại là kết quả của sự giao thoa giữa đức tin Kitô giáo, truyền thuyết ngoại giáo và sự ảnh hưởng của chủ nghĩa tư bản.

Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt - Ảnh 1.

Hình ảnh Thánh Nicholas từ khoảng năm 1500

Thánh Nicholas: Vị thánh của sự từ bi

Thánh Nicholas được nhớ đến như một vị thánh của trẻ em và người làm phúc. Truyền thuyết nổi tiếng nhất về ngài là câu chuyện ba cô gái nghèo được ngài giúp thoát khỏi kiếp nô lệ nhờ những thỏi vàng ngài ném qua khung cửa nhà họ trong đêm. Hình ảnh ngài cùng ba quả cầu vàng trở thành biểu tượng của lòng từ bi.

Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt - Ảnh 2.

Christkind trên đường đến nhà thờ tuyết

Lễ Thánh Nicholas được tổ chức vào ngày 6/12, ngày kỷ niệm ngài qua đời. Tuy nhiên, nhà cải cách Martin Luther, người phản đối sự tôn sùng các vị thánh trong giáo hội, đã thay thế Thánh Nicholas bằng Chúa Hài đồng (Christkind) như một người mang quà Giáng sinh.

Từ đó, Chúa Hài đồng trở thành hình tượng quà tặng chính trong khu vực theo Tin lành, trong khi lễ Thánh Nicholas vẫn được duy trì trong nhiều nơi.

Từ cha Tuyết đến Ông già Noel

Trong thế giới ngày nay, hình tượng Ông già Noel không chỉ như vị thánh mà là kết quả giao thoa văn hóa. 

Tại các quốc gia nói tiếng Anh, người ta quen gọi là "Father Christmas", trong khi khu vực nói tiếng Pháp là "Père Noël". Tại các quốc gia Đông Âu, "Cha Tuyết" (Father Frost) mang hình tượng của mùa Đông.

Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt - Ảnh 3.

Hình ảnh Thánh Nicholas đến thăm một gia đình

Dù ở dạng thức nào, hình tượng người mang quà Giáng sinh đã trở thành một biểu tượng đặc biệt, kết nối truyền thuyết cổ và những giá trị hiện đại.

Phiên bản ông già Noel hiện đại ở các nước Scandinavia bắt nguồn từ nhiều huyền thoại cổ xưa, tồn tại từ thời kỳ trước khi Kitô giáo du nhập.

Còn người dân ở Iceland thường gọi Giáng sinh là Yule (Jól in Norse). Lễ kỷ niệm thường bắt đầu vào đêm Giáng sinh và kéo dài khoảng 13 ngày. 

Mùa Giáng sinh cũng là kỳ nghỉ dài nhất ở Iceland, với tất cả các cơ sở kinh doanh đóng cửa đến ít nhất là ngày 27/12.

Vào dịp giữa mùa Đông, lễ hội Yule ở Iceland được tổ chức với hình ảnh một ông lão khoác áo lông thú, đội mũ trùm, râu trắng dài, di chuyển qua những ngôi làng trên chiếc xe trượt tuyết kéo bởi tuần lộc.

Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt - Ảnh 4.

Christkind và Ông già Noel trong rừng (khắc gỗ từ năm 1885)

Ông mang theo các loại hạt để giúp dân làng vượt qua cái lạnh khắc nghiệt. Truyền thuyết cho rằng ông chính là hậu duệ của Odin - vị thần quyền năng tối cao trong thần thoại Bắc Âu.

Ở Na Uy và Thụy Điển, người ta kể về một linh hồn trông nhà gọi là "Tomte". Vị thần nhỏ bé này bảo vệ nhà cửa và sân vườn, nhưng chỉ khi được dâng đủ thức ăn. 

Ngày nay, Tomte đã trở thành Jultomte hay Julenissen - nhân vật mang quà vào đêm Giáng sinh.

Còn Joulupukki của Phần Lan từng là nhân vật nửa người nửa dê, đáng sợ và hay đến nhà dân đòi thức ăn, kèm lời đe dọa bắt cóc trẻ em nếu không được đáp ứng.

Nhưng theo thời gian, chiếc sừng và bản tính hung dữ của ông biến mất, thay vào đó là hình tượng "người Giáng sinh" thân thiện.

Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt - Ảnh 5.

Ông già Noel và nàng tiên tuyết Snegurochka ở St. Petersburg

Chính vì thế, trong tiếng Đức, ông vẫn được gọi là "Weihnachtsmann" - "người đàn ông Giáng sinh".

Santa Claus: Biểu tượng xuyên lục địa

Cái tên "Santa Claus" nổi tiếng tại Mỹ có nguồn gốc từ Sinterklaas - vị thánh Nicholas mà những người Hà Lan mang đến trong quá trình định cư tại Nieuw Amsterdam, nay là New York.

Qua thời gian, Sinterklaas được Mỹ hóa thành Santa Claus, một ông già vui vẻ với bộ áo khoác viền lông, râu bạc, má hồng và nụ cười hiền từ.

Đến thập niên 1930, Coca-Cola đã biến Santa Claus thành biểu tượng quảng cáo, khắc sâu hình ảnh này vào văn hóa đại chúng thông qua những bộ phim, bài hát và chương trình truyền hình.

Không giống như ở châu Âu, nơi quà được trao vào ngày 6/12, Santa Claus tại Mỹ xuất hiện vào đêm 24/12.

Trên chiếc xe trượt tuyết do tuần lộc kéo, ông lặng lẽ trượt qua ống khói để mang quà đến từng ngôi nhà.

Thánh Nicholas và Ông già Noel: Huyền thoại và những khác biệt - Ảnh 7.

Giáng sinh giao thoa văn hóa: Ông già Noel (trái) và Joulupukki gặp nhau tại biên giới Phần Lan-Nga

Hình ảnh ông già Noel tất bật nhưng vẫn nụ cười rạng rỡ, kịp thời mang quà đến hàng triệu trẻ em khắp thế giới, đã trở thành biểu tượng bất hủ của mùa lễ hội.

Tin cùng chuyên mục

Ca sĩ Việt Tú, Vũ Thùy Linh hát chào mừng Giải Ảnh báo chí "Khoảnh khắc vàng" của TTXVN

Ca sĩ Việt Tú, Vũ Thùy Linh hát chào mừng Giải Ảnh báo chí "Khoảnh khắc vàng" của TTXVN

Sáng 25/12, Lễ trao Giải Ảnh báo chí Khoảnh khắc vàng lần thứ 7 năm 2024 do TTXVN tổ chức đã diễn ra tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia - số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội.

Chữ và nghĩa: Con thầy, vợ bạn, gái cơ quan

Chữ và nghĩa: Con thầy, vợ bạn, gái cơ quan

"Con thầy, vợ bạn, gái cơ quan". Tổ hợp này là thành ngữ hay tục ngữ? Nếu căn cứ vào văn bản tường minh (3 khái niệm đứng độc lập cạnh nhau) thì chưa thể xếp tổ hợp trên vào loại nào (thành ngữ hay tục ngữ) một cách chính xác.

100 năm ngày sinh nhà văn Nguyễn Đình Thi: "Ngôi sao nhớ ai mà sao lấp lánh"

100 năm ngày sinh nhà văn Nguyễn Đình Thi: "Ngôi sao nhớ ai mà sao lấp lánh"

Tại Lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Nguyễn Đình Thi (20/12/1924 - 20/12/2024), bên cạnh sự xuất hiện của đông đảo văn nghệ sĩ, trí thức, có sự xuất hiện đặc biệt của dịch giả Dominique De Miscault.

Phát triển công nghiệp điện ảnh Việt Nam (kỳ 1): Đúng chiến lược, rõ tầm nhìn…

Phát triển công nghiệp điện ảnh Việt Nam (kỳ 1): Đúng chiến lược, rõ tầm nhìn…

Công nghiệp điện ảnh từ lâu đã là xu thế phát triển tất yếu ở nhiều nước và là một bộ phận quan trọng của công nghiệp văn hóa.

Vịnh Hạ Long không có tên trong Danh sách 56 Di sản Thế giới bị đe dọa

Vịnh Hạ Long không có tên trong Danh sách 56 Di sản Thế giới bị đe dọa

Trước dư luận xã hội về việc vịnh Hạ Long - kỳ quan thiên nhiên của Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bị UNESCO loại khỏi danh sách Di sản thiên nhiên thế giới.

Tôn vinh nét đẹp cổ phục Việt

Tôn vinh nét đẹp cổ phục Việt

Ngày 24/12, tại Khu di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Cố đô Hoa Lư, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình diễn ra chương trình "Hoa Lư bộ hành - Đại Cồ Việt y quan" nhằm lan tỏa hình ảnh cổ phục Việt Nam tới đông đảo nhân dân và du khách.

Những biểu tượng của lễ mừng Thiên Chúa Giáng sinh

Những biểu tượng của lễ mừng Thiên Chúa Giáng sinh

Ngày lễ mừng Thiên Chúa Giáng sinh (lễ Noel) hằng năm là một trong những ngày lễ quan trọng của người theo Kitô giáo, từ lâu đã trở thành một lễ hội tôn giáo, văn hóa có tính toàn cầu.

Đêm nhạc tưởng niệm nghệ sĩ Thái Thị Liên: Tiếng piano ngân vang qua nhiều thế hệ

Đêm nhạc tưởng niệm nghệ sĩ Thái Thị Liên: Tiếng piano ngân vang qua nhiều thế hệ

Cuộc đời nghệ sĩ của Nhà giáo Nhân dân (NGND) Thái Thị Liên được xem như một huyền thoại. Huyền thoại ấy đã được viết nên bằng một kỷ lục hiếm có: Một nghệ sĩ hơn một thế kỷ tuổi đời vẫn miệt mài dạy học và biểu diễn.

Tin mới nhất

Nhìn lại năm 2024: Khởi sắc ngành Du lịch Việt Nam

Nhìn lại năm 2024: Khởi sắc ngành Du lịch Việt Nam

Năm 2024, ngành Du lịch được đánh giá là điểm sáng trong bức tranh kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Người dân Hà Nội náo nức xuống phố đón Giáng sinh

Người dân Hà Nội náo nức xuống phố đón Giáng sinh

Tối 24/12/2024, nhiều tuyến phố Hà Nội, đặc biệt là các nhà thờ được trang trí rực rỡ sắc màu, thu hút rất đông người dân tới check-in, chào đón Giáng sinh an lành.

Cá tuyết muối - Linh hồn ẩm thực Bồ Đào Nha mùa Giáng sinh

Cá tuyết muối - Linh hồn ẩm thực Bồ Đào Nha mùa Giáng sinh

Cá tuyết muối (Bacalhau) từ lâu đã là món ăn quốc hồn quốc túy của Bồ Đào Nha, nơi người ta nói rằng có tới 365 cách chế biến món cá này – đủ cho mỗi ngày trong năm.

"Check in" làng bưởi Diễn vào mùa nhộn nhịp thu hoạch phục vụ Tết

"Check in" làng bưởi Diễn vào mùa nhộn nhịp thu hoạch phục vụ Tết

Những ngày này, các phường Minh Khai, Phú Diễn, Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) - thủ phủ của giống bưởi đặc sản Diễn bắt đầu nhộn nhịp vào vụ thu hoạch bưởi phục vụ thị trường dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Đài phun nước biểu tượng Trevi ở Rome Italy mở cửa trở lại

Đài phun nước biểu tượng Trevi ở Rome Italy mở cửa trở lại

Sau 3 tháng trùng tu với tổng kinh phí 327.000 euro (khoảng 340.000 USD), đài phun nước Trevi đã được hồi sinh vẻ đẹp ban đầu và chính thức mở cửa trở lại vào ngày 22/12/2024.

Khám phá các nghi lễ, phong tục đầu Xuân qua các hoạt động “Chào năm mới 2025”

Khám phá các nghi lễ, phong tục đầu Xuân qua các hoạt động “Chào năm mới 2025”

Ngày 23/12, Ban quản lý Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam cho biết, từ ngày 31/12/2024 - 1/1/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra các hoạt động "Chào năm mới 2025".

Du lịch Thủ đô ghi dấu ấn đặc biệt

Du lịch Thủ đô ghi dấu ấn đặc biệt

Hà Nội năm 2024 ghi dấu ấn đặc biệt với ngành Du lịch khi đón lượng khách vượt xa kỳ vọng. Từ các lễ hội truyền thống đặc sắc, điểm đến văn hóa độc đáo, đến sự kiện quốc tế quy mô lớn, Thủ đô ngàn năm văn hiến không chỉ chinh phục du khách trong nước mà còn hấp dẫn bạn bè quốc tế.

Thế giới rộn ràng đón Giáng sinh 2024

Thế giới rộn ràng đón Giáng sinh 2024

Không khí đón Giáng sinh 2024 đã tràn ngập tại nhiều quốc gia trên thế giới. Đường phố, khu vui chơi, các trung tâm văn hóa và trung tâm thương mại được trang hoàng lung linh đủ màu sắc.

Độc đáo cây thông Noel làm từ hơn 3.800 chiếc nón lá tại Đồng Nai

Độc đáo cây thông Noel làm từ hơn 3.800 chiếc nón lá tại Đồng Nai

Hơn 3.800 chiếc nón lá Việt Nam được tạo thành một cây thông Noel cao gần 40 mét tại nhà thờ giáo xứ Hà Phát (thành phố Biên Hòa, Đồng Nai).

Bùng nổ du lịch và thể thao mùa Đông tại Trung Quốc

Bùng nổ du lịch và thể thao mùa Đông tại Trung Quốc

Du lịch và thể thao mùa Đông tại Trung Quốc đang bước vào thời kỳ cao điểm, trong bối cảnh nhiệt độ tại miền Bắc nước này giảm sâu xuống dưới mức đóng băng.