Suốt 40 năm qua, chưa có một đội chủ nhà nào vô địch EURO. Trong lịch sử, chỉ có đúng một nhà quán quân bảo vệ ngai vàng. Và trong thế kỷ 21, chỉ có duy nhất một cầu thủ của đội vô địch giành Quả bóng Vàng,…

1. Đêm nay, đội tuyển Đức sẽ bắt đầu hành trình chinh phục EURO 2024. Đó là giải đấu mà họ đang giữ kỷ lục vô địch (3 lần, ngang Tây Ban Nha), cũng như kỷ lục về số trận chung kết (6 lần). Ấy vậy mà trong lần giải đấu được tổ chức ở Tây Đức năm 1988, họ còn không vào được tới chung kết, và ngậm ngùi nhìn Hà Lan đăng quang sau khoảnh khắc vĩ đại của Marco van Basten.

Thật ra, đó là cảm giác chung của tất cả chủ nhà ở các VCK EURO suốt 4 thập kỷ qua, kể từ sau giải đấu năm 1984 khi chủ nhà Pháp của huyền thoại Michel Platini vô địch. Thành tích của Đức năm 1988 còn tốt hơn chán so với Bỉ năm 2000, Áo và Thụy Sĩ năm 2008, Ba Lan và Ukraine năm 2012 (đều không qua vòng bảng).

Kịch bản nào cho người Đức năm nay? 10 năm trước, họ là những nhà vô địch thế giới trên đất Brazil, nhưng kể từ đó đến nay, nỗi buồn nhiều hơn niềm vui. Tuyển Đức 2 lần bị loại ngay vòng bảng World Cup, còn ở kỳ EURO trước, họ dừng bước ở vòng 1/8. Trong năm 2023, người Đức trải qua một chuỗi trận giao hữu cực kỳ tệ, với đỉnh điểm thất vọng là thảm bại 1-4 trước Nhật Bản. Đó là giọt nước tràn li khiến LĐBĐ Đức quyết định sa thải Hansi Flick và bổ nhiệm Julian Nagelsmann.

Thành tích của tuyển Đức từ đầu năm là khá ổn (3 thắng, 1 hòa). Họ cũng đang sở hữu một đội hình kết hợp giữa những tài năng triển vọng như Jamal Musiala, Florian Wirtz, và những cựu binh như Manuel Neuer, Thomas Muller, và Toni Kroos. Nhưng bên cạnh đó, vấn đề lớn của người Đức là khả năng ghi bàn khi chân sút chủ lực Kai Havertz vốn không phải một số 9 đích thực, còn Niclas Fullkrug thì phải sắm vai dự bị. Đó là chưa kể những áp lực mà họ đang phải chịu. Vụ ẩu đả giữa Rudiger và Fulkrug trên sân tập mới đây là một minh chứng.

2. Đội chủ nhà vô địch EURO đã khó, bảo vệ ngôi vô địch ở lục địa già còn khó gấp bội. Trước Pháp năm 1984 thì Tây Ban Nha năm 1964 và Italy năm 1968 đều đã đăng quang trên sân nhà. Còn trong lịch sử 64 năm qua, chỉ có đúng một đội tuyển bảo vệ được ngôi vương. Đó là Tây Ban Nha của Luis Aragones (2008) và Vicente Del Bosque (2012). Giữa khoảng thời gian ấy, Tây Ban Nha thậm chí còn vô địch thế giới (2010). Đó cũng là khoảng thời gian đỉnh cao của thứ bóng đá kiểm soát bóng tiqui-taka ở cả cấp độ CLB và ĐTQG, với một thế hệ tài năng của Xavi, Iniesta. 

Nếu chỉ căn cứ vào những yếu tố ấy, người Ý có lẽ không mấy lạc quan. Đội tuyển của họ đã lỡ hẹn với hai kỳ World Cup liên tiếp, và phải khá chật vật mới vượt qua vòng loại EURO lần này. Nhưng nên nhớ rằng cách đây 3 năm, người Ý cũng không được đánh giá cao nhưng rồi bằng ý chí và bản lĩnh của mình, họ đã bước lên đỉnh châu Âu sau loạt luân lưu tại Wembley trước người Anh. Trước đó, tuyển Ý từng vô địch World Cup 2006, dù trước đó, bóng đá Ý rúng động với vụ Calciopoli.

Vấn đề của tuyển Ý chính là sự thiếu ổn định của những cá nhân, nhưng chính vì thế, nó lại khiến họ trở lên khó lường với các đối thủ. Bởi thế đừng ngạc nhiên nếu tuyển Ý trở thành đội tuyển thứ 2 bảo vệ được chức vô địch, nhưng cũng không quá sốc nếu họ dừng chân ngay... vòng bảng.

3. Trên phương diện cá nhân, EURO 2024 được coi như một cơ hội lớn để các ngôi sao ghi điểm trong cuộc đua giành Quả bóng Vàng. Nhưng thực tế, vô địch EURO có đồng nghĩa với việc chắc chắn đoạt Ballon d'Or.

Trong 6 VCK EURO kể từ đầu thế kỷ 21 đến nay, chỉ có duy nhất một cầu thủ thuộc đội tuyển vô địch EURO giành Quả bóng Vàng. Đó là trường hợp của Cristiano Ronaldo ở EURO 2016. Tuy nhiên, đó là thành tích được cộng hưởng thêm từ chức vô địch Champions League của Ronaldo trong màu áo Real Madrid nữa. Trước đó, các ngôi sao của Pháp (2000), Hy Lạp (2004), Tây Ban Nha (2008, 2012) đều không thể đoạt Quả bóng Vàng. Mới đây nhất, Jorginho của tuyển Ý vô địch EURO 2020 cũng chỉ về thứ ba trong cuộc bình chọn Quả bóng Vàng, sau Messi (Argentina) và Lewandowski (Ba Lan).

Năm nay, cũng vì Real Madrid vừa trải qua một mùa giải cực thành công, nên người ta đang dồn mọi ánh mắt đến Jude Bellingham (Anh), Toni Kroos (Đức), Luka Modric (Croatia) và có thể cả Vinicius Jr nữa, nếu anh thăng hoa cùng Brazil tại Copa America. Liệu còn ngôi sao nào nữa sẽ được tôn vinh?