Ngày xưa, mỗi khi nước cạn, sông con là một bãi cát trắng tinh, từ ngõ 260 Âu Cơ có thể xắn quần lội sang bãi Giữa.

Ông Văn Thành Nhân, một người viết văn ở phố cổ Hà Nội nói với tôi như thế về nhánh sông Hồng chảy ven các phường Tứ Liên, Yên Phụ và Phúc Xá của hai quận Tây Hồ và Ba Đình (Hà Nội). Nhiều người Hà Nội gọi đây là sông con, để phân biệt với dòng chính sông Hồng, chảy phía bên kia bãi Giữa.

Tôi cũng có hơn 20 năm chụp ảnh các bờ bãi sông Hồng. Sang Gia Lâm theo cầu Long Biên, thấy bên sông con có một xóm thuyền nan của những người đánh cá soi bóng bên bãi Phúc Tân. Vào Hà Nội qua cầu Chương Dương, xóm thuyền này gối vào cầu Long Biên, nom càng đẹp mắt.

Vào những ngày nước lớn, tôi chụp những chú nhóc nhảy từ cầu Long Biên xuống sông con. Mùa nước lặng thì chụp những người câu cá. Bên sông con còn có bãi Phúc Xá, ở đó có một xóm nhà nổi, ghép thùng phuy làm phao, là nơi tá túc những người tứ xứ. Ngược lên Tứ Liên, tôi chụp xóm gốm là hàng chục chiếc thuyền bán đầy gốm sứ… Đó là các hình ảnh rất khó quên, có thể gây thương nhớ cho những người yêu Hà Nội.

Ngày nay, cây cỏ, bùn đất đang lấp dần sông con. Nhiều chỗ, người ta còn đổ thải để lấn sông. Cách đây 3 năm, ông Nhân còn lái ô tô chở tôi từ đường Âu Cơ sang tận bãi Giữa. Sông con nay chỉ còn như những ao đầm, khi có nước lớn như đợt bão Yagi vừa rồi thì mới thành dòng chảy.

Đi qua cầu Chương Dương tuần trước, ống kính của tôi chỉ thấy một lạch nước nhỏ xíu chìm trong cỏ lá. Nếu không thấy cầu Long Biên ở phía xa, ai có thể biết đó là sông con nằm trong lòng sông Hồng?

Chảy lại đi sông con, chảy đi sông ơi…