Chỉ những CĐV trung lập mới mong muốn trận chung kết EURO 2024 phải phân định thắng thua bằng loạt sút luân lưu cân não. Thậm chí, chính Nhà vua Anh đã yêu cầu Gareth Southgate phải giải quyết trận đấu trong 90 phút chính thức.

Ba năm trước, ĐT Anh từng rơi vào tình huống này và cuối cùng phải nhận thất bại. Tuy nhiên, việc tập luyện đá penalty của tuyển Anh giờ đây đã được nâng lên một tầm cao mới, giúp họ không còn gì phải lo sợ nếu trận đấu với Tây Ban Nha phải bước vào loạt luân lưu. Theo một chuyên gia, đây là cách chuẩn bị cho loạt sút luân lưu tốt nhất thế giới hiện nay.

Bí quyết sút penalty thành công của ĐT Anh

Một số khía cạnh trong lối chơi của Anh, đặc biệt là ở giai đoạn đầu giải đấu, đã phải nhận những lời chỉ trích chính đáng. Tuy nhiên, "điểm yếu chí mạng" trên chấm 11m của họ đã được cải thiện đáng kể. Huấn luyện viên Southgate đã quan tâm đến vấn đề penalty ngay từ khi ông nhận chức vào năm 2016. Ông nhanh chóng thành lập một nhóm chuyên trách hoạt động trong 18 tháng với nhiệm vụ chấm dứt chuỗi thành tích đáng thất vọng của tuyển Anh - 6 thua trong 7 lần phải giải quyết bằng loạt sút luân lưu.

Những nỗ lực của họ đã xua tan đi bóng ma thất bại của chính Southgate tại EURO 96, khi ông đá hỏng penalty khiến Anh thua Đức. Sau đó, Anh đã đánh bại Colombia trên chấm 11m ở vòng 1/8 World Cup 2018. Tuy nhiên, nỗi lo lắng cũ đã quay trở lại khi họ thua Ý trên chấm penalty tại chung kết EURO 2020.

Southgate hiểu rõ rằng penalty không phải là trò may rủi, và thành tích giành chiến thắng 3 trên 4 loạt sút luân lưu của ông là minh chứng cho những nỗ lực nhằm tạo ra những lợi thế nhỏ nhưng quan trọng trước đối thủ.

Những nỗ lực đó đã được đền đáp bằng loạt sút luân lưu hoàn hảo của Anh trước Thụy Sĩ, một cột mốc quan trọng và là lần đầu tiên họ thực hiện thành công cả 5 quả penalty.

Trong mắt Geir Jordet, giáo sư tâm lý học và bóng đá tại Trường Đại học Khoa học Thể thao Na Uy, Southgate và đội ngũ nhân viên hậu trường của ông đã tạo ra "sự chuẩn bị chắc chắn nhất thế giới" trên chấm 11m.

"Họ đã chuẩn bị, họ đã mắc sai lầm, và họ đã sửa chữa những sai lầm đó," Jordet, một thành viên của nhóm chuyên trách của FA tám năm trước, chia sẻ. "Với hệ thống này, chất lượng của những người thực hiện penalty và thủ môn, Anh sẽ là đội được đánh giá cao hơn trong bất kỳ loạt sút luân lưu nào tại giải đấu năm nay. Và ai có thể nghĩ như vậy cách đây vài năm?

"Theo tôi, Anh sở hữu cách chuẩn bị chắc chắn, có chủ đích và bài bản nhất thế giới".

Tất nhiên, thành công vẫn chưa được đảm bảo. Bạn không bao giờ biết khi nào một chấm penalty đầy cát sẽ khiến cầu thủ tiếp theo trượt chân, hoặc một thủ môn đang có phong độ cao sẽ cản phá thành công.

Sự tập trung của tuyển Anh là kiểm soát những yếu tố trong tầm kiểm soát, điều mà họ đã làm tốt hơn bất kỳ đội nào khác tại giải đấu này và mang lại cho họ nền tảng tốt nhất có thể để thể hiện.

Sau tiếng còi kết thúc hiệp phụ với Thụy Sĩ vào tuần trước, Southgate đã tập hợp 11 cầu thủ của mình lại, những người có thể sẽ tham gia loạt sút luân lưu. Phần còn lại của đội tuyển, cùng với đội ngũ hậu trường của Anh, đã được yêu cầu rời đi - điều khác với những loạt sút luân lưu trước đó.

Điều này cho phép Southgate trực tiếp động viên các cầu thủ của mình, đồng thời đưa ra một phần mới trong phương pháp của họ. Mỗi người thực hiện penalty được chỉ định một "người bạn thân" để chào đón họ trở lại đội hình ở giữa sân sau khi thực hiện cú sút, cùng nhau chia sẻ áp lực thay vì chỉ đè nặng lên một cá nhân.

Hình ảnh Marcus Rashford và Jadon Sancho buồn bã đi bộ trở lại vạch giữa sân một mình sau khi đá hỏng penalty ở chung kết EURO 2020 gần như chắc chắn đã truyền cảm hứng cho sự thay đổi này.

Trong cuốn sách mới được xuất bản gần đây của mình, "Áp lực: Bài học từ tâm lý học của loạt sút luân lưu", Jordet đã chỉ trích cách tiếp cận trước đây của Anh. Rất lâu trước EURO 2020, ông đã đề xuất với nhóm chuyên trách của FA về một phiên bản ít cấu trúc hơn của cách tiếp cận mới này. Sau sáu năm, có vẻ như nó đã được áp dụng.

"Tôi nghĩ họ đã tập trung vào quy trình bất kể có ghi bàn hay đá hỏng, điều mà họ học hỏi được từ môn khúc côn cầu của Anh Quốc", ông nói. "Đối với tôi, đó là một cơ hội bị lãng phí để thể hiện tinh thần đồng đội, sự gắn kết, hỗ trợ và những điều tương tự".

"Trở lại năm 2007, tôi đã đề xuất về việc toàn đội chào đón cầu thủ trở lại vạch giữa sân và đã trao đổi với nhóm chuyên trách của FA về điều đó, nhưng Anh không áp dụng nó vào năm 2018 hoặc 2021. Bây giờ họ thậm chí còn đưa nó lên một tầm cao mới".

Tuy nhiên, chiến thuật này đã bị gián đoạn bởi trọng tài Daniele Orsato. Pickford vốn dĩ có một chiến thuật khác để hỗ trợ tinh thần cho người thực hiện penalty.

Pickford đã từng đưa bóng cho người sắp đá penalty của Anh trong mọi loạt sút luân lưu dưới thời Southgate. Lần này, anh dự định chào đón họ ở rìa vòng cấm địa và dẫn họ đến chấm penalty, tạo ra thế trận tâm lý hai chọi một trước thủ môn Yann Sommer của Thụy Sĩ.

Nhưng điều này đã bị trọng tài Orsato ngăn cản vì cho là hành vi phi thể thao. "Có lẽ ông ấy không hiểu giọng của tôi", Pickford, người gốc Sunderland sau đó cười nói.

Pickford là người giỏi tận dụng các quy tắc trong loạt sút luân lưu, và trước đó đã bị Orsato cảnh cáo vì câu giờ trước khi Manuel Akanji của Thụy Sĩ thực hiện quả penalty đầu tiên.

Trong khi các đồng đội Thụy Sĩ đứng thành hàng tay trong tay theo truyền thống, các cầu thủ Anh phần lớn đứng thành một vòng tròn rộng hơn - tránh tạo ra cảm giác "chúng tôi vs các bạn" quá rõ ràng khi những người thực hiện penalty trở về từ vòng cấm địa.

Áp lực đó có thể không phải là sự khác biệt so với thất bại của Anh vào năm 2021, nhưng tất cả những khía cạnh nhỏ này cộng lại đều có ý nghĩa.

Sau thất bại trước Ý, việc tung Rashford và Sancho vào sân chỉ vài giây trước khi hết giờ hiệp phụ đã trở thành tâm điểm.

Southgate đã không lặp lại sai lầm đó. Việc Trent Alexander-Arnold và Ivan Toney ra sân thi đấu 7 và 13 phút trước loạt sút luân lưu hôm thứ Bảy tuy không có ý nghĩa đáng kể về mặt thể lực nhưng lại tạo ra sự khác biệt về mặt tâm lý.

"Với Rashford và Sancho vào năm 2021, họ vào sân mà không có bất kỳ nhịp điệu nào," Jordet nói. "Họ gần như không phải là một phần của đội bóng. Phần còn lại của đội đã đưa họ đến loạt sút luân lưu và bây giờ họ phải thể hiện và mang lại phần thưởng cho các đồng đội, và đó là nhiều áp lực hơn".

"Cách khắc phục chính là cho các cầu thủ nhiều thời gian thi đấu hơn và ở một mức độ nào đó, Southgate đã làm được điều đó".

Bây giờ bí mật đã được tiết lộ. Tây Ban Nha sẽ có tám ngày để tìm cách phá vỡ những kế hoạch phạt đền tốt nhất này, nếu trận đấu đi đến loạt sút luân lưu.

Nhưng với sự thoải mái khi biết rằng họ đã chuẩn bị mọi thứ tốt nhất có thể, liệu Anh có đủ sức để giành chức vô địch?