Năm 2017, Roger Federer đánh dấu màn tái xuất của mình sau chấn thương bằng việc bổ sung vào bộ sưu tập của mình 3 danh hiệu nữa. Nhưng lần này, rất ít người tin rằng huyền thoại người Thụy Sĩ có thể lặp lại kỳ tích như thế.

Roger Federer bị loại khỏi Qatar Open: 'Tôi cần 5, 6 tuần nữa mới lấy lại được phong độ'

Không nhiều người kỳ vọng Roger Federer sẽ vô địch ngay giải đấu đầu tiên mà anh tái xuất sau hơn 1 năm xa rời sân quần. Nhưng thất bại trước Nikoloz Basilashvili ở tứ kết Qatar Open 2021 đã minh chứng rằng con đường trở lại của huyền thoại người Thụy Sĩ sẽ không hề bằng phẳng. 

Dĩ nhiên, màn trình diễn ở Qatar, khi Federer bị Basilashvili loại ở tứ kết, là một căn cứ khiến các cây viết quần vợt cũng như những bình luận viên không tin vào sự hồi sinh của lão tướng này.

Thời khắc của sự thật

Sau hơn một năm không góp mặt ở bất xứ giải đấu nào, không ai đòi hỏi Federer phải vô địch ngay lập tức khi trở lại – dù Qatar Open chỉ ở cấp độ ATP 250. Nhưng rõ ràng, người ta không hỏi thất vọng khi anh gác vợt trước một đối thủ mà trước đây mình có thể đánh dễ như đi dạo (5 năm trước, Federer từng thắng Basilashvili 6-2, 6-1, 6-2 ở vòng 1 Australian Open). Thực tế, Basilashvili đã làm được điều mà Daniel Evans suýt làm được ở vòng 2: Thắng set thứ ba quyết định để lần đầu tiên đánh bại đối thủ vĩ đại người Thụy Sĩ.

Cả hai trận đấu gặp Evans và Basilashvili đều có kịch bản khá giống nhau. Cả hai trận đều có set đầu tiên rất căng thẳng mà chiến thắng chỉ có thể được quyết định bởi khoảnh khắc thiên tài mà chỉ có những tay vợt đạt tầm như Federer mới có thể có. Federer đều thắng set thứ nhất, nhưng set thứ hai, anh lại gần như gục ngã, như thể việc chơi hai set đấu là quá nhiều với anh, sau hơn 1 năm không thi đấu là quá nhiều.

Khác biệt giữa hai trận đấu chỉ là thời điểm cuối của set thứ ba. Federer đã vượt khó để thắng Evans 7-5, nhưng sau đó, anh thua Basilashvili bằng đúng tỷ số ấy, dù đã đứng trước 1 matchpoint. Federer ở Doha 2021 rõ ràng không được như các fan mong đợi, không phải hình ảnh của tay vợt vô địch Australian Open 2017 dù vừa phải nghỉ 6 tháng do chấn thương. Australian Open 2017 là Grand Slam đầu tiên của Federer sau 5 năm, và là danh hiệu đầu tiên trong hat-trick danh hiệu lớn mà anh giành được sau đó.

Thay vào đó, người ta lại thấy hình ảnh của Federer ở Melbourne năm ngoái. Đó là giải đấu mà không hiểu sao anh lại lọt được vào tới bán kết, nhưng thời khắc sự thật đã đến khi anh thua kình địch người Serbia chỉ sau 3 set đấu. Thời gian cuối cùng cũng đã hằn lên những bước chạy của anh, và những chấn thương cũng vậy. Ở Qatar năm nay cũng như ở Melbourne năm ngoái, Federer nom đều mệt mỏi, về cả thể lực và tinh thần. Chiếc áo đẫm mồ hôi (anh hiếm khi như vậy trong 15 năm đầu sự nghiệp), cùng gò má bất ngờ là một dấu hiệu cho thực tế rằng anh sẽ bước sang tuổi 40 vào mùa hè này.

Nhiệm vụ bất khả thi

Tất nhiên, Qatar Open mới là giải đấu đầu tiên của Federer sau hơn một năm. Quãng thời gian nghỉ của Federer đợt này cũng dài gấp đôi so với hồi anh nghỉ nửa sau của mùa giải 2016. Năm 2017, Federer trở lại Melbourne với những khoảng thời gian nghỉ giữa các trận khá hợp lý. Còn ở Doha, lịch thi đấu dày đặc hơn nhiều. Thực tế, sau 3 set căng thẳng trước Daniel Evans (26 ATP), Federer có chưa đầy 3 tiếng để chuẩn bị cho trận gặp Basilashvili, tay vợt đã chơi như đi dạo trước Malek Jaziri (262 ATP) trước đó. Và nên nhớ, Basilashvili còn trẻ hơn Federer đến 10 tuổi.

Người ta có thể tranh luận rằng với các giải đấu Grand Slam, khi quãng nghỉ dài hơn, Federer có thể tiến sâu hơn là những giải đấu chỉ kéo dài trong một tuần như Qatar Open, khi anh phải duy trì phong độ mỗi ngày. Nhưng Grand Slam lại có cái khó riêng. Đó là các trận đấu diễn ra theo thể thức 5 set thắng 3, chứ không phải 3 set thắng 2 – và các tay vợt sắp đến tuổi tứ tuần như Federer hoàn toàn không thích. Ngoài ra, ở Grand Slam, Federer còn có thể sẽ đụng 1 trong 2 kình địch lớn nhất của mình, Rafael Nadal và Novak Djokovic.

Nadal trẻ hơn Federer 5 tuổi, còn Djokovic trẻ hơn 6 tuổi. Và ở thời điểm hiện tại, khoảng cách ấy dường như chưa bao giờ lớn hơn. Ở Australian Open, Djokovic đã một lần nữa vô địch, còn Nadal cũng chơi như thể sẵn sàng vào đến chung kết, trước khi bị Stefanos Tsitsipas bất ngờ chặn lại ở tứ kết.

Đây có lẽ là lần đầu tiên trong sự nghiệp, Federer yếu hơn cả hai tay vợt này, từ thể lực cho đến phong độ. Cơ hội để đánh bại họ sau 3 set, kể cả trên “thánh địa” Wimbledon, cũng là rất nhỏ nhoi.

• Roger Federer: Bao giờ cho tới… ngày xưa?

***

Dĩ nhiên, chúng ta không thể đưa ra kết luận chỉ sau hai trận đấu. Nếu có ai đó có khả năng lật ngược mọi dự đoán, giành được Grand Slam thứ 21, hoặc thậm chí là tấm HCV Olympic đầu tiên, thì người đó hẳn phải là Federer. Anh từng chứng minh rằng mình có thể viết lên câu chuyện cổ tích đẹp như thế nào hồi tháng Giêng 2017 với chức vô địch Australian Open lần thứ 5, và tháng Hai 2018, khi trở lại ngôi số một thế giới sau chức vô địch tại Rotterdam.

Nhưng Federer không thể chỉ bấu víu vào thành công quá khứ để có thể hồi sinh. Thực tế phũ phàng hơn thế rất nhiều, và ba năm là một quãng thời gian đủ dài để người ta nhận ra rằng mình đã đi đến phía cuối con đường, và có những giới hạn không thể vượt qua. Việc giành thêm một Grand Slam nữa, hay cạnh tranh ngôi số một thế giới dường như là một nhiệm vụ bất khả thi.

Phương Chi