Đội tuyển Italy đến EURO 2024 với vị thế và diện mạo tương đối nhạt nhòa cho dù họ là đương kim vô địch của giải đấu. Nhưng không bao giờ được đánh giá thấp khả năng của đội bóng này.

Rạng sáng qua, Italy đã kết thúc quá trình chuẩn bị cho EURO 2024 bằng trận giao hữu thắng Bosnia 1-0 ở Empoli, bàn thắng duy nhất do Davide Frattesi ghi từ đường chuyền của Federico Chiesa. Kết quả này, nhìn từ 2 phía, giống như một nửa cốc nước. "Đầy một nửa" với người lạc quan, "vơi một nửa" với những người khó tính.

Nhà vô địch nay khác rồi

Italy thắng đấy, nhưng để lại cảm giác rất không trọn vẹn. HLV Luciano Spalletti chính thức thử nghiệm sơ đồ 3-4-2-1 với tương đối nhiều xáo trộn so với trận hòa Thổ Nhĩ Kỳ 0-0 trước đó 5 ngày. Về tấn công, họ tạo ra được thế trận khá ấn tượng và rất nhiều cơ hội, đặc biệt trong hiệp 2, nhưng luôn thường trực nỗi bất an ở phía sân nhà. Nếu thủ môn Gigio Donnarumma không xuất sắc, Italy thậm chí có thể bị dẫn trước 0-2 ngay trong hiệp đầu. Sự chệch choạc là điều có thể hiểu được vì quá nhiều thay đổi về nhân sự và lối chơi. Hy vọng khi có thể đưa ra sân đội hình mạnh nhất, đội bóng áo Thiên thanh sẽ đem tới sự chắc chắn.

Ở trong bảng đấu được xem là "bảng tử thần", nhiệm vụ phòng ngự phải được đặt lên hàng đầu. Tuy nhiên, Spalletti là mẫu HLV ưa lấy công bù thủ, và đó cũng là toan tính hợp lý trong bối cảnh Italy bây giờ không còn các hậu vệ xuất sắc như trước kia. Nhưng vấn đề là Italy đang dứt điểm rất thiếu hiệu quả. Chỉ ghi được 1 bàn trong hơn 180 phút trước Thổ Nhĩ Kỳ và Bosnia, sau 29 cú dứt điểm, rõ ràng là thống kê tồi. Họ sẽ làm được gì trước Tây Ban Nha và Croatia, những đối thủ đang có phong độ tốt hơn? Hay thậm chí cả Albania, đội có hàng thủ tốt nhất nhì tại vòng loại khi chỉ để lọt lưới 4 bàn trong 8 trận.

Sự nửa vời của Italy khi ngày khai mạc đã cận kề càng khẳng định diện mạo thiếu thuyết phục của đội bóng này chỉ trong 3 năm sau ngày đăng quang EURO 2020 tại Wembley. Vô địch châu Âu nhưng Italy không giành nổi vé dự World Cup 2022, chỉ lọt vào VCK EURO 2024 với vị trí nhì bảng đầy chật vật ở vòng loại, chia tay HLV trưởng Roberto Mancini và đội hình đến Đức lần này chỉ còn 9/26 cầu thủ từng chiến thắng cách đây 3 năm. Trong 9 người đó, phần lớn cũng đã sa sút, tiêu biểu là những người hùng Chiesa, Donnarumma dù họ vẫn còn rất trẻ.

Không bao giờ được xem thường người Ý

Quá nhiều thay đổi và thành tích xoàng xĩnh khiến Italy chỉ được xem là ứng cử viên hạng 6 cho chức vô địch EURO 2024, ngang với những Hà Lan hay Bỉ (theo FoxSport). Nhưng ai cũng biết đội bóng áo Thiên thanh chưa bao giờ gặp vấn đề với việc bị đánh giá thấp ở các giải đấu lớn. Ngược lại, càng bị xem thường họ càng chơi tốt, điều đã được thể hiện rất rõ ở những chức vô địch World Cup 1982, World Cup 2006 và EURO 2020 hay việc lọt tới chung kết EURO 2012 dù bị loại từ vòng bảng World Cup 2010. Đương nhiên cũng phải kể tới những nỗi thất vọng ghê gớm mỗi khi họ phải chịu gánh nặng kỳ vọng, như việc vắng mặt ở 2 kỳ World Cup liên tiếp 2018-2022 và bị loại rất sớm ở 2 kỳ World Cup gần nhất trước đó.

Truyền thống cho thấy Italy thường sẽ chơi tốt hơn khi được thoải mái về tâm lý, thứ mà họ đang có hiện tại. Trên lý thuyết, thầy trò HLV Spalletti có nhiệm vụ bảo vệ danh hiệu vô địch, nhưng trong lịch sử 64 năm của EURO, chỉ có duy nhất Tây Ban Nha giành được 2 chức vô địch liên tiếp (2008, 2012). Cũng giống như chỉ có duy nhất Real Madrid bảo vệ được chức vô địch ở Champions League kể từ khi giải đấu mang tên này cách đây 32 năm, các đội bóng thường không phải chịu quá nhiều áp lực từ nhiệm vụ này.

Mặt khác, chính sự mới lạ cả về lực lượng cầu thủ được triệu tập lẫn sự xuất hiện của HLV Spalletti, người mới chỉ tiếp quản đội bóng từ tháng 9/2023 lại tiềm ẩn khả năng gây bất ngờ cao cho các đối thủ. Điểm nổi bật trong danh sách 26 cầu thủ là phần lớn trong số họ đều chưa giành được danh hiệu lớn, hoặc rất ít, ở cả đội tuyển lẫn cấp CLB. Điều đó đồng nghĩa với khát vọng chiến thắng, động lực thi đấu sẽ là rất đáng kể. Ngay cả những ngôi sao sáng nhất EURO 2020 cách đây 3 năm như Chiesa hay Donnarumma cũng đang khao khát khẳng định bản thân. Chiesa không còn chỗ đứng ở Juventus thời HLV Thiago Motta (sẽ ra đi mùa Hè này), Donnarumma thì luôn bị coi là tội đồ ở PSG bởi những sai lầm khó tha thứ.

Cả trong thành công hay thất bại, Italy là đội bóng luôn khiến người hâm mộ ngạc nhiên ở các giải đấu quan trọng. Có thể nói, điều bất ngờ duy nhất là họ sẽ không gây ra bất ngờ nào. Khi phải hiện diện trong bảng đấu "tử thần", hãy chờ xem Azzurri có thể đem tới những điều kinh ngạc nào. 

 Nguyễn Vinh