Chỉ cần vài chục phút trong màu áo đội tuyển Việt Nam, Nguyễn Xuân Son, tiền đạo nhập tịch gốc Brazil, đã ngay lập tức "kéo" cỗ xe đội tuyển Việt Nam đang rất ì ạch vọt lên bằng tốc độ đáng kinh ngạc.

Anh tạo ra sự thay đổi gần như toàn diện, điều mà chưa từng có cầu thủ Việt Nam nào làm được, nhưng đồng thời cũng để lại một bài toán cho HLV Kim Sang Sik trước vòng đấu knock-out.

Từ "mảnh ghép hoàn hảo"

Việc Xuân Son chiếm trọn tiêu đề các trang báo trong nước lẫn quốc tế không có gì phải bàn cãi. Góp công vào 4 bàn thắng, kết nối tốt với phần lớn đội hình, tràn trề nguồn cảm hứng chơi bóng đến mức đốt nóng đôi chân các đồng đội khiến họ trở thành con người khác so với 3 trận trước, rõ ràng giá trị mà Xuân Son mang đến trong chiến thắng 5 sao trước Myanmar không chỉ nằm trên bảng tỷ số. Một khái niệm "tầm ảnh hưởng" đã được Xuân Son đặt cho một tiêu chuẩn mới.

Thậm chí, người ta có cảm giác, cách mà đội tuyển vận hành ở 3 trận đấu chưa thuyết phục trước đó, dường như chỉ để "chờ" Xuân Son, như một miếng ghép buộc phải có thì mọi thứ mới đi đúng hướng. Ngay trong trận ra mặt của tiền đạo này, HLV Kim Sang Sik cũng bố trí 2 cầu thủ của Nam Định khác là Văn Toàn và Văn Vĩ chơi từ đầu để giúp Xuân Son kết nối nhanh nhất có thể. Các đường bóng vào khu cấm địa, thực tế cũng chỉ nhắm vào vị trí của Xuân Son.

Công bằng mà nói, có một cầu thủ đã chứng minh giá trị của mình một cách rõ ràng như tiền đạo gốc Brazil này, thì bất kỳ HLV nào cũng sẽ có xu hướng xây dựng đội hình theo phương án có anh trên sân. Nếu HLV Kim Sang Sik chủ đích làm việc đó, nghĩa là từ đầu giải đến giờ lắp ghép mọi thứ chỉ để chờ Xuân Son ra sân, thì ông đã thành công. Tiền đạo đang khoác áo Nam Định gần như hòa nhập tuyệt đối, không có một chút cảm giác nào rằng đây là những bước chạy đầu tiên của anh trong màu áo đội tuyển Việt Nam.

Đến "bài toán không có Xuân Son"

Nhưng tác động của Xuân Son càng lớn thì sự phụ thuộc vào anh càng nhiều. Chúng ta thắng Myanmar 5-0 nhưng hết 4 bàn là có dấu giày của tiền đạo này. Đây là xét đơn thuần con số, chưa nói đến tác động về tinh thần giúp các vị trí khác chơi tốt hơn.

Khi Xuân Son chưa kịp đưa bóng vào lưới, thì Việt Nam có trận thứ 4 liên tiếp không thể ghi bàn trong hiệp một. Việc quá chậm khi biến ưu thế kiểm soát bóng thành bàn thắng rõ ràng là đáng lo ngại. Nguy hiểm hơn, đó là một "thói quen" rất tại hại dễ bị đối phương có đẳng cấp tương đương khai thác.

Điều này có nghĩa, chúng ta vừa có Xuân Son để giải quyết điểm yếu trong khâu tấn công nhưng sự thật là điểm yếu đó vẫn còn nguyên vẹn chứ không hề mất đi. Một lý thuyết khá đơn giản: "Bắt chết" Xuân Son, chắc chắn sẽ được các đối thủ sắp đến từ vòng bán kết, mà trước mắt là Singapore, tìm mọi cách để thực hiện.

Tất nhiên, khiến cho Xuân Son phải "biến mất" không hề là điều dễ dàng, nhưng công bằng mà nói, tập trung xử lý một cá nhân vẫn dễ hơn là đối diện với một hàng tấn công đa dạng, đồng đều, biến hóa.

Ở thời điểm này, đa số chúng ta đều chỉ chờ đợi trận đấu kế tiếp để xem Xuân Son chơi bóng cùng các đồng đội và ghi bàn thắng. Chắc chắn không ai muốn nghĩ đến việc Xuân Son không thể ra sân vì một lý do nào đó. Nhưng riêng ở góc độ chuyên môn, nhất là ở vị trí của HLV Kim Sang Sik, thì không thể không tính đến chuyện Xuân Son bị phong tỏa trên sân bóng.

Đội tuyển Việt Nam thì chưa trải qua điều này nhưng trong màu áo Nam Định đá ở AFC Champions League 2, thì Xuân Son đã có những trận đấu "mất hút" do bị kèm chặt. Trước một Myanmar hầu như không có cầu thủ nào đủ tầm kèm Xuân Son, đội tuyển chơi tưng bừng khi Xuân Son thoải mái di chuyển.

Nhưng Singapore là đội bóng có chất lượng cao hơn, tính kỷ luật tốt hơn và thể chất khỏe hơn. Dù không có một số cầu thủ giỏi, nhưng Singapore được chuẩn bị khá tốt cho ASEAN Cup. Họ giành vé vào bán kết bằng trận hòa kiên cường ngay trên sân Bukit Jalil của Malaysia, từng dẫn trước Thái Lan 2-0 và cũng chỉ để thua với 2 bàn ở các phút bù giờ.

Đó là đối thủ mà đội tuyển Việt Nam chưa từng phải trải qua suốt vòng đấu bảng, và đó lại là một Singapore đã có đủ những trải nghiệm khốc liệt nhất trước khi tiến vào bán kết.