Sáng 25/12, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm xem xét đơn kháng cáo của 21 bị cáo trong vụ án “chuyến bay giải cứu”.

Trong 54 bị cáo tại giai đoạn sơ thẩm có 21 người kháng cáo, tham gia phiên phúc thẩm, gồm: Phạm Trung Kiên (cựu cán bộ thuộc Bộ Y tế); Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an); Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao); Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao); Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự); Vũ Sỹ Cường (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an); Trần Văn Tân (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam); Hoàng Văn Hưng (cựu cán bộ điều tra, Bộ Công an); Lê Thị Ngọc Anh (cựu cán bộ Ban Đối ngoại Trung ương); Nguyễn Hoàng Linh (cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia); Đặng Minh Phương (cựu kế toán thuộc Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia); Phạm Thị Kim Ngân (cán bộ Phòng Trị sự, Tạp chí Thanh tra).

Bên cạnh đó, còn các bị cáo thuộc các công ty, doanh nghiệp: Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng Thái Hòa); Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó Tổng Giám đốc công ty Bluesky); Lê Ngọc Sơn (Tổng Giám đốc công ty Bluesky); Hoàng Diệu Mơ (Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại du lịch và dịch vụ hàng không An Bình); Võ Thị Hồng (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại và dịch vụ Hàng không Minh Ngọc); Lê Văn Nghĩa (Giám đốc Công ty Cổ phần du lịch và dịch vụ ăn uống Nhật Minh); Trần Thị Mai Xa (Giám đốc Công ty MasterLife); Phạm Bích Hằng (Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Du lịch Quốc tế); Trần Quốc Tuấn (Giám đốc Công ty Cổ phần Xúc tiến thương mại và du lịch).

Trước đó, trong các ngày từ 11- 28/7/2023, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm và tuyên phạt 54 bị cáo các mức án từ 15 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến tù chung thân, về 5 tội danh: “Đưa hối lộ", “Nhận hối lộ,” “Môi giới hối lộ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Theo bản án sơ thẩm, trước tình hình dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân ở nước ngoài về nước. Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ có nhiệm vụ tập hợp tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch tổ chức các chuyến bay theo đề xuất của Bộ Ngoại giao. Bộ Ngoại giao (thông qua Cục Lãnh sự) có nhiệm vụ xây dựng, đề xuất kế hoạch tổ chức các chuyến bay combo; chủ trì và xin ý kiến, trao đổi thống nhất với các bộ trong tổ công tác và báo cáo, trình lãnh đạo Chính phủ phê duyệt, quyết định và thông báo việc thực hiện chuyến bay.

Tuy nhiên, quá trình tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam mắc kẹt ở nước ngoài do dịch COVID-19 về nước (từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2022), 25 bị cáo là cựu quan chức, cán bộ ở nhiều bộ ngành đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, nhận hối lộ số tiền hơn 164 tỷ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng. Trong vụ án, 23 cá nhân là đại diện doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỷ đồng, 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản hơn 24 tỷ đồng.

Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đánh giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, xảy ra tại nhiều bộ, ngành. Các bị cáo lợi dụng vị trí công tác đã nhũng nhiễu, gây khó khăn, tạo ra cơ chế xin - cho, buộc doanh nghiệp chi tiền "bôi trơn". Việc đưa - nhận hối lộ tồn tại ở hai dạng: Đưa yêu cầu, thỏa thuận mặc cả; hoặc gây khó khăn, mập mờ không minh bạch trong công tác cấp phép chuyến bay, buộc các doanh nghiệp chi tiền theo "luật bất thành văn". Nhiều quan chức phạm tội theo hình thức thông đồng, hứa hẹn chia sẻ lợi ích. "Số tiền hối lộ đặc biệt lớn, thường xuyên, liên tục. Các bị cáo đều nhận thức được nếu làm theo yêu cầu doanh nghiệp, doanh nghiệp sẽ chi tiền cảm ơn", bản án nêu.

Bị cáo Hoàng Văn Hưng khắc phục toàn bộ 18,8 tỷ đồng

Trước ngày phiên tòa diễn ra, bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu cán bộ điều tra của Bộ Công an) đã nhận tội và đã được gia đình khắc phục toàn bộ hậu quả từ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổng cộng 800.000 USD (18,8 tỷ đồng). Theo luật sư bào chữa cho Hoàng Văn Hưng, khi luật sư vào làm việc ở giai đoạn chờ xét xử phúc thẩm, bị cáo Hưng đã nhận thức lại toàn bộ quá trình xảy ra vụ việc. Hoàng Văn Hưng xin thay đổi nội dung kháng cáo từ kêu oan sang xin giảm nhẹ hình phạt tại phiên phúc thẩm.

Trước đó, trong suốt quá trình xét xử sơ thẩm, Hoàng Văn Hưng luôn phủ nhận cáo trạng truy tố khi cho rằng, mình không nhận khoản tiền đặc biệt lớn từ những bị cáo liên quan đến vụ án này.

Theo bản bán sơ thẩm, Hoàng Văn Hưng, cựu cán bộ điều tra, Bộ Công an, được phân công điều tra vụ án "chuyến bay giải cứu" từ ngày 28/1/2022. Đến tháng 9/2022, Hưng bị điều chuyển công tác nhưng vẫn đưa ra thông tin gian dối để lừa tiền "chạy án" của Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng (Tổng Giám đốc và Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky) thông qua Nguyễn Anh Tuấn, khi đó là Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội.

Kết thúc phiên tòa sơ thẩm, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội khẳng định, dù Hoàng Văn Hưng không nhận tội nhưng có đủ căn cứ xác định, Hưng đã lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền 800.000 USD (tương đương 18,8 tỷ đồng). Tòa quyết định tuyên phạt Hoàng Văn Hưng tù chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.