Trung Quốc vừa có hành động bất hợp pháp khi hạ đặt giàn khoan Haiyang Shiyou-981 xâm phạm trắng trợn quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông. Phóng viên TTXVN đã có cuộc phỏng vấn ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia (Bộ Ngoại giao) về vấn đề này.

* Sau khi sự việc xảy ra, trong cuộc họp báo tại Trung Quốc vào ngày 8/5, phía Trung Quốc tuyên bố chỉ đàm phán trong trường hợp Việt Nam rút tất cả các tàu ra khỏi vùng biển mà Trung Quốc đang tìm cách đặt giàn khoan Haiyang Shiyou-981, ông có ý kiến như thế nào về việc này?

- Chúng tôi khẳng định, khu vực mà giàn khoan Haiyang Shiyou-981 hoạt động nằm hoàn toàn trong quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam. Việc các lực lượng chấp pháp Việt Nam bao gồm: Cảnh sát biển, kiểm ngư thực thi các biện pháp quản lý tại vùng biển này là hoàn toàn hợp pháp và trong quyền quản lý của Việt Nam và nó phù hợp với luật pháp quốc tế. Việc cần thiết nhất hiện nay là Trung Quốc phải rút toàn bộ các tàu, giàn khoan của họ ra khỏi khu vực này.

* Trung Quốc nói rằng tàu của phía Việt Nam chủ động đâm vào tàu của họ, quan điểm của ông như thế nào về việc Trung Quốc đưa ra?

- Trong cuộc họp báo đó, các phóng viên đã đưa ra một số câu hỏi liên quan đến việc này, nhưng quan chức Trung Quốc không trả lời được và qua đó thể hiện sự không nghiêm túc, họ không có được những bằng chứng, hình ảnh cụ thể. Chúng tôi khẳng định rằng Trung Quốc không thể có các hình ảnh đó. Bởi vì, tàu Việt Nam có mặt tại đây hoàn toàn là tàu dân sự và không có hành vi gây sự với tàu Trung Quốc, chính các tàu Trung Quốc đã chủ động có những hành động gây hấn với tàu Việt Nam. Trong cuộc họp báo quốc tế của Bộ Ngoại giao vừa qua, chúng tôi cũng đã đưa ra rất nhiều hình ảnh cụ thể để chứng minh cho những hành động ngang ngược của Trung Quốc trong vụ việc này.

* Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc có những hành động ngang ngược trên Biển Đông và vi phạm chủ quyền của Việt Nam , vậy phản ứng của chúng ta lần này có gì khác so với những lần trước?

- Việc làm đó của Trung Quốc đã thể hiện rõ là họ luôn muốn mập mờ trong những công việc liên quan, kể cả những yêu sách của họ ở Biển Đông, họ cũng chưa làm rõ như thế nào. Trong khi cả thế giới đã yêu cầu Trung Quốc làm rõ các yêu sách của nước này phù hợp với luật pháp quốc tế. Chính sách nhất quán của Việt Nam là kiên trì bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình. Việt Nam cũng đã nhất quán thông qua các biện pháp hòa bình và phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc, phù hợp với luật pháp quốc tế, để giải quyết các tranh chấp.

Trong cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Việt Nam vừa qua, đã khẳng định rõ rằng chủ quyền đối với Việt Nam là hết sức thiêng liêng, do đó chúng ta sẽ sử dụng tất cả các biện pháp hòa bình được quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc, cũng như luật pháp quốc tế để bảo vệ các quyền, lợi ích của Việt Nam ở Biển Đông. Việt Nam khẳng định có đầy đủ các chứng cứ lịch sử để chứng minh chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa cũng như quyền chủ quyền, quyền tài phán đối với các vùng biển của mình theo Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc năm 1982. Trong bất kỳ trường hợp nào, xét từ bất kỳ góc độ nào thì việc Trung Quốc đưa giàn khoan Haiyang Shiyou-981, cũng như hàng chục tàu các loại xâm phạm vào vùng biển của Việt Nam đều là bất hợp pháp và trái các quy định của luật pháp quốc tế, Việt Nam sẽ cương quyết phản đối những hành động này.

* Hiện nay, trên một số mạng xã hội có ý kiến cho rằng tại sao chúng ta không ngăn chặn tàu Trung Quốc ngay khi xâm phạm vào vùng đặc quyền kinh tế nước ta 200 hải lý? Dư luận các nước lớn cũng đang hầu hết ủng hộ Việt Nam , lý lẽ đang thuộc về chúng ta có đúng không?

- Theo quy định của luật pháp quốc tế thì tàu và các vật di chuyển có quyền được di chuyển trên vùng đặc quyền kinh tế các nước. Nhưng Trung Quốc thực hiện đặt giàn khoan trên vùng biển của Việt Nam là hành vi bất hợp pháp và trái với quy định của luật pháp quốc tế, cũng như Công ước Luật Biển 1982, do đó chúng ta phải đấu tranh cương quyết. Chúng ta thấy hầu hết các báo chí nước ngoài, cũng như một số chính giới nước ngoài đã có phát biểu phê phán việc làm của Trung Quốc, điều đó thể hiện chính nghĩa của Việt Nam .

* Trân trọng cảm ơn ông!

Thanh Hải - TTXVN