'Sụt lún cục bộ' văn hóa và sự nhiễm độc thông tin

Hãy thật bình tĩnh và khách quan để xem những biểu hiện lệch chuẩn văn hóa trong thời gian gần đây nó có căn nguyên từ đâu hay chỉ là sự “sụt lún” cục bộ ở từng khu vực?
19/06/2021 07:19

(Thethaovanhoa.vn) - Hãy thật bình tĩnh và khách quan để xem những biểu hiện lệch chuẩn văn hóa trong thời gian gần đây nó có căn nguyên từ đâu hay chỉ là sự “sụt lún” cục bộ ở từng khu vực?

Vụ thảm sát Bình Phước trên YouTube: 'Phim' câu view vô nhân tính!

Vụ thảm sát Bình Phước trên YouTube: 'Phim' câu view vô nhân tính!

Đầu tháng 8 này, trên Youtube xuất hiện một đoạn clip dài hơn 23 phút với tựa đề: “Phim ngắn Vụ thảm sát số 6 (Theo câu chuyện có thật vụ thảm sát 6 người ở Bình Phước)”.

Nếu nhìn bao quát ở tầng vĩ mô thì đất nước ta đang là điểm sáng về tăng trưởng kinh tế, về chống dịch, về ổn định chính trị và có chỉ số hạnh phúc khá cao, điều đó chứng tỏ văn hóa không hề xuống cấp mà còn được nâng cao. Nhưng nếu lướt qua mạng Internet thì sẽ dễ dàng nhận ra những điểm sụt lún về văn hóa đang xuất hiện trên một số trang mạng xã hội.

Gần đây, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV1) đã nêu khung hình phạt cho các hành vi phạm luật và phản văn hóa như: Vu cáo, xuyên tạc, bịa đặt, xúc phạm danh dự, phát ngôn tục tĩu...

Thế nhưng nó vẫn xuất hiện nhan nhản hằng ngày, hằng giờ. Vậy tác hại của nó sẽ như thế nào?

Chú thích ảnh
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Trước hết thuộc về lĩnh vực thực thi pháp luật, mặc dù đã có đủ cơ sở pháp lý như VTV1 đã nêu, đã có chứng cứ cụ thể hiện hữu ngay trên những dòng tít in đậm của một số trang mạng... nhưng việc xử phạt là quá ít so với số lượng vi phạm. Chính những từ ngữ phạm luật và phản văn hóa ấy là phương tiện và “kỹ xảo câu view” để kiếm “bộn” tiền từ cư dân mạng, nên người vi phạm dù biết mình đang vi phạm cũng không dễ từ bỏ.

Có thể hình dung những trang mạng có chứa ngôn từ phạm luật và phản văn hóa ấy giống như những cây cần sa hay thuốc phiện được trồng trong vườn nhà riêng, không phải ai cũng có quyền cấm đoán hay nhổ bỏ, ngoài chính quyền và luật pháp...

Trên thực tế, những trang mạng độc hại ấy lại thu hút được số lượng view lớn hơn rất nhiều lần so với những trang bình thường khác? Bởi vì nó đã kích hoạt vào đúng một thuộc tính phổ biến nhất của con người là tính tò mò, muốn tìm hiểu cái mới, lạ, cái bất ngờ, cái “bí mật” của người khác...

Thực tế, nhận thức của con người thường là “biết trước, chọn sau” nên khi thấy những tin giật gân, gây sốc là bấm ngay vào để xem. Nói theo cách của “thời chống Covid” cho dễ hiểu thì có thể ví các trang thông tin ấy hàm chứa lượng “độc tố văn hóa” rất cao - như F0; còn những người vào xem như F1, ai có “đề kháng văn hóa tốt” thì an toàn, ai yếu hơn thì sẽ nhiễm virus và lại trở thành F0...

Như vậy, không thể nói tất cả những người vào xem các trang mạng xấu đều yêu thích nó mà có lẽ phần nhiều vì tò mò và một phần cũng do nhu cầu giải trí của thời cách ly, giãn cách. Nhưng phải thừa nhận một thực tế là số lượng “F1 văn hóa” là khá nhiều nhưng không phải là tất cả đều bị “nhiễm độc thông tin”...

Tuy nhiên, liệu trình “điều trị F0 văn hóa” phải từ việc thực thi pháp luật nghiêm minh và theo quy luật cung cầu - tức là khi lượng người vào xem giảm đến mức nào đó thì những thông tin độc hại sẽ không còn khả năng lây lan rộng hơn ra cộng đồng.

TS Nguyễn Hữu Nguyên - Báo Văn Hóa

Tin cùng chuyên mục

Chào tuần mới: 'Vaccine' cho tin giả

Chào tuần mới: 'Vaccine' cho tin giả

Câu chuyện về vấn đề tin giả, tin xấu, tin độc đã “đốt nóng” dư luận cuối tuần qua khi xuất hiện trên nghị trường của kỳ họp Quốc hội thứ 4, khóa XV.

Tản văn cuối tuần: Núi rừng lên tiếng

Tản văn cuối tuần: Núi rừng lên tiếng

Cuộc ra mắt lần đầu tại Thủ đô của 6 họa sĩ Bắc Kạn trong đó ba họa sĩ người Tày, Nùng, còn ba người Kinh. Hai họa sĩ Trần Giang Nam, nhà giáo, Trần Ngọc Kiên công tác Hội.

Thư gửi robot citizen: Niềm vui ngắn chẳng tày gang

Thư gửi robot citizen: Niềm vui ngắn chẳng tày gang

Sophia mến! Đôi khi tôi nghĩ cái thế giới robot của Sophia thật đơn giản biết bao vì không tồn tại giới tính, màu da, tuổi tác, giàu nghèo…

Góc nhìn 365: Hi vọng từ… bia đá

Góc nhìn 365: Hi vọng từ… bia đá

Ngày 8/11 tới, cuộc triển lãm “Bia đá kể chuyện” tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội sẽ kết thúc, khép lại đúng một tháng trưng bày đáng chú ý về câu chuyện của những tấm bia đá ở đây.

Chữ và nghĩa: Lợn chuồng chái, gái cửa buồng

Chữ và nghĩa: Lợn chuồng chái, gái cửa buồng

Câu tục ngữ có hai vế điệp và đối nhau (lợn chuồng chái/ gái cửa buồng). Mỗi vế là một danh ngữ (ngữ mở rộng có danh từ làm trung tâm). Người đọc sẽ ngạc nhiên lấy làm lạ là 2 đối tượng đem ra bàn ở đây lại là “lợn” và “gái”.

Góc nhìn 365: Số hóa 'di sản' điện ảnh

Góc nhìn 365: Số hóa 'di sản' điện ảnh

Những bảo vật quốc gia cần được số hóa để giới thiệu cùng khán giả qua các thiết bị công nghệ, thay vì mãi lưu trữ trong kho. Các di tích, danh thắng cũng cần được số hóa về hình ảnh.

Chào tuần mới: Lỗi không phải ở hoa sữa

Chào tuần mới: Lỗi không phải ở hoa sữa

Ở Việt Nam, hiếm có loài cây nào gây “chia rẽ nhân tâm” hơn loài hoa sữa. Dẫu có cái tên gợi hương tinh khôi, thơ ngây, hoa sữa thật không dễ chịu gì cho những người vốn không ngửi nổi mùi hương ấy, thậm chí là dị ứng phấn hoa, hoặc những cơn đau đầu, chóng mặt.

Tản văn cuối tuần: Bắt cá mùa lũ

Tản văn cuối tuần: Bắt cá mùa lũ

Hôm qua vào Huế được bạn chiêu đãi bữa nhậu trong đó có món đặc sản canh chua cá ngạnh sông Hương. Đúng là tôi chưa từng bắt gặp loài cá này, nói gì được ăn.

Tin mới nhất

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

Đảo quốc sư tử Singapore hiện đang thu hút với địa điểm dành cho các tín đồ của trà sữa và những viên trân châu ngọt ngào, cũng như những ai ưa khám phá. Đó là bảo tàng trà sữa trân châu đầu tiên tại Đông Nam Á

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Với vẻ đẹp hoang sơ của biển cùng kiến trúc độc đáo, cầu cảng Hải Tiến thuộc Khu du lịch Hải Tiến (Hoằng Hóa) hiện đang là điểm check-in khiến giới trẻ mê mệt.

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Những chuyến du xuân vui và hoàn hảo ai cũng mong muốn, tuy nhiên nó sẽ mất hứng và không trọn vẹn khi gặp những phiền toái đột xuất xảy ra trên đường.

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Đến hẹn lại lên. Tháng Giêng âm lịch hàng năm là tháng của rất, rất nhiều các lễ hội ở Việt Nam trong đó có những lễ hội đáng chú ý, thu hút mối quan tâm của đông đảo dân chúng cũng như du khách gần xa.

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Từ nhiều năm nay, với đặc thù về cảnh quan trong dịp Tết, Tây Bắc luôn là điểm hẹn lý tưởng để các phượt thủ tìm đến

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Thái Lan, nếu đã quá quen với Bangkok và Pattaya náo nhiệt phố thị, Phuket với những bãi biển cát trắng trải dài, thì Chiang Mai sẽ cho du khách một trải nghiệm khác biệt.