Chữ kí là gì? Mới nghe một bạn bảo: Ôi giời, tưởng gì, có  thế mà cũng hỏi. Ai chẳng biết chữ kí là tên mình viết nhanh lên các lại gấy tờ để làm bằng cớ cho một trách nhiệm...

Nếu hiểu chữ kí như thế thì đơn giản quá. Trên đời này chữ kí phong phú hơn thế nhiều. Phong phú từ hình thức đến giá trị, có cái lâu bền, có cái kỉ niệm, có cái lãng nhách.

Con sói, con hổ, con báo khi đến địa phận mới, nó ghếch chân đái vào một gốc cây, lưu mùi để xác lập vị trí nơi nó cát cứ. Con chó nhà thì cũng biết làm việc đó chứ không chỉ chó sói. Đó là cách kí riêng của loài vật để xác định chủ quyền, là "đánh dấu".

Người miền núi xưa có lối kí bằng dao. Gặp cái cây muốn lấy làm cột nhà thì dùng dao chém chữ thập lên thân cây chỗ ngang tầm mắt. Ai trông thấy coi như cây đã có chủ, không ai chặt nữa.

Dân du lịch, nhất là các chú choai đến những di tích thắng cảnh từ hòn đá gốc cây bờ tường thường dùng bất kì cái gì từ bút đến viên gạch, que sắt, dao, dĩa đánh dấu bằng vẽ, trích hình, khắc ghi tên mình. Chưa kể còn vẽ bậy. Đó là những hành vi xâm hại đối với di tích, danh thắng, môi trường!

Hội họa… trong nhà vệ sinh cũng là thứ chữ kí đánh dấu của kẻ giết thời gian.

Để lại dấu tích để người ta nhận diện được hoặc chí ít để bản thân tự sướng khi tới một nơi nào đó có thể coi là nằm trong các kiểu chữ kí trên đời.

***

Đời một con người, dù không phải là quan chức, cũng không biết phải kí bao nhiêu lần vào những thứ giấy tờ liên quan đến bản thân. Chỉ thoải mái nhất có lẽ là kí lưu niệm. Tuy vậy người lao động bình thường chắc chẳng bao giờ được vinh hạnh biết đến loại chữ kí ấy, ngoại trừ việc ký vào sổ lưu bút của nhau.

Mù chữ thì "điểm chỉ" cũng là chữ kí. Vân tay khó bắt chước khó làm giả nhưng nếu có những khế ước mà chủ nhân đang trên đường hấp hối mà người ta lăn mực vào rồi nhấn xuống tờ giấy thì thật đấy mà vẫn là đồ giả như thường.

Nói chung những việc việc gì liên quan cá nhân với xã hội cần giữ làm bằng thì đều phải kí. Chỉ duy nhất có một việc hệ trọng mà không phải lo kí đó là giấy báo tử  khi đương sự đã lìa đời, thì không phải tự kí xác nhận, vì còn sống đâu mà kí!

Ngẫm cho cùng, trên đời chẳng có gì có gì đơn giản bằng chữ kí, nhẹ nhàng hơn chữ kí. Nhưng cũng chẳng có gì nặng hơn chữ kí, nên cẩn thận không thừa!