Dưới trời nắng nóng
Chúng ta đang bước qua đợt nóng dữ dội nhất của mùa Hè 2022. Cuộc sống của các cư dân đô thị đang bị đảo lộn. Ở đó, trong giờ làm việc, các con phố vắng tanh như mùng một Tết. Còn vào giờ đi làm hoặc giờ tan tầm, dưới cái nóng hầm hập, những cuộc di chuyển trên đường chắc chắn là cực hình với bất cứ ai.
Góc nhìn 365: Cây xanh - những 'ký ức' của đô thị
Tưởng nhỏ, nhưng vụ chặt hạ cây đa trong quá trình trùng tu đình Chèm (Hà Nội) bỗng trở thành một sự kiện thu hút sự chú ý đặc biệt của cộng đồng cuối tuần qua.
Bởi thế, dễ hiểu khi tại các ngã tư trong lúc chờ đèn đỏ, chúng ta lại thấy một cảnh tượng đặc trưng của ngày nắng nóng, khi người đi đường dúi dụi chụm lại dưới bất cứ một chút bóng râm nào của cây xanh.
Không chỉ thế, từ những khu vực ở trung tâm Hà Nội như Hồ Gươm, Hồ Tây, các công viên công cộng cho tới những tiểu cảnh nhỏ, dưới mỗi tán cây thường là nơi nghỉ trưa hoặc trú ẩn của những người lao động, kiếm sống trên đường phố. Còn vào buổi tối, không lạ khi người người, nhà nhà đổ ra đây hóng mát.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở các ao, hồ, sông trong thành phố - khi những gì được ghi lại cho thấy lượng người đổ ra tắm tại sông Hồng và Hồ Tây đang tăng vọt trong dịp này.
Núp trong những căn phòng gắn điều hòa nhiệt độ bí bách, hẳn mỗi người trong số chúng ta đều ước có thật nhiều chiếc “máy lạnh tự nhiên” từ cây xanh, mặt nước trên mọi cung đường di chuyển trong những ngày này. Dù ai cũng biết, cây xanh, mặt nước hẳn không thể phủ mọi chỗ, mọi nơi trong thành phố.
Chúng ta đều biết, tỷ lệ cây xanh, mặt nước ở những đô thị lớn như Hà Nội đang giảm đi một cách rất nhanh trong những năm gần đây, bởi sự bùng nổ của tầng tầng lớp lớp những khối nhà.
Chưa nói tới chuyện chặt cây, lấp hồ mà nhiều chuyên gia từng chỉ ra, bản thân mặt nước và cây xanh cũng luôn cần được bổ sung theo thời gian ở các đô thị đang phát triển. Có nghĩa, theo cách nói giản dị nhất, chúng ta phải có quỹ đất dành cho những nguồn tài nguyên đặc biệt ấy, thay vì chỉ chạy theo việc xây chung cư hay phân lô bán đất.
Và với những gì đang diễn ra, không thể phủ nhận: Cơn sốt đất tại các đô thị hiện nay đang không cho phép mặt nước, cây xanh có thêm nhiều cơ hội để mở rộng. Thiếu vắng những cơ chế hợp lý để ràng buộc cũng như khuyến khích chủ đầu tư, sự bùng nổ trong quá trình đô thị hóa ở rất nhiều nơi vẫn bị chi phối bởi “tư duy mét vuông” muốn tăng diện tích sàn xây dựng lên tối đa để mang về lợi nhuận.
Phát triển chiều cao để “nhường” bớt chiều rộng cho mặt nước và cây xanh, tăng khoảng cách giữa các tòa nhà, hạn chế diện tích ở phần công trình thuộc những hướng Đông và Tây vốn có nhiều bức xạ nhiệt... - tất cả nguyên tắc cơ bản này đã được nhắc tới từ lâu để phát triển những cụm đô thị hài hòa. Chỉ có lòng tham để chạy theo những giá trị ngắn hạn mới là rào cản lớn nhất trong câu chuyện ấy.
Trí Uẩn
