Đặc sản mắm ở U Minh Thượng
U Minh Thượng (Kiên Giang) trong những năm gần đây trở thành điểm đến thu hút khách du lịch không chỉ vì cảnh quan xanh mát, hoang sơ, mà còn bởi nền ẩm thực đa dạng về mắm.
Mắm ở U Minh Thượng đa dạng, có nhiều loại như mắm cá lóc, linh, rô, sặc, lưỡi trâu… Mắm được người dân chế biến thành nhiều món ăn như mắm chưng trứng thịt, mắm chiên, mắm trộn đu đủ, mắm chưng thịt ba rọi, lẩu mắm…
Dưới góc độ của người địa phương, khi vào mùa vụ nhà nông không có thời gian đi bắt cá thì mắm chưng vừa làm thức ăn nhanh lại vừa để từ sáng đến chiều không hỏng nên rất tiện lợi. Mắm chưng ba rọi ăn kèm rau rừng là món ăn phổ biến của mâm cơm người dân U Minh Thượng. Chén mắm chưng bên ngoài vàng ươm, bên trong có ba rọi tươm mỡ nhẹ hoà quyện với mùi thơm dậy vị của mắm cá lóc, nghe qua thôi là đã thấy thèm rồi!
Khi có dịp đến với U Minh Thượng, du khách đừng bỏ qua những món đặc sản làm từ mắm, điển hình như lẩu mắm. Lẩu mắm được yêu thích nhờ hương vị đậm đà, khó quên của mắm cá linh và mắm cá sặc, ăn kèm với các loại rau đồng đặc trưng ở miền Tây như bông súng, đọt choại, rau dừa, bông điên điển...
Không chỉ có mắm và rau, thành phần của lẩu còn có cà tím, cá, tôm, mực và một chén nước mắm Kiên Giang cay nồng. Tất cả tạo nên một "huyền thoại" lẩu mắm sống mãi trong lòng thực khách qua thời gian.
Hiện nay, nghề mắm ở U Minh Thượng vẫn được duy trì và tạo điều kiện nhưng đa phần người dân làm mắm cá đồng tự ăn hoặc đem bán ở chợ theo dạng nhỏ lẻ nên không có thương hiệu, do đó nguồn tiêu thụ chủ yếu chỉ quanh quẩn trong tỉnh Kiên Giang.
Tuy vậy, ở trung tâm huyện, các thương hiệu mắm Hai Lập, Cô Ba, hoặc mắm cá U Minh… được đánh giá là "bất bại" khi có những khách du lịch ưa chuộng mua ăn hoặc mang về làm quà.
Mắm cá đồng xưa nay luôn là niềm tự hào của người dân Kiên Giang nói chung, người dân U Minh Thượng nói riêng. Vì vậy, hy vọng các hộ gia đình sẽ tiếp nối và dần biến nghề mắm trở thành "nghề truyền thống", từ đó tiến tới xây dựng "làng truyền thống" và mở ra nhiều cơ hội khác cho mắm cá đồng U Minh Thượng.
Loại đặc sản dân dã, độc đáo này xứng đáng được gìn giữ và phát triển mạnh mẽ hơn, đặc biệt là trong thời kỳ hội nhập, vừa đem lại giá trị về mặt tinh thần, vừa hỗ trợ mang lại những giá trị về kinh tế - xã hội bền vững cho địa phương.
Dân ở U Minh Thượng truyền tai nhau câu: Mắm còn thì cá còn, cá còn thì mùa nước còn, mùa nước còn thì không thiếu cơm ăn áo mặc.