Bên trong bộ óc của Arne Slot: 'Radar phát hiện điều vô nghĩa', không quát tháo và video giữa hai hiệp
Arne Slot hiểu rằng để trở thành một HLV giỏi, trước hết ông phải là một người tư duy xuất sắc.
Tính đến thời điểm này, hầu như mọi thứ mà vị HLV người Hà Lan chạm vào tại Liverpool đều biến thành vàng. Ông đã giành được 15 chiến thắng trong 17 trận đầu tiên, thiết lập kỷ lục tốt nhất trong lịch sử các HLV mới của Liverpool. Hiện CLB của ông dẫn đầu bảng xếp hạng Premier League với khoảng cách 5 điểm so với đội đứng thứ 2. Các chiến thuật của Slot mang lại thành công lớn. Ông cũng hồi sinh và tìm lại phong độ của nhiều cầu thủ kỳ cựu, đáng chú ý là Ryan Gravenberch, Virgil van Dijk, Luis Diaz, Curtis Jones. Thậm chí gần đây là Darwin Nunez nữa.
Tuy nhiên, Slot thừa nhận rằng điều khó khăn nhất ở Liverpool không phải là tìm ra điểm yếu của đối thủ hay xây dựng một hệ thống phù hợp để đội bóng phát huy tối đa khả năng. Thách thức lớn nhất với ông là tìm ra những lời nói đúng, với tông giọng phù hợp, để khích lệ và truyền cảm hứng cho từng cá nhân mỗi ngày.
Vậy cách tiếp cận tâm lý của Slot được hình thành như thế nào? Các phóng viên đã phải tiếp xúc với nhiều người từng làm việc với HLV 46 tuổi này, nhiều người trong số họ yêu cầu giấu tên vì không được phép phát biểu, để tìm hiểu cách ông làm việc và tại sao ông thành công.
Sau các buổi phân tích video về buổi tập hoặc trận đấu, Slot có chút thời gian thư giãn. Nhưng suy nghĩ ám ảnh trong đầu ông là làm gì hoặc nói gì tiếp theo với nhóm cầu thủ đang nuôi tham vọng cạnh tranh ngôi vô địch.
Ở Liverpool lúc này, những lời nói "mềm dẻo" của Slot đã gây ấn tượng mạnh với các cầu thủ, những người ban đầu không biết mong đợi điều gì sau sự ra đi của Jurgen Klopp cũng như sự xuất hiện của một đội ngũ HLV mới. Mặc dù các cuộc nói chuyện không cuồng nhiệt như người tiền nhiệm, Slot lại rõ ràng và súc tích khi đưa ra yêu cầu, đồng thời giải thích chính xác lý do tại sao một quyết định được đưa ra.
Virgil van Dijk đã nói với truyền thông: "Ông ấy sẽ nói bất cứ điều gì ông ấy cho là cần thiết."
Andy Robertson cũng nhấn mạnh điều này khi mùa giải bắt đầu: "Ông ấy có thể lớn tiếng và nói rằng ông ấy không hài lòng, nhưng điều quan trọng hơn là chỉ ra cách chúng tôi có thể làm tốt hơn, bằng cách xem lại các đoạn video hoặc điều tương tự."
Slot đưa ra yêu cầu một cách nghiêm khắc nhưng công bằng. Những điều chỉnh chiến thuật nhỏ và các sự thay đổi người thông minh đã giúp Liverpool vượt qua các trận đấu mà họ chơi không tốt trong hiệp một. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất là những thông điệp tưởng như nhẹ nhàng nhưng lại có sức nặng mà ông truyền tải để khơi dậy sự cải thiện. Trong một buổi họp phân tích video gần đây, Slot đã cho thấy ông tỉ mỉ và chi tiết thế nào khi tổng hợp các đoạn clip từ nhiều buổi tập để chỉ ra cách cải thiện một động tác cụ thể, dù rất nhỏ.
Các clip này được giữ bí mật và chỉ lưu hành nội bộ. Nhiều cầu thủ Liverpool thừa nhận các cuộc thảo luận nhóm của Slot đầy cảm hứng và chứa đựng thông tin dễ tiếp thu và phù hợp. Một trong những điểm mạnh lớn nhất của ông là khả năng lắng nghe những người ông tin tưởng, nhưng ông cũng sở hữu thứ mà những người thân cận gọi là "radar phát hiện điều vô nghĩa."
Nhà tâm lý học Dan Abrahams, người từng làm việc với Slot tại Feyenoord và cũng là người tư vấn cho về cách sống cũng như làm việc, nhận xét: "Điều làm Arne khác biệt chính là ông ấy là một nhà giao tiếp tuyệt vời. Ông ấy biết cách truyền đạt ý tưởng để các cầu thủ hiểu và lấy tự tin từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng của ông ấy. Slot biết rõ kế hoạch của mình và chúng rất linh hoạt. Các cầu thủ có thể nhận ra điều này và nó mang lại cho họ sự tự tin cùng động lực mạnh mẽ."
Slot sẵn sàng lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ người khác, nhưng không dễ bị lung lay. Giống như tại Feyenoord, ông đã rất nhanh để tìm ra sự cân bằng giữa sự cởi mở và sự quyết đoán tại Liverpool.
Dù luôn thẳng thắn trong các buổi họp báo, Slot cũng đặt ra một số quy tắc riêng: không mô tả hoặc định nghĩa về tình trạng chấn thương của cầu thủ, cũng như không thảo luận về hợp đồng của các ngôi sao như Virgil van Dijk, Mohamed Salah hay Trent Alexander-Arnold.
Tuy nhiên, Arne Slot sẵn sàng giải thích chi tiết chiến thuật hoặc thảo luận về vai trò và trách nhiệm của từng cá nhân trong đội. Một ví dụ điển hình là khi ông thay Jarell Quansah ở những phút cuối trận thắng 3-2 trước Brighton tại Carabao Cup do mắc lỗi, Slot đã nhanh chóng đề cập đến tình trạng căng cơ mà trung vệ này đang gặp phải, để hướng dư luận theo hướng khác.
Quansah không được sử dụng vào tuần sau khi cần một sự thay đổi phòng ngự, nhưng Slot lại nhấn mạnh rằng chấn thương đã ảnh hưởng đến quyết định của ông. Nhằm xây dựng sự tự tin cho cầu thủ trẻ này, ông đưa Quansah vào sân ở những phút cuối trận thắng 4-0 tại Champions League trước Bayer Leverkusen. Ông ý thức rõ sự cần thiết phải tạo cơ hội cho cầu thủ 21 tuổi này sau khởi đầu mùa giải chậm chạp và mất đà so với mùa trước.
Slot cũng xử lý khéo léo bài toán lựa chọn ở vị trí hậu vệ trái. Ông công khai giải thích rằng lý do Andy Robertson thi đấu ít hơn dưới thời mình là do hậu vệ người Scotland có sự chuẩn bị trước mùa giải không tốt. Robertson có thể không hoàn toàn đồng ý với lý do này, nhưng sau chiến thắng cuối tuần trước Aston Villa, anh nói trân trọng sự thẳng thắn của Slot.
"HLV rất cởi mở và trung thực, chúng tôi đã nói chuyện khá nhiều lần và đó luôn là những cuộc trò chuyện tích cực," Robertson chia sẻ. "Giữa chúng tôi có sự tôn trọng lẫn nhau, dù đôi khi không đồng ý với đội hình xuất phát!"
Slot không ngần ngại bày tỏ quan điểm của mình một cách thẳng thắn. Chẳng hạn, ông nhấn mạnh rằng khi Alisson trở lại sau chấn thương chắc chắn anh sẽ là thủ môn số một, bất chấp phong độ của Caoimhin Kelleher đang rất tốt.
Khi không đồng tình với điều gì đó, Slot không hề ngại ngần bày tỏ. Dù khiêm tốn, ông không thiếu sự tự tin. Đầu tháng này, trong một cuộc họp báo, khi được hỏi rằng Liverpool đã vượt qua những lịch thi đấu khó khăn hơn so với đầu mùa, Slot chỉ nhún vai và cười: "Nhưng các anh từng nói với tôi rằng chẳng có trận nào dễ ở Premier League khi tôi đến đây!"
Nếu đội bóng của Klopp thường chơi với sức tấn công dữ dội và đầy năng lượng, phiên bản Liverpool dưới thời Slot lại thể hiện tính cách của ông: bình tĩnh, kiểm soát nhưng sẵn sàng tăng tốc khi cần thiết. Nhưng sự thay đổi chiến thuật của Slot vì thế giúp xoay chuyển trận đấu.
Ví dụ về những thay đổi chiến thuật mang tính bước ngoặt của Slot có thể thấy ngay từ trận mở màn mùa giải tại Ipswich Town. Sau 45 phút, nhận thấy đội bóng của mình thua kém trong các pha tranh chấp, Slot thay Ibrahima Konate vào thay Quansah, và vấn đề được giải quyết.
Trong trận gặp Manchester United, ông tìm cách khai thác điểm yếu của các hậu vệ cánh của Erik ten Hag và cô lập tiền vệ phòng ngự Casemiro. Khi đội bóng để mất bóng quá nhiều ở những phút cuối trận gặp Wolverhampton Wanderers, ông đã điều chỉnh lối chơi ngay trong các trận tiếp theo gặp Bologna và Crystal Palace.
Các cuộc nói chuyện trong giờ nghỉ giữa hiệp cũng đóng vai trò quan trọng với Liverpool. Slot giữ chúng ngắn gọn, súc tích với sự hỗ trợ bằng phân tích video. Ông yêu cầu đội ngũ nhân viên cắt ghép các đoạn clip có thể trình chiếu cho từng tuyến (phòng ngự, tiền vệ hoặc tấn công) hoặc từng cá nhân ngay trong giờ nghỉ.
Có bố và mẹ cùng là giáo viên, Slot học được rất nhiều về nghệ thuật truyền tải. Ông là một người có kĩ năng sư phạm, chứ không phải kiểu người thích quát tháo. Khi Liverpool bị dẫn trước 0-1 trước Brighton, ông yêu cầu các cầu thủ cần gây áp lực mạnh hơn và giành lại quyền kiểm soát bóng nhanh hơn sau một hiệp một chậm chạp. Không quát mắng, không la hét, chỉ là một yêu cầu bình tĩnh nhưng kiên quyết. Trong hiệp hai, Liverpool tăng tốc và pressing tầm cao, giúp lội ngược dòng giành chiến thắng 2-1.
"Arne rất chú ý đến cách sử dụng từ ngữ của mình," nhà tâm lý học Dan Abrahams giải thích. "Ông ấy hiểu nhịp điệu câu văn và tông giọng. Điều này có thể giúp truyền năng lượng hoặc làm dịu các cầu thủ."
Khi cần thiết, Slot sẵn sàng nghiêm khắc
Cựu thủ môn Liverpool Sander Westerveld, người từng thi đấu cùng Slot, đã nhận xét: "Ông ấy có thể rất nghiêm khắc nếu mọi việc không diễn ra như mong muốn, nhưng vẫn biết cách tìm những điểm tích cực để mang lại sự tự tin cho cầu thủ."
Những khoảnh khắc tức giận hiếm khi xảy ra, nhưng khi cần thiết, Slot không hề nhượng bộ. Sau trận thắng Wolves, ông đã có những lời nghiêm khắc vì Liverpool suýt đánh rơi chiến thắng. Sau thất bại 0-1 trước Nottingham Forest tại Anfield, ông cũng chia sẻ thẳng thắn với các cầu thủ những sự thật phũ phàng.
Trong suốt thời gian này, Slot luôn ý thức về kết quả từ những hành động của mình. Ông tin rằng những tháng đầu tiên là thời điểm quan trọng để giành được sự tôn trọng của cầu thủ và xây dựng cách làm việc mới. Slot hiếm khi lớn tiếng vì ông biết nếu làm thường xuyên, nó sẽ mất đi hiệu quả. Khi các trận đấu không diễn ra như kế hoạch, ông luôn nhận trách nhiệm trước tiên, sau đó giải thích rõ ràng các cải thiện mà ông muốn thấy từ đội bóng.
Tinh thần tự kiểm điểm này còn mở rộng đến cả hành vi của ông trên sân bóng. Khi mất bình tĩnh trong trận gặp Chelsea và bị trọng tài cảnh cáo, Slot thừa nhận đó là một quyết định phạt xứng đáng. Ông giải thích rằng khó giữ bình tĩnh sau hàng loạt quyết định bất lợi liên tiếp cho đội bóng của mình.
Những hành động nhất thời từ khu vực kỹ thuật có thể khích lệ tinh thần các cầu thủ, nhưng nhìn chung, Slot vẫn giữ sự điềm tĩnh như cách ông mong đội bóng của mình thể hiện.
Lịch thi đấu dày đặc cùng hàng loạt cuộc họp trước và sau trận đấu gần như không có thời gian cho Slot có những suy nghĩ tiêu cực nảy sinh. Nếu có, Slot tìm đến trợ lý của mình là Sipke Hulshoff. Ông là người hiểu Slot rõ nhất khi đã làm việc cùng nhau từ 10 năm trước.
Dennis van der Ree, từng làm việc với cả hai tại CLB Cambuur của Hà Lan, chia sẻ với báo chí rằng: "Sipke rất thích quan sát, đó là cách anh ấy học hỏi. Anh ấy biết Slot muốn gì và luôn trung thành."
Mạng lưới hỗ trợ tại Liverpool của Slot rất mạnh mẽ. Ngoài Hulshoff, Slot còn tin tưởng Ruben Peeters, trưởng bộ phận hiệu suất, người cũng chuyển từ Feyenoord cùng ông. Được biết, nếu có cơ hội Slot sẽ đưa thêm nhiều thành viên từ đội ngũ cũ của mình ở Feyenoord sang Liverpool. Tuy nhiên, ông đã thuê Johnny Heitinga làm trợ lý, vì ông cần bổ sung một HLV có kinh nghiệm Premier League.
Heitinga từng làm việc tại West Ham United dưới thời David Moyes. Ông hiện đảm nhận nhiều vai trò khác nhau trong công tác huấn luyện. Heitinga thường đưa ra các ý kiến khác biệt, điều mà Slot đánh giá cao vì ông muốn những quan điểm đối lập để kiểm chứng và thách thức mình.
Đội ngũ huấn luyện còn có Aaron Briggs, một cái tên được đánh giá cao, từng làm việc tại Manchester City, Monaco và Wolfsburg. Briggs đã nhanh chóng hòa nhập và đóng góp vào thành công chung của đội ngũ.
Các trợ lý của Slot có tinh thần làm việc năng động, giúp ông giảm bớt áp lực để tập trung vào những điều quan trọng nhất. Trong khi Hulshoff và Heitinga điều hành các buổi tập, Slot lập kế hoạch chi tiết và sử dụng mỗi buổi để tập trung vào một khía cạnh cụ thể. Các buổi tập chuyền bóng thường yêu cầu cao nhất, khi Slot tìm kiếm sự hoàn hảo và không ngần ngại dừng lại, bắt đầu lại cho đến khi các cầu thủ làm chủ được bài tập.
Slot không kỳ vọng đội bóng sẽ thắng mọi trận đấu hay làm đúng tất cả mọi thứ, nhưng ông yêu cầu sự nỗ lực không ngừng mỗi ngày và tinh thần hỗ trợ lẫn nhau giữa các cầu thủ. Những ví dụ gần đây rất đáng chú ý, như Salah và Diaz thường xuyên lùi sâu hỗ trợ phòng ngự.
Slot đã trở về Hà Lan để dành thời gian bên vợ và các con khi các ĐTQG tập trung. Ông cũng khuyến khích những cầu thủ không phải thực hiện nghĩa vụ quốc gia làm điều tương tự. Slot thừa nhận rằng cuộc sống của ông ở Anh cho đến nay bị chi phối hoàn toàn bởi bóng đá, nhưng đó chính là cách ông thích nghi.
Slot là người ít có sở thích cá nhân. Ông thấy thoải mái khi xem bóng đá trên laptop, vì điều đó cho phép ông thực hiện các công việc nhỏ khác cùng lúc. Ông ăn sáng và trưa tại trung tâm huấn luyện, sau đó mang bữa tối về nhà vì lịch trình của ông quá bận rộn.
Những thử thách lớn hơn đang chờ đợi, đặc biệt là các trận đấu với Manchester City và Real Madrid trong ba tuần tới. Nhưng bất kể quy mô và tính chất của trận đấu lớn thế nào, Slot không dành thời gian cho những chiêu trò tâm lý. Ông chỉ tập trung vào việc truyền tải một thông điệp rõ ràng về điều ông mong đợi.
Tìm ra những cách sáng tạo để truyền tải thông điệp tốt nhất có thể là một thách thức, nhưng cho đến nay, Slot luôn có câu trả lời.