Cuối tuần qua, tại không gian của Trung tâm Văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm, một chương trình hòa nhạc cổ điển đặc biệt đã diễn ra: VYO Community Concert 2023 - hòa nhạc từ thiện của Dàn nhạc giao hưởng Trẻ Việt Nam (VYO).

Được thành lập từ năm 2022, Dàn nhạc giao hưởng Trẻ Việt Nam - Vietnam Youth Orchestra (VYO) là dàn nhạc trẻ đa quốc tịch đầu tiên tại Việt Nam, bao gồm các bạn trẻ tuổi từ 12 - 22, đến từ nhiều trường học, nhiều ngành nghề, nhiều quốc tịch.

Sự ra đời của VYO còn với mong muốn đóng góp những giá trị tốt đẹp cho xã hội thông qua chuỗi hòa nhạc cộng đồng thường niên mang tên VYO Community Concert, được tổ chức miễn phí tại các không gian công cộng sáng tạo quanh Hà Nội. Buổi diễn dành cho trẻ em quỹ Rồng Xanh vào 29/5 vừa qua là một trong số đó.

Với dự án này, chương trình đặt mục tiêu đạt được con số ủng hộ 300,000,000đ tương ứng với 50 gói học phí cho 50 trẻ em yếu thế được đến trường và có cơ hội có một tương lai tươi sáng hơn.

Đại diện cho đơn vị tổ chức hòa nhạc, nhạc trưởng Phan Đỗ Phúc đã có những chia sẻ với báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) về dàn nhạc cũng như dự án đầy ý nghĩa này.

Hiện thực hóa giấc mơ nhạc cổ điển

Anh nói: "Dàn nhạc giao hưởng Trẻ VN (VYO) và Viện âm nhạc Trẻ VN (VYMI) đến từ tình yêu và một ước mơ chung dành cho âm nhạc cổ điển của những người trẻ. Họ ước mơ những người trẻ Việt Nam sẽ có một mối quan hệ lâu dài với âm nhạc cổ điển, từ đó phát triển một mỹ cảm cho một thế hệ mới, từ đó sẽ xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho Việt Nam và thế giới. Đằng sau đó là sự hỗ trợ của các đơn vị đồng hành, đối tác chiến lược, trong đó có Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam".

* Liệu có phải yếu tố đa quốc tịch sẽ làm nên sức hấp dẫn cho dàn nhạc không?

- Đó cũng là một trong những yếu tố hấp dẫn. Nhưng tôi mong khán giả đến với VYO sẽ cảm thấy thuyết phục, và yêu thứ âm nhạc đẹp, chân thành mà cả đội ngũ VYO đang cố gắng tạo dựng.

Từ lâu, âm nhạc được coi là một ngôn ngữ toàn cầu. Và việc thiết lập một môi trường đa văn hóa, đa quốc tịch có một ý nghĩa rất lớn đối với các thành viên của VYO. Bởi, chơi nhạc cùng nhau sẽ giúp các bạn được tiếp cận với các nét văn hóa, các giá trị khác nhau; đồng thời nhận ra những điểm chung, những giá trị chung khi các bạn cùng chung tay xây dựng một cái gì đó thật đẹp khi chơi nhạc.

Ngoài ra, trong bối cảnh hội nhập, việc sinh hoạt trong một môi trường đa văn hóa, đa quốc tịch như VYO cũng sẽ giúp cho các bạn trở thành những công dân toàn cầu có ý thức, có trách nhiệm trong tương lai.

* Nhưng chỉ huy một dàn nhạc đa văn hóa như vậy cũng không dễ?

- Đúng là sự đa văn hóa, đa quốc tịch cũng là một thử thách cho đội ngũ tổ chức. Tôi và các đồng nghiệp của mình phải tìm hiểu rõ phong tục, văn hóa của tất cả các thành viên tham gia, để có hướng trao đổi, tổ chức hiệu quả trên cơ sở tôn trọng những sự khác biệt.

* Điều gì khiến VYO lựa chọn những không gian biểu diễn nằm ngoài Nhà hát Lớn - vốn được coi là thánh đường của âm nhạc cổ điển? Phải chăng đây là việc thích nghi với sự thay đổi chung của văn hóa thưởng thức thời 4.0?

- Năm 2022 chúng tôi đã diễn 2 lần ở Nhà hát Lớn và vẫn sẽ tiếp tục xuất hiện ở những không gian biểu diễn quy chuẩn như vậy. Bên cạnh đó, VYO sẽ tiếp tục tìm kiếm các địa điểm văn hóa cộng đồng khác để có thể khiến âm nhạc cổ điển trở nên gần gũi hơn với công chúng. Chẳng hạn, chúng tôi đã từng ghé thăm các em nhỏ tiểu học tại nhà văn hóa quận Bắc Từ Liêm, hay biểu diễn concert cộng đồng ngoài trời tại 65 Cảm Hội và vừa qua là 22 Hàng Buồm.

Hướng tới khán giả và cộng đồng

* Vì sao một dàn nhạc trẻ như VYO lại không chơi nhạc trẻ, mà vẫn là cổ điển?

- VYMI và VYO có niềm tin sâu sắc rằng nhạc cổ điển rất đẹp, và tất cả mọi người, bất kể lứa tuổi ngành nghề, đều có thể cảm nhận được cái đẹp này. Chúng tôi mong nhạc cổ điển dần có cơ hội trở thành người bạn tinh thần của nhiều người và xóa đi những định kiển rằng nó đắt đỏ, chỉ dành cho giới thượng lưu hoặc đòi hỏi vốn kiến thức sâu rộng để cảm nhận…

* Vậy đâu là sự mới mẻ của âm nhạc cổ điển qua các tác phẩm mà dàn nhạc thường lựa chọn biểu diễn?

- Bản thân âm nhạc cổ điển nếu được trình diễn tốt đã có thể chạm đến khán giả rồi. Nhưng, để giúp cho những khán giả mới có thể bớt e dè và có những điểm chạm, điểm bám trong quá trình thưởng thức tác phẩm, các concert của VYO có bổ sung thêm yếu tố diễn giải, thị phạm để giúp họ tiếp cận một cách rõ nét và đa chiều hơn.

Ngoài ra, chúng tôi cũng hướng đến việc giới thiệu những tác phẩm âm nhạc cổ điển mới sáng tác, pha trộn các yếu tố dân gian Việt Nam để khán giả cảm thấy gần gũi và hiểu rằng âm nhạc cổ điển vẫn đang tiếp tục sống, tiếp tục biến chuyển theo thời đại.

* Hoạt động trong thời điểm này, khó khăn và thuận lợi của dàn nhạc là gì?

- Thuận lợi lớn nhất của VYO là cộng đồng khán giả ở Hà Nội hiện tại rất trẻ, và rất quan tâm đến văn hóa nghệ thuật, từ đó thực sự giúp truyền lửa rất lớn cho chúng tôi. Về khó khăn, việc vận hành một tổ chức lớn, như một dàn nhạc giao hưởng 60 - 70 thành viên một cách bền vững và dài hơi luôn là một thử thách cho bất cứ một đơn vị nào. Tuy nhiên, với sự ủng hộ của cộng đồng, tôi tin rằng VYO sẽ còn đi rất xa.

* Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!