'Văn học tuổi 20' lộ diện 9 'kỳ phùng địch thủ'
(Thethaovanhoa.vn) - Lễ trao giải Văn học tuổi 20 lần 6 sẽ diễn ra lúc 8h ngày 23/12/2018 tại Hội trường NXB Trẻ (161B Lý Chính Thắng, TP.HCM). Từ 458 tác phẩm dự thi, với 22 tác phẩm được chọn in, việc lựa chọn ra 9 tác phẩm để tranh giải cao nhất cũng là việc khá gian nan.
1. NXB Trẻ vừa công bố 9 tác phẩm sẽ được chọn tranh giải. Đó là Chuyến tàu nhật thực (Đinh Phương), Cửa sổ phía Đông (Nguyễn Thị Kim Hòa), Độc hành (Nguyễn Đình Khoa), Giấc mộng lang thang trên đồng cỏ úa (tập truyện ngắn, Hiền Trang), Người lạ (Mai Thảo Yên), Nhân gian nằm nghiêng (Đặng Hằng), Sau những ngày mưa (Phạm Thu Hà), Wittgenstein của thiên đường đen (Maik Cây), Yagon - Những kẻ vô cảm (Phạm Bá Diệp).
Trong danh sách này, chỉ có một tập truyện ngắn là Giấc mộng lang thang trên đồng cỏ úa, còn lại là truyện dài. Tỷ lệ này cũng thường thấy ở các giải văn xuôi trên khắp thế giới, nơi tiểu thuyết và truyện dài thường áp đảo. Vòng chung khảo của Văn học tuổi 20 lần 6 có 347 truyện dài và 111 truyện ngắn, tỷ lệ gần 1/3 cho truyện ngắn, nhưng vào tranh giải chỉ còn 1/9 cho truyện ngắn.
Về thể loại và chất liệu, có 5/9 tác phẩm viết theo bút pháp xuyên không, huyền ảo là Cửa sổ phía Đông, Độc hành, Giấc mộng lang thang trên đồng cỏ úa, Nhân gian nằm nghiêng, Yagon - Những kẻ vô cảm.
Nếu các giải cao thuộc về các tác phẩm xuyên không, huyền ảo thì rõ ràng ban giám khảo năm này đã chọn một lối đi hẹp và dũng cảm. Vì thực tế cho thấy độc giả Việt gần đây không thật sự “sốt” với các tác phẩm xuyên không, huyền ảo, dù đó là những tác phẩm nổi tiếng của quốc tế được dịch.
Tuy nhiên, khả năng một tác phẩm xuyên không, huyền ảo đoạt giải nhất cũng khá cao, vì so với 4 tác phẩm hiện thực, lãng mạn còn lại, chúng mới mẻ hơn về bút pháp, dụng ý và dụng công nghệ thuật.
So trong mặt bằng văn giới Việt Nam, ban giám khảo năm nay là những người cấp tiến, thích sự đổi mới. Họ gồm PGS-TS Nguyễn Thành Thi, nhà văn Nguyễn Bình Phương, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, nhà phê bình văn học Nguyễn Thanh Sơn, nhà văn Phan Hồn Nhiên. Về sáng tác, Nguyễn Bình Phương và Phan Hồn Nhiên cũng đã sử dụng bút pháp huyền ảo, xuyên không, việc họ có thiện cảm với thể loại này cũng khá dễ hiểu.
2. Theo số liệu, mùa giải này có hơn 50% tác giả dự thi thuộc lứa tuổi 9X. Tác giả nhỏ tuổi nhất là một học sinh lớp 4 ở tỉnh Nghệ An, còn người lớn nhất sinh năm 1948. Văn học tuổi 20 lần 6 chắc chắn sẽ gọi tên một người trẻ, vì 9 tác phẩm chọn tranh giải do các tác giả 8X, 9X viết.
Cũng theo số liệu từ ban tổ chức, trong các tác giả dự thi, có 14 người đang làm việc và học tập ở Nhật Bản, Pháp, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Singapore, Anh, Mỹ, Thụy Điển, Bỉ, Đài Loan, Australia. Trong số này có 1 họa sĩ chuyên nghiệp, 4 nghiên cứu sinh, 1 tiến sĩ về điện tử viễn thông.
Về cơ cấu giải thưởng, Văn học tuổi 20 lần 6 trao 1 giải Nhất trị giá 70 triệu đồng, 1 giải Nhì 50 triệu đồng, 1 giải Ba 30 triệu đồng, 4 giải Khuyến khích gồm 20 triệu đồng/ giải. Bên cạnh giải của ban giám khảo, còn có 1 giải cho Cuốn sách được bạn đọc yêu thích nhất, thông qua bình chọn trên fanpage Văn học tuổi 20, trị giá 20 triệu đồng.
Khoan hãy bàn tới việc đoạt giải, cách thức tổ chức của Văn học tuổi 20 cũng là một hấp dẫn với nhiều tác giả trẻ. Đầu tiên, giải có nỗ lực để tạo ra một cuộc thi minh bạch, công bằng nhất có thể.
Thứ hai, năm nào giải cũng cố gắng mời cho được một ban giám khảo có tài năng và uy tín cao trong văn giới.
Thứ ba, khi dự thi, các tác giả trẻ có nhiều cơ hội được in sách và phát hành rộng rãi, năm nay 22 tác phẩm đã được chọn in. Riêng khía cạnh thứ ba này đã giúp Văn học tuổi 20 có sức hút riêng, vì hiếm có giải thưởng văn học nào tại Việt Nam làm được điều này một cách thường xuyên, chuyên nghiệp.
Văn Bảy