Hôm qua (13/5), đội bóng của HLV Vũ Tiến Thành đã nối dài chuỗi trận bất bại của mình lên con số 9 và cột mốc ấy được ghi nhận bằng trận hòa trước đội đang phăng phăng tiến đến chức vô địch là Nam Định. Một lần nữa, ông Vũ Tiến Thành lại thành công trong vai trò của "lính cứu hỏa".

Trước khi ông Thành được bổ nhiệm vào chiếc ghế HLV trưởng thì đội HAGL dưới tay của HLV Kiatisak không thắng được trận nào ở 7 vòng đấu đầu tiên. Nhà cầm quân người Thái Lan chuyển sang CAHN và hiện cũng chưa thực sự cho thấy mình sẽ là người phù hợp cho tham vọng vô địch lần thứ 2 liên tiếp của đội bóng Thủ đô. Nhưng tại HAGL thì mọi thứ đã khác.

Nói như ông Vũ Tiến Thành thì đội bóng đã chơi có mục đích rõ ràng hơn. Bị rơi vào cảnh phải tranh đấu trụ hạng, HAGL không đặt mục tiêu đá đẹp để rồi thua. Họ chơi chắc chắn hơn, kiếm được 17 điểm sau 9 trận gần nhất và chắc chắn trụ hạng mùa này. Đây cũng là mạch trận tốt nhất kể từ mùa giải dang dở năm 2021 dưới thời Kiatisuk. Chưa hết, họ vẫn còn nhiều cơ hội để vào tốp 3 mùa này khi cách đội đứng thứ 3 là B.Bình Dương chỉ 8 điểm khi vẫn còn đến 8 vòng đấu nữa để chơi.

Những gì mà ông Vũ Tiến Thành đang làm ở HAGL gần giống như mùa giải mà ông chuyển từ vai trò Chủ tịch xuống làm HLV ở đội Sài Gòn FC để đưa đội bóng cán đích vị trí thứ 3 mùa giải 2020. Một lần thì may mắn, nhưng thêm một lần nữa, trong một bối cảnh tương tự, thì phải nói là ông Vũ Tiến Thành giỏi trong việc chuyển xoay tình thế.

Tất nhiên là việc này chưa đủ để khẳng định ông Thành là HLV tài năng hàng đầu, vì dù sao trong nghề cầm sa bàn thì ông không được xem là dân chuyên. Ông đến HAGL để làm Giám đốc Học viện, rồi kiêm nhiệm GĐKT cho CLB và cuối cùng là làm HLV sau khi Kiatisuk rời đi.

Chuyện của ông Thành cho thấy một vấn đề: Để thành công ở bóng đá Việt Nam thì yếu tố "phù hợp" cực kỳ quan trọng. Mà điều này, thì rõ ràng các HLV nội địa có sẵn.

Từ khi V-League ra đời đến nay, chỉ có 5 mùa giải mà các nhà vô địch ghi công những HLV nước ngoài. Tuy nhiên, ngoại trừ trường hợp của ông Calisto tại GĐT.LA thì các HLV ngoại khác vô địch chủ yếu nhờ lực lượng đã có sẵn rất mạnh chứ không phải họ tự xây dựng đội ngủ theo ý mình.

Ngược lại, có vô số các câu chuyện thất bại của những HLV có tiếng tăm ở các CLB như Hải Phòng, Thanh Hóa, CLB TP.HCM, Bình Dương, Hà Nội FC… Nhiều cựu HLV của đội tuyển Việt Nam xuống làm CLB thì vẫn cứ thất bại như thường.

Phải chăng là HLV nội của Việt Nam rất giỏi nhưng lại chưa được trọng dụng đúng cách? Hay là vì đặc thù của bóng đá Việt Nam là thế, không hề dễ dàng để các HLV ngoại thành công khi họ thực sự không hiểu mình đang làm việc trong môi trường như thế nào bằng các đồng nghiệp nội? Có lẽ nên nghiêng về giả thiết thứ hai.

Ví dụ tiêu biểu nhất chính là HLV Park Hang Seo, người có chu kỳ thành công rực rỡ nhất với các đội tuyển. Nhà cầm quân người Hàn Quốc có thể giỏi về chiến thuật, nhưng điều nổi bật nhất của ông chính là rất biết cách để phù hợp với bóng đá Việt Nam. Ngay cả việc ông chia tay, cũng xuất phát từ chính sự hiểu biết quá rõ này. Một trường hợp thành công khác là Calisto, vốn xuất phát từ CLB hạng Nhất, lên V-League và những chọn lựa chiến thuật của ông khi làm trên đội tuyển quốc gia cũng đến từ sự am hiểu bóng đá Việt Nam.

Nhưng chính cái "đặc thù" đã khiến cho nhiều HLV ngoại thất bại, phải chăng cũng là điều khiến cho bóng đá Việt Nam khó vươn tầm? Ông Vũ Tiến Thành làm tốt công việc "liệu cơm gắp mắm", có một tập thể đồng lòng chơi thứ bóng đá thực dụng, thì thành công.

Nhưng nếu giao cho ông một đội bóng nhiều tài năng, đặt các mục tiêu lớn cả về thành tích lẫn phong cách chơi bóng thì chưa chắc. Người bạn của ông Thành, HLV Troussier, chính là ví dụ cho những phương cách mới mẻ nhưng không phù hợp thì sẽ phản tác dụng như thế nào.

Nói như vậy không phải là phê phán cái "đặc thù" của bóng đá Việt Nam, mà là nhìn nhận rõ giới hạn của nền bóng đá chúng ta.

Nói cách khác, nếu chưa thể thay đổi tư duy chơi bóng của cầu thủ, không cải thiện được chất lượng của các trận đấu V-League, thì chuyện đưa một HLV nước ngoài nào đó đến và áp dụng những điều mới mẻ thì rất khó thành công.