(Thethaovanhoa.vn) - Ít có sự qua đời nào của một rocker Việt lại được thương nhớ và nhắc đến nhiều như Trần Lập, linh hồn của nhóm Bức Tường. Nếu để tìm ra một chân dung biểu tượng cho rock Việt, chắc chắn Trần Lập là một trong những cái tên xứng đáng nhất.

• Fan rưng rưng quanh bức ảnh cuối cùng 'hưởng nắng sài Gòn' của Trần Lập
• Tưởng nhớ Trần Lập, VTV phát lại 'Đôi bàn tay thắp lửa' vào giờ nào?
• Tâm sự sâu kín của Trần Lập những ngày cuối đời

Đừng sống giống như hòn đá

Có thể nói Bức Tường là một trường hợp rất đặc biệt của nhạc rock ở Việt Nam. Họ xuất phát như khá nhiều nhóm rock Việt khác, từ cái nôi sinh viên nhưng họ đã “thoát” ra khỏi sân chơi phong trào để trở thành một nhóm rock chuyên nghiệp và hơn thế, tạo ra một phong cách riêng, một lối đi riêng mà đến giờ vẫn chưa thể bị thay thế.

Bức Tường khởi thủy là ban nhạc sinh viên, sinh hoạt trong khuôn khổ đội văn nghệ của Đại học Xây dựng Hà Nội với các thành viên phần lớn là sinh viên trường này và các trường lân cận, chỉ trừ trưởng nhóm Trần Lập, vốn là dân nghệ thuật được đào tạo bài bản.

Trần Lập trên sân khấu âm nhạc

Chính Trần Lập, với tài năng và máu nghệ thuật cùng trình độ đã qua trường lớp nghệ thuật đã hướng Bức Tường vào con đường chuyên nghiệp để khi phong trào âm nhạc sinh viên Hà Nội đi xuống, Bức Tường đã thoát khỏi không gian chật hẹp của ca nhạc nghiệp dư để thực sự trở thành một rock band chuyên nghiệp, hoạt động độc lập. Từ đây mở ra thời đỉnh cao của ban nhạc rock được yêu thích nhất Việt Nam, đến tận bây giờ.

Trần Lập cùng Bức Tường đã không rock “như một hòn đá”, họ cuộn tất cả tình yêu với rock, nhiệt huyết tuổi trẻ để làm ra một âm nhạc riêng. Tất nhiên họ không phải là một nhóm rock tiên phong nhưng họ hơn hẳn tất cả các tiền bối đó là đã tạo cho rock Việt có một chỗ đứng vinh quang.

Ngày 8/11/2002 nhóm Bức Tường khi đó đang bắt đầu nổi tiếng (đĩa nhạc đầu tay của họ, Tâm hồn của đá được phát hành hồi tháng 2 và gây cơn sốt) và công bố live show đầu tiên mang tên Tâm hồn của đá. Đó là thời điểm mà gần như chẳng ai tin.

Cả thị trường lúc ấy chỉ có cỡ diva Hồng Nhung, Mỹ Linh hay Thanh Lam dám bỏ tiền ra làm show và địa hạt rock gần như bỏ hoang, nếu có, phải là một show rock tổng hợp nhiều nhóm. Nhưng cuối cùng Bức Tường đã làm được và thắng đậm với gần 10.000 khán giả hát “Rock xuyên màn đêm” tại Giảng Võ.

Rock ngày ấy còn bị chính kiến nặng nề và cả trong Nam ngoài Bắc, và show diễn Rock xuyên màn đêm của Bức Tường đã khơi lên ước mơ cho rất nhiều nhóm rock Việt.

Trần Lập và Bức Tường đã đưa ra khái niệm chuyên nghiệp cho rock, một điều mà đến giờ vẫn chưa thể thành chuẩn mực cho rock Việt. Họ mở ra những tour diễn, bắt tay với các nhãn hàng, quảng bá hình ảnh, âm nhạc đầy tính đại chúng…

“Nhóm rock Việt vĩ đại”

Sự thành công của Trần Lập theo như nhận xét của Phan Hoàng Thái, người phụ trách chương trình Rock On The Radio là “định dạng về tư tưởng trong âm nhạc”. Anh cùng nhóm Bức Tường đã định dạng một style riêng và theo sau họ đã có khá nhiều nhóm rock Hà Nội đi theo.

Rock của họ kết hợp với yếu tố truyền thống, lịch sử, những bài ca về Sơn Tinh, Thủy Tinh, truyền thống dựng nước của người Việt, kết hợp giữa xưa và nay, cũ và mới, đó chính là điểm mạnh trong ngôn ngữ âm nhạc của họ.

Tâm sự sâu kín của Trần Lập những ngày cuối đời

Đau đớn, đối diện tử thần nhưng Trần Lập luôn tỏ ra bình tĩnh, kiên cường chống bạo bệnh, giữ sự "giàu có" về tinh thần cho bản thân.

Trần Ngọc Tùng, trưởng nhóm Microwave đã nói rằng “Đối với tôi thì ban nhạc Bức Tường cho tới thời điểm này là ban nhạc rock vĩ đại nhất ở Việt Nam bởi những đóng góp của họ gần như không có một ban nhạc rock nào có thể làm được cho đến lúc này. Bức Tường là ban nhạc có nhiều album nhất, có số lượng fan nhiều nhất, có show nhiều nhất, có sức ảnh hưởng lớn nhất”.

Và trong sự thành công của Bức Tường thì Trần Lập đóng vai trò linh hồn, một dấu ấn rất lớn của người thủ lĩnh. Bức Tường sẽ không thể là Bức Tường nếu thiếu Trần Lập.

Trưởng nhóm UnlimiteD, Viết Thanh cũng nói “Nếu nhớ lại, ta sẽ thấy âm nhạc và tư tưởng của Trần Lập bao giờ cũng gần gũi với giới trẻ, anh ấy và ban nhạc của mình là tiếng nói chung của rock Việt khi ấy. Những người đã mê rock, hay những người ít nghe hoặc chưa nghe cũng vẫn sẽ thấy rock Việt trong tâm hồn của Bức Tường. Tôi nhấn mạnh tới yếu tố ảnh hưởng phong trào của Bức Tường hơn là âm nhạc của họ vì bây giờ nếu nhìn xung quanh sẽ không thấy nhóm nhạc nào chơi nhạc như kiểu Bức Tường nữa. Nhưng phong trào này lớn mạnh như hôm nay, là có công rất lớn của họ”.

Còn lớn hơn cả một cái chết

Ngày 17/3/2016 có thể xem là một ngày đen tối của rock Việt khi người thủ lĩnh của nó đã qua đời. Sẽ còn rất lâu mới có lại những đêm rock vàì chục ngàn người, sẽ có rất lâu mới có những nhóm rock vừa thành công về chất lẫn thương mại như Bức Tường.

Sự ra đi của Trần Lập còn lớn hơn cả một cái chết. Nó nhắc nhở đến một sự kế thừa không liền mạch. Rock vẫn còm cõi trên con đường của mình và đã quá lâu nó không còn là nó như ngày xưa.

Sự ra đi của Trần Lập cũng rất cần mang thêm thông điệp sự hồi tỉnh cho rock Việt.

Nguyên Minh
Thể thao & Văn hóa