Olympic Tokyo 2020 chưa rõ tương lai: Bỏ thì thương, vương thì tội
(Thethaovanhoa.vn) - Trong cùng một ngày, cả UEFA, CONMEBOL và IOC đều họp trực tuyến để bàn kế hoạch đối phó với Covid-19. Kết quả: EURO 2020 và Copa America 2020 đều bị lùi lại 1 năm, nhưng số phận của Olympic Tokyo 2020 thì vẫn chưa rõ ràng.
Vào đúng ngày ông Kozo Tashima - Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Nhật Bản kiêm phó chủ tịch Ủy ban Olympic nước này - bị phát hiện dương tính với Covid-19, Chủ tịch IOC Thomas Bach đã có cuộc điện đàm với các quan chức Ủy ban Olympic Nhật Bản và kết luận rằng “không việc gì phải đưa ra quyết định ở thời điểm này. Mọi động thái vội vàng đều dẫn đến phản tác dụng”. Thủ tướng Nhật Bản cũng tin rằng Olympic sẽ diễn ra đúng thời gian, và ông chưa có kế hoạch ban bố tình trạng khẩn cấp.
Nhưng theo một cuộc trưng cầu ý kiến hồi đầu tuần trên Kyodo News thì 70% số người không mong muốn Olympic diễn ra vào hè này. Trong khi đó, Tổ chức y tế thế giới thì nói chung chung: “Vai trò của WHO không phải là kêu gọi hoãn hay không hoãn những sự kiện như thế này. Quyết định đưa ra phải được đánh giá dựa trên những đánh giá cẩn trọng về sự rủi ro, cũng như cách mà họ (IOC) có thể kiểm soát được tình hình”.
Chúng ta hãy thử đánh giá một vài phương án cho tương lai của Olympic 2020.
Không khán giả vẫn mạo hiểm
Thi đấu không khán giả là một cách để ngăn đám đông tụ tập tại các địa điểm thi đấu. Nhưng điều đó không có nghĩa có thể ngăn chặn virus phát tán, khi mà bất cứ VĐV nào cũng có thể mang virus corona vào làng Olympic, hay nhiễm virus ở Tokyo và trước khi mang nó về nước. Đó là một viễn cảnh nguy hiểm. Sức khỏe và sự an toàn của những người góp mặt ở TVH phải được xem là ưu tiên hàng đầu.
Neal Pilson, người từng thương thảo bản quyền truyền hình ở 3 kỳ Thế vận hội khi còn đứng đầu kênh CBS Sports, cho rằng việc tổ chức Olympic Tokyo mà không có khán giả có thể không phải phương án khả thi. “Những quyết định mới đây của NBA, hockey, NCAA là minh chứng. Tổ chức không khán giả sẽ tránh mạo hiểm cho CĐV, nhưng sẽ gây mạo hiểm cho VĐV. Nên nhớ sẽ có khoảng 40-50 nghìn VĐV, HLV, nhân viên kỹ thuật. Điều đó không thể xảy ra”.
Vấn đề là, Nhật Bản vẫn đang gặp khá nhiều khó khăn việc kiềm chế sự lây lan của dịch Covid-19 khi mà hầu hết trường học đã đóng cửa. Và theo lời giáo sư Hideomi Nakahara, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm đến từ Đại học Yamano, ngay cả khi virus bị kềm chế vào tháng Năm thì việc tổ chức Olympic sau chưa đầy 3 tháng cũng là một thách thức cực lớn. “Đây không phải sự kiện trong nước. VĐV đến từ khăp nơi trên thế giới sẽ đổ về. Nếu dịch bệnh này chỉ xảy ra ở 1, 2 nước thì còn dễ kiểm soát, chứ không phải những gì chúng ta đang thấy, Nakahara nhận định.
Nhật Bản đã kỳ vọng Olympic sẽ là một cú hích cực lớn với ngành kinh tế, đặc biệt là du lịch, với khoảng 2 triệu khách du lịch trong đợt Thế vận hội. Các khách sạn đã được đầu tư cải tạo. Japan Airlines dự kiến sẽ ra mắt một công ty con chuyên bay giá rẻ với tên Zipair Tokyo, với chi phí khoảng 200 triệu USD vào tháng Năm. Trong khi đó, các sân bay Narita và Haneda ở Tokyo đã đầu tư lớn để mở rộng.
Và đừng quên, Nhật Bản đã bán 4,48 triệu vé Olympic sau khi nhận được 80 triệu yêu cầu từ 8,2 triệu người. Nếu cấm khán giả, Nhật Bản sẽ lỗ khoảng 1 tỷ USD tiền vé.
Hủy Olympic là cực lãng phí
Năm 2013, Tokyo đã ký một bản hợp đồng dài 81 trang với IOC và Ủy ban Olympic Nhật Bản, trong đó có điều khoản cho phép IOC hủy Olympic vì nhiều lý do như chiến tranh, tẩy chay, hay “sự an toàn của những người tham gia bị đe dọa vì bất cứ lý do gì”. Theo bản hợp đồng này, IOC phải thông báo quyết định hủy trước ít nhất 60 ngày.
Nhật Bản sẽ phải làm gì để kiếm tiền bảo hiểm trong trường hợp Olympic bị hoãn? Họ sẽ phải chứng minh với các hãng bảo hiểm rằng mình hoàn toàn có thể làm mọi thứ để cho sự kiện này có thể diễn ra suôn sẻ, nhưng IOC thì muốn hoãn. Căn cứ vào tình trạng hiện tại thì rất khó vì mọi thứ đang chống lại họ.
Và cho tới khi chưa có quyết định cuối cùng thì tâm trạng của những người trong cuộc đang rối bời thực sự. Munehiko Harada, một giáo sư về khoa học thể thao của trường Đại học Waseda thừa nhận: “Nếu chúng tôi hoãn Olympic hoặc hủy nó, chúng tôi sẽ mất rất nhiều thứ, nhiều thứ không thể tin nổi như tiền bạc, công sức, công việc. Thế vận hội vẫn phải diễn ra thôi”.
Phức tạp nếu hoãn Olympic
Lui Thế vận hội lại một thời gian cho tới khi dịch bệnh được kiềm chế. Đây được xem là phương án dung hòa so với hai phương án trên. Nhưng vấn đề là nó sẽ phát sinh rất nhiều khó khăn và tốn kém.
Việc tổ chức một Thế vận hội như thế này tốn khoảng 12,6 tỷ USD, nhưng Theo Board of Audit, một cơ quan chuyên đánh giá chi tiêu của chính phủ Nhật, thì nước này sẽ phải chi ra gấp đôi con số ấy: 25 tỷ USD. TVH sẽ diễn ra ở 33 khu vực thi đấu, trong đó có 11 nơi được xây mới hoàn toàn. Trung tâm báo chí được đặt ở khu Tokyo Big Sight, khu hội nghị lớn nhất của thành phố, nơi thường tổ chức 300 buổi triển lãm mỗi năm. Ngoài ra, làng Olympic được dự kiến sẽ chuyển thành 5.600 căn hộ, cho 12.000 người sinh sống. Các công ty bất động sản đã niêm yết 940 căn và đã nhận được 2.200 đơn đăng ký mua. Ban tổ chức cũng đã chuẩn bị 45.000 phòng khách sạn ở mùa giải này, và giờ sẽ phải chuẩn bị từng ấy phòng ở một thời điểm khác, nếu lùi Thế vận hội.
Vấn đề nhân sự cũng khá phức tạp. Nhật Bản đã chuẩn bị hơn 80 nghìn tình nguyện viên phục vụ Olympic. Những người đã tạm dừng công việc chính của minh, và lên kế hoạch trước từ lâu, để có thể rảnh rỗi vào mùa hè. Olympic lùi lại, họ sẽ lại bị xáo trộn. Với những VĐV đã tập luyện hàng năm trời cho 3 tuần tranh tài ở TVH, bất cứ sự trì hoãn nào cũng khiến họ phải điều chỉnh rất nhiều.
Olympic diễn ra vào tháng Chín hay tháng Mười sẽ rất khác so với mùa hè. Thời tiết mát có thể tốt cho khán giả và một số môn thể thao ngoài trời, nhưng các môn khác sẽ gặp khó khăn. Lướt ván, golf, tennis, bóng rổ, bóng chày,… chẳng hạn.
Quyền lực của truyền hình Trong khi Ban tổ chức Tokyo 2020 có thể quyết định Olympic sẽ diễn ra như kế hoạch hay không thì IOC mới có tiếng nói cuối cùng xem sẽ hủy hay hoãn. Mà IOC thì chịu tác động của khá nhiều đối tác, đặc biệt là đài NBC. Trong 4 năm qua, IOC đã thu được 5 tỷ USD thì 3/4 trong số đó đến từ việc bán bản quyền, và NBC góp một nửa trong số đó. Hoãn Olympic vài tháng sẽ khiến sự kiện này trùng với NFL, mà NBC thì có cam kết đặc biệt với NFL vào các đêm Chủ nhật, và bóng đá trường cao đẳng vào các tối thứ Bảy”, Pilson tiết lộ. Để minh chứng cho sức mạnh của NBC, hãy nhìn vào doanh thu quảng cáo của họ trong tháng vừa qua: 1,25 tỷ USD. Trong trường hợp hoãn Olympic, tỷ lệ quảng cáo của họ đàm phán sẽ không được áp dụng, mà phải thương thuyết lại. |
Phương Chi
Theo Washington Post