Nấu ăn cho em là MV mới nhất của Đen (ft. PiaLinh) phát hành ngày 13/5 trên kênh YouTube Đen Vâu Official với 4,78 triệu người đăng ký. Hơn 1 tuần ra mắt, tính đến cuối ngày 22/5, MV thu hút 8,61 triệu lượt xem, 475 nghìn lượt thích, hơn 20 nghìn bình luận và đứng vị trí #2 trong danh mục âm nhạc thịnh hành.

Trước đó, sau 4 ngày phát hành (17/5), MV Nấu ăn cho em đã giành vị trí #1 trong danh mục âm nhạc thịnh hành, hơn 4,5 triệu lượt xem và hơn 349 nghìn lượt yêu thích, cùng hơn 16 nghìn bình luận. Phát hành MV đề tài về các em nhỏ vùng cao cùng một vài hoạt động đồng hành ý nghĩa, Đen đã tạo được nhiều cảm tình từ khán giả.  

Chia sẻ yêu thương!

Khi tiếp cận MV Nấu ăn cho em, tôi cứ tủm tỉm cười và nghĩ vui rằng rapper đình đám hàng đầu này đang theo trend về miền núi phía Bắc nhưng theo kiểu riêng. 

Thật vậy, trong những năm gần đây, chất liệu miền núi phía Bắc trên rất nhiều khía cạnh như âm nhạc, vũ điệu, văn hóa, trang phục, không gian thực cảnh, đề tài văn học… đang được nhiều ca sĩ trẻ khai thác và đưa vào các sản phẩm âm nhạc hướng tới khán giả đại chúng. Nhiều ca sĩ trẻ đã tạo được những thành công, ghi dấu ấn trong lòng công chúng.

Nhưng đó là việc của các ca sĩ với những ca khúc thuộc những dòng nhạc mà tính giai điệu được đề cao. Việc khai thác chất liệu miền núi cũng đã có tiền lệ từ nhiều đồng nghiệp cùng thời, thậm chí từ các thế hệ nhạc sĩ đi trước. 

Với rap thì khác. Dường như không có nhiều lắm sự tương đồng về chất liệu âm nhạc và thậm chí là cả văn hóa, nhưng Đen vẫn khai thác và đã tạo được ấn tượng mạnh khi ra bản rap ở mảng đề tài miền núi phía Bắc. Ấn tượng đầu tiên đến ngay từ tên tác phẩm. 

Có thể nói, vấn đề bữa ăn cho các em nhỏ vùng cao luôn được xã hội quan tâm trong nhiều năm qua. Nhiều tổ chức, cá nhân cũng góp sức cùng Nhà nước và các địa phương để cải thiện, nhưng thực trạng về những khó khăn vẫn còn đấy. 

Việc "nấu ăn cho em" không phải là một hoạt động từ thiện, mà là sự chia sẻ yêu thương như với những người thân trong gia đình, điều đó tạo được nhiều cảm xúc. Việc "nấu ăn cho em" là một cách để giữ chân các em ở lại lớp học, nhưng nó cũng chính là cánh cổng mở ra cho các em bầu trời tri thức và tương lai. Vì thế ngay từ tên tác phẩm, bài rap đã chiếm trọn cảm tình từ khán giả. 

Nhưng Nấu ăn cho em không chỉ ý nghĩa bởi nội dung đề tài mang tính xã hội. Nó còn chinh phục khán giả ở cả hình ảnh lẫn âm nhạc. 

Hình ảnh ý nghĩa

Dấu ấn của Đen trong sáng tạo hình ảnh, trong suy nghĩ của tôi và có lẽ cũng là của nhiều khán giả, đó là "độc và lạ". MV Nấu ăn cho em, cách mở đầu cũng ra cái chất rất riêng của Đen. 

Một bàn tay với 5 ngón xòe ra, giơ thẳng lên bầu trời trên nền một màu ánh sáng khiến người xem liên tưởng tới bình minh. Phía trên cánh tay ấy là dòng chữ Nấu ăn cho em được viết tay, không hẳn là nắn nót, và được tô nhiều màu khác nhau. 

Cánh tay ấy bắt đầu vẫy theo nhịp, các em nhỏ cùng đồng thanh "chào đồng âm" và tiếng nhạc vang lên, những câu hát do PiaLinh thể hiện có giai điệu thật đẹp. Trong câu hát ấy là hình ảnh cánh tay trên bầu trời bao la vẫy theo điệu nhạc. Rồi góc hình thay đổi, dần hướng về phía dưới của bầu trời, hình ảnh Đen xuất hiện bắt nhịp, các em học sinh cũng múa theo. 

MV Nấu ăn cho em với hình ảnh mở đầu đầy ấn tượng, thể hiện ước mơ cũng như tinh thần lạc quan. 

Trong MV, phần hình ảnh tạo được nhiều ấn tượng với khán giả là cảnh Đen đi xe máy trên những con đường đồi núi điệp trùng để đến điểm trường vùng cao. Hình ảnh những em nhỏ vùng cao ríu rít đùa vui trên đường đến trường. Hình ảnh Đen trực tiếp nấu bữa ăn cho các em nhỏ. Hình ảnh thầy cô và các em nhỏ trong lớp học. Hình ảnh các em nhỏ vùng cao vui sướng khi nhận được món quà là những con gấu bông vốn rất quen thuộc với các em nhỏ miền xuôi… 

MV Nấu ăn cho em như thước phim phác họa lại một bức tranh sinh động, thật đẹp mang đến nhiều hy vọng. Những điều này đem tới cho người nghe nhiều cảm xúc.

Điểm cộng ca từ

Ca từ luôn được coi là một lợi thế của Đen. Ca từ cũng góp phần đáng kể tạo nên thành công chung cho Nấu ăn cho em. Có thể chia ca khúc thành 2 phần: Phần mở đầu là một giai điệu đẹp được thể hiện bởi giọng nữ trong sáng; phần thứ 2 là rap do Đen Vâu thể hiện. 

Phần mở đầu của Nấu ăn cho em do PiaLinh đảm nhiệm có ca từ khá bay bổng và đầy hình tượng: "Kìa mây mây ngang đầu, kìa núi núi lô nhô/ Cùng em trên con đường, đường bé xíu quanh co/ Băng qua những ngọn đồi, thấy em nghiêng nghiêng cười trong đôi mắt tròn/ Và thế giới cũng nghiêng theo đôi bàn chân em".

Những ca từ đầu tiên của phần rap vẫn nối tiếp sự bay bổng đã có từ phần mở đầu: "Mấy đứa trẻ đi trên đường, đội trên đầu là đóa mây trắng/ Chân đạp lên mặt trời, môi thì cười và má hây nắng/ Những nụ cười làm cho lòng đang bộn bề bỗng hóa ngay ngắn".

Tiếp đến, Đen bắt đầu lồng vào những thông điệp: "Lên trên này thấy các em, anh mới thấy mình quá may mắn". Và những ca từ dù rất đẹp nhưng như dần đưa về thực tại với những khó khăn: "Mặt trời vàng như trứng chiên/ Khi mà em đứng thẳng, núi và đồi phải đứng nghiêng". Nhưng cũng vì "Con đường quanh co quá, em chao lượn như cánh chim". Cho nên "Mai sau lớn em bơi giữa đời, em bơi khỏe như Ánh Viên".

Và tới đây Đen mới tâm tình, chia sẻ rằng: "Dù không còn là học sinh, anh thấy mình vẫn còn phải học hành". Đen so sánh: "Như cây mọc lên từ đất, phải đủ chất thì nó mới mọc cành"; cho nên phải: "Học cách bón thêm hạnh phúc, để cành đó mọc ra những điều lành/ Vì anh nghĩ số phận là người luôn giám sát chứ không có điều hành/ Nên anh mong các em sẽ không bao giờ bỏ cuộc/ Vì anh biết tụi em nhỏ con nhưng mà dũng khí thì không thể nào nhỏ được…".

Nếu như Nấu ăn cho em được mở đầu với giai điệu đẹp và ca từ thiên về cảm xúc thì phần rap do Đen trực tiếp thể hiện cũng có ca từ đẹp, mang nhiều ý nghĩa nhưng rất tự nhiên như lời chia sẻ chân tình, không giáo điều, không đao to búa lớn. 

Cầu kỳ mà giản dị

Điều tưởng chừng mâu thuẫn lại là điểm nổi bật mà người viết muốn nhắc tới trong phần âm nhạc của Nấu ăn cho em. Nếu nghe ở góc độ thưởng thức, ta sẽ thấy bài rap toát lên tinh thần thư thái, giản dị. Nhưng nghe "sâu" hơn sẽ thấy có những điều phức tạp, thậm chí đầy chất học thuật. 

Chẳng hạn, Nấu ăn cho em là bài rap có sự kết hợp giữa beat điện tử với nhạc kịch Broadway. Sự kết hợp này tạo được màu trong sáng, vui tươi, hồn nhiên như bước ra từ những thước phim cổ tích. Nhưng phức tạp ở chỗ, đây là một bản phối theo phong cách nhạc kịch Broadway. "Động" vào thể loại nhạc này đã là khá cầu kỳ, trong khi nó còn phải có sự tiết chế hài hòa với nhạc điện tử. 

Việc khai thác đàn dây (chừng 5 cây), flute (hơn 1 chiếc), guitar classic cùng timpani (nhạc khí gõ) kết hợp với trống điện tử đã được xử lý hợp lý, giữa các màu sắc âm thanh có sự hòa quyện với nhau. 

Sự tiết chế âm lượng nhạc cụ cũng là chi tiết được xử lý hợp lý trong bản hòa âm này. Kết hợp giữa các loại nhạc cụ, tạo được sự hòa hợp, không cái nào bị đẩy lên quá, nhất là chủ ý khai thác tiếng trống điện tử ở dạng nhẹ chứ không quá mạnh. Lấy trống  điện tử làm nhịp và nền là nhạc giao hưởng thính phòng tạo nên nét thú vị cho bản hòa âm.

Nói chung, Nấu ăn cho em là bài nhạc vừa có chất học thuật lại vừa hiện đại, văn minh lại nhẹ nhàng hồn nhiên, toát lên một tinh thần giản dị. Kết hợp với ca từ cùng thông điệp nội dung và phần hình ảnh, Đen đã tạo nên một bài rap có chất lượng nghệ thuật cao. Những bài nhạc vừa có chất lượng vừa mang tính cộng đồng vừa truyền tải những thông điệp tích cực như thế này luôn cần cho cuộc sống.