Nhạc kịch thế giới và Việt Nam - "Cầu nối nghệ thuật" (kỳ 1): Thời kỳ hoàng kim của nhạc kịch thế giới

Ngày nay, nhạc kịch được định nghĩa là một hình thức biểu diễn sân khấu kết hợp các ca khúc, lời thoại, diễn xuất và nhảy múa.
07/11/2024 11:00
Thư Vĩ (tổng hợp)

Nhạc kịch là loại hình sân khấu không còn xa lạ với công chúng Việt Nam trong nhiều năm qua. Bên cạnh những vở diễn kinh điển, hàn lâm đã được dàn dựng, trình diễn... thời gian gần đây, sân khấu Việt Nam còn chứng kiến sự nở rộ của nhiều dự án nhạc kịch mang tính đương đại, gần gũi với giới trẻ.

Và đặc biệt, thêm một lần nữa, nhạc kịch lại thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng yêu nghệ thuật trong chuỗi sự kiện "Culture in You - Điểm tựa văn hóa, Cầu nối nghệ thuật" do Công ty The YOUniverse phối hợp cùng Cộng đồng Nhạc kịch Interstellar và Trung tâm Văn hóa Báo chí (Hội Nhà báo Việt Nam) tổ chức tại Hà Nội từ ngày 3 - 11/11, với sự đồng hành xuyên suốt của huyền thoại nhạc kịch Philip Quast.

Nhân dịp này, hãy cùng Thể thao và Văn hóa (TTXVN) nhìn lại loại hình nhạc kịch trên thế giới cũng như ở Việt Nam trong lịch sử, và cùng chia sẻ những nỗ lực của các nghệ sĩ đương đại.

Ngày nay, nhạc kịch được định nghĩa là một hình thức biểu diễn sân khấu kết hợp các ca khúc, lời thoại, diễn xuất và nhảy múa. Câu chuyện và cảm xúc của một vở nhạc kịch - sự hài hước, thương cảm, tình yêu, sự tức giận - được truyền đạt thông qua lời nói, âm nhạc, chuyển động và nhiều hình thức khác như một thể tổng hợp.

1. Thời kỳ hoàng kim của nhạc kịch kéo dài từ năm 1940 đến năm 1960, đánh dấu giai đoạn sáng tạo và đổi mới vô song, tạo ra một số tác phẩm nhạc kịch được yêu thích và bền bỉ bậc nhất.

Những năm 1940 bắt đầu với nhiều vở hit từ Cole Porter, Irving Berlin, nhóm Rodgers & Hart, Kurt Weill và George Gershwin, với một số vở có hơn 500 buổi biểu diễn khi nền kinh tế phục hồi.

Sự thay đổi trong nghệ thuật cũng diễn ra. Oklahoma! (1943) của Rodgers và Hammerstein đã hoàn thành cuộc cách mạng được khởi xướng từ Show Boat, bằng cách kết hợp chặt chẽ tất cả các khía cạnh của sân khấu nhạc kịch với một cốt truyện gắn kết. Các ca khúc, các điệu ballet và nhiều điệu nhảy khác góp phần thúc đẩy cốt truyện và sự phát triển của các nhân vật, thay vì như trước đây - thường chỉ dùng nhảy múa như cái cớ để cho những phụ nữ ăn mặc gợi cảm lên sân khấu.

Nhạc kịch thế giới và Việt Nam - Nhạc kịch - "cầu nối nghệ thuật" (kỳ 1): Thời kỳ hoàng kim của nhạc kịch thế giới - Ảnh 2.

Các ca khúc, các điệu ballet và nhiều điệu nhảy khác góp phần thúc đẩy cốt truyện và sự phát triển của các nhân vật trong “Oklahoma!”

Oklahoma! đã nhận được những lời khen ngợi nồng nhiệt, tạo nên cơn sốt phòng vé và nhận được giải thưởng Pulitzer. Với mở màn không phải bằng hợp xướng các cô gái mà từ một phụ nữ đang đánh bơ, tờ The New York Times viết rằng mở màn của Oklahoma! đã thay đổi lịch sử của sân khấu nhạc kịch, khiến "những điều tầm thường của sân khấu nhạc kịch cũ trở nên không thể chịu đựng được".

Đây cũng là nhạc kịch "bom tấn" đầu tiên trên sân khấu Broadway, với tổng cộng 2.212 suất diễn và sau đó được dựng thành một bộ phim ăn khách.

Sau Oklahoma!, bộ đôi tiếp tục sáng tạo nên bộ sưu tập phi thường các tác phẩm kinh điển được yêu thích và bền bỉ nhất của sân khấu nhạc kịch, bao gồm Carousel (1945), South Pacific (1949), The King and I (1951) và The Sound of Music (1959). Rodgers & Hammerstein cũng kích thích sáng tạo nơi những người cùng thời và mở ra "Thời kỳ hoàng kim" của sân khấu nhạc kịch Mỹ.

Những năm 1950 tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nhạc kịch Mỹ. Các nhân vật đa dạng trong sách của Damon Runyon đã hình thành nên vở Guys and Dolls (1950, có 1.200 buổi biểu diễn) của Frank Loesser và Abe Burrows. Cơn sốt đào vàng là bối cảnh cho Paint Your Wagon (1951) của Alan Jay Lerner và Frederick Loewe. Bộ đôi này sau đó tiếp tục hợp tác trong My Fair Lady (1956) - một bản chuyển thể từ vở kịch Pygmalion của George Bernard Shaw, với 2.717 buổi biểu diễn, giữ kỷ lục về số buổi diễn trong nhiều năm.

Ở phía bên kia đại dương, các nhà viết nhạc kịch nước Anh cũng tạo nên 2 vở hit trong thập kỷ này là The Boy Friend (1954), được trình diễn trong 2.078 buổi tại London và Salad Days (1954), đã phá vỡ kỷ lục trình diễn của Anh khi đó với với 2.283 buổi.

Một kỷ lục khác được thiết lập bởi The Threepenny Opera (1928), với 2.707 suất diễn, trở thành vở nhạc kịch không thuộc Broadway được trình diễn lâu nhất, cho đến khi bị The Fantasticks (1960) phá kỷ lục. Vở diễn cũng tạo nên bước đột phá khi chứng minh rằng nhạc kịch có thể mang lại lợi nhuận dù ở định dạng dàn nhạc nhỏ, quy mô nhỏ.

Nhưng nói đến nhạc kịch thập niên 1960, không thể không nhắc tới West Side Story (1957) của Leonard Bernstein - vở nhạc kịch đã đưa Romeo và Juliet đến New York thời đó và biến 2 gia đình Montague và Capulet thù địch thành các băng đảng đối địch, Jets và Sharks. Nó được các nhà phê bình ca ngợi vì những đổi mới trong âm nhạc và vũ đạo, và sau đó được chuyển thể thành phim rất thành công.

Những năm 1950 kết thúc với hit cuối cùng của Rodgers và Hammerstein là The Sound of Music, đã được trình diễn trong 1.443 buổi và đoạt giải Tony cho Nhạc kịch hay nhất. Cùng với phiên bản phim cực kỳ thành công năm 1965 , nó trở thành một trong những vở nhạc kịch phổ biến nhất trong lịch sử.

Sang những năm 1960, The Fantasticks lần đầu tiên được sản xuất ngoài Broadway. Vở kịch này đã diễn trong 40 năm tại Nhà hát Sullivan Street, trở thành vở nhạc kịch có thời gian diễn dài nhất trong lịch sử. Những năm 1960 cũng chứng kiến một số vở bom tấn khác, như Fiddler on the Roof (1964, 3.242 buổi diễn), Hello, Dolly! (1964, 2.844 buổi diễn), Funny Girl (1964, 1.348 buổi diễn) và Man of La Mancha (1965, 2.328 buổi biểu diễn).

Ở Anh, Oliver! (1960) đã diễn 2.618 buổi biểu diễn, nhưng nhà vô địch của thập kỷ này là The Black and White Minstrel Show (1962), được diễn ra trong 4.344 buổi.

2. Về mặt nghệ thuật, 2 người đàn ông đã có tác động đáng kể đến lịch sử sân khấu nhạc kịch bắt đầu từ thập kỷ này Stephen Sondheim và Jerry Herman.

Nhạc kịch thế giới và Việt Nam - Nhạc kịch - "cầu nối nghệ thuật" (kỳ 1): Thời kỳ hoàng kim của nhạc kịch thế giới - Ảnh 3.

“West Side Story” là một trong những vở nhạc kịch kinh điển nhất

Sondheim đã đưa nhạc kịch vượt ra ngoài các cốt truyện lãng mạn đặc trưng của các thời đại trước. Tác phẩm của ông có xu hướng u ám hơn, khám phá những khía cạnh khắc nghiệt hơn của cuộc sống hiện tại và quá khứ.

Dù một số vở nhạc kịch của Sondheim thiếu sức hấp dẫn về mặt thương mại, nhưng chúng lại được ca ngợi bởi sự tinh tế trong lời ca khúc và sự phức tạp về âm nhạc, cũng như sự tương tác giữa lời ca khúc và âm nhạc. Một số cải tiến đáng chú ý của Sondheim bao gồm một vở được trình bày ngược lại (Merrily We Roll Along) và vở Anyone Can Whistle - trong đó màn đầu tiên kết thúc bằng cảnh dàn diễn viên thông báo với khán giả rằng họ bị điên.

Jerry Herman thì tạo ra bước ngoặt trong âm nhạc của nhạc kịch. Nhiều giai điệu trong nhạc kịch của Herman đã trở thành tiêu chuẩn phổ biến, bao gồm Hello, Dolly! , We Need a Little Christmas, I Am What I Am, Mame, The Best of Times, Before the Parade Passes By, Put On Your Sunday Clothes, It Only Takes a Moment, Bosom BuddiesI Won't Send Roses, được thu âm bởi các nghệ sĩ như Louis Armstrong, Eydie Gormé , Barbra Streisand , Petula Clark và Bernadette Peters.

Nhìn chung, trong thập niên này, nhạc kịch bắt đầu tách ra khỏi những giới hạn tương đối hẹp của những năm 1950. Nhạc rock sẽ được sử dụng trong một số vở nhạc kịch Broadway, bắt đầu với Hair. Ngoài ra, nhạc kịch còn xuất hiện một số hình ảnh và quan điểm gây tranh cãi trong xã hội...

Tin cùng chuyên mục

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

"Khai vấn trong từng hơi thở" là cuốn sách thứ hai của tác giả Ruby Nguyen, do Nhà xuất bản Hà Nội và Thái Hà Books ấn hành.

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đài PT-TH Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt mang tên "Khúc quân hành vang mãi non sông" vào 22/12 tại sân Đoan Môn, khu Bảo tồn Di sản Hoàng thành - Thăng Long.

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

"Biến mất" khá lâu trong làng văn, mới đây, nhà văn Phương Trinh - cây bút có dấu ấn trong văn học thiếu nhi - xuất hiện trở lại trong những sách "Bài tập thực hành tiếng Việt", lớp 4 và 5 (NXB Giáo dục).

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

"Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

UBND tỉnh Quảng Trị đã quyết định phê duyệt Dự án “Công viên Thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải” và Dự án “Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị".

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành văn hóa, thể thao và du lịch kết nối trực tuyến với 772 điểm cầu trên toàn quốc.

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Đầu tư và tài trợ cho văn hóa (kỳ 2& hết): Học gì từ kinh nghiệm của thế giới?

Đầu tư và tài trợ cho văn hóa (kỳ 2& hết): Học gì từ kinh nghiệm của thế giới?

Một mẫu số chung trên thế giới: Các quốc gia phát triển về văn hóa luôn có những mô hình đầu tư và tài trợ thành công cho lĩnh vực văn hóa, tạo ra sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tin mới nhất

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

Đảo quốc sư tử Singapore hiện đang thu hút với địa điểm dành cho các tín đồ của trà sữa và những viên trân châu ngọt ngào, cũng như những ai ưa khám phá. Đó là bảo tàng trà sữa trân châu đầu tiên tại Đông Nam Á

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Với vẻ đẹp hoang sơ của biển cùng kiến trúc độc đáo, cầu cảng Hải Tiến thuộc Khu du lịch Hải Tiến (Hoằng Hóa) hiện đang là điểm check-in khiến giới trẻ mê mệt.

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Những chuyến du xuân vui và hoàn hảo ai cũng mong muốn, tuy nhiên nó sẽ mất hứng và không trọn vẹn khi gặp những phiền toái đột xuất xảy ra trên đường.

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Đến hẹn lại lên. Tháng Giêng âm lịch hàng năm là tháng của rất, rất nhiều các lễ hội ở Việt Nam trong đó có những lễ hội đáng chú ý, thu hút mối quan tâm của đông đảo dân chúng cũng như du khách gần xa.

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Từ nhiều năm nay, với đặc thù về cảnh quan trong dịp Tết, Tây Bắc luôn là điểm hẹn lý tưởng để các phượt thủ tìm đến

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Thái Lan, nếu đã quá quen với Bangkok và Pattaya náo nhiệt phố thị, Phuket với những bãi biển cát trắng trải dài, thì Chiang Mai sẽ cho du khách một trải nghiệm khác biệt.