Nhà thơ Vũ Duy Thông: Mỗi năm dành… 2 tháng cho thơ!

Là nhà báo, nhà thơ, nhà quản lý, nhà phê bình, nhà biên kịch phim từng có nhiều giải thưởng, là nhà giáo chăm chỉ ở cả 2 trường đại học, gần đây ông còn… vẽ tranh.
02/02/2009 14:26
(TT&VH) - Là nhà báo, nhà thơ, nhà quản lý, nhà phê bình, nhà biên kịch phim từng có nhiều giải thưởng, là nhà giáo chăm chỉ ở cả 2 trường đại học, gần đây ông còn… vẽ tranh.
 
 
Quá nhiều những đam mê trong cùng một con người khiến người ta tưởng nhà thơ Vũ Duy Thông hình như không còn nhiều thời gian dành cho thơ nữa. Nhưng không, như ông nói, khi thơ đã là máu thịt thì sẽ không bao giờ bị gạt ra khỏi đầu. Giữa trăm công ngàn việc trong suốt 365 ngày, thơ vẫn chiếm của ông trọn vẹn 2 tháng.

* 10 ngày và 1 tập truyện có truyện được đưa vào SGK

Nhà thơ Vũ Duy Thông có một truyện ngắn đã được chọn in trong SGK lớp 3, đó là truyện “Cô chổi rơm hay ghen tỵ”.

Câu chuyện kể về chị Thùy Linh (nguyên mẫu là con gái nhà thơ) rất chăm chỉ việc nhà. Chị Linh dùng cây chổi rơm để quét nhà, cây chổi tre để quét sân, cây chổi cọ cứng hơn thì quét cổng, ai có việc nấy. Làm xong công việc chị thường đem chổi rơm treo lên móc đinh ở góc tường, sau cánh cửa. Cây chổi mới nghĩ rằng, mình làm được bao nhiêu việc mà vẫn cứ bị lấp ở khe cửa thế này ư? Mình xứng đáng được hiện diện cho tất cả mọi người cùng thấy chứ.

Đêm hôm đó, khi cả nhà đã ngủ, chị chổi rơm nhảy ra khỏi đinh treo. Đứng giữa nhà, chị nói thật to để tất cả đồ đạc và con vật nghe thấy, rằng chị là chổi rơm, là người mang lại sự sạch sẽ cho cả nhà này. Nghe tiếng chổi rơm, biết là chị đã tụt khỏi đinh treo, lũ chuột liền xông ra giằng xé, tranh cướp những hạt thóc còn sót lại trên mình chị, làm cho chị rách bươm ra. Trong đau đớn vô cùng, chị chổi rơm hiểu ra rằng vinh quang hay không vinh quang không phải là sự hiện diện trước mặt mọi người mà cái chính là mình làm tròn công việc của mình không. Có khi mình càng phơi mình ra trước thiên hạ thì mình càng chuốc họa vào thân thôi.

Câu chuyện ấy đã dạy cho các em học sinh một bài học sâu sắc về đức tính khiêm tốn, tự biết lượng sức mình.

Truyện ngắn thú vị ấy nằm trong tập truyện ngắn đầu tiên dành cho thiếu nhi của nhà thơ Vũ Duy Thông mang tên “Ai là bạn tốt” (NXB Kim Đồng - 1978). Đây là một tập truyện thiếu nhi khá thành công, đã được tái bản nhiều lần với một số lượng khổng lồ (50 ngàn bản trong lần in đầu tiên, 80 ngàn bản cho lần tái bản thứ nhất…). Thế nhưng, một điều khá bất ngờ là tập truyện ấy chỉ được viết trong vòng 10 ngày.

Một lần, nhà thơ Định Hải, khi đó đang là biên tập viên NXB Kim Đồng rủ nhà thơ Vũ Duy Thông cùng vài văn nghệ sĩ lên Việt Trì chơi. Lúc về, trong khi chờ tàu, ông lang thang vào hiệu sách của nhà ga và mua được một cuốn sách dịch cho thiếu nhi rất vui là “Chú dê con biết đếm đến mười”. Vũ Duy Thông cười rũ và đưa cho nhà thơ Định Hải. Ai dè, Định Hải chẳng thèm nhìn cuốn sách nói luôn: “Mình biết cuốn ấy rồi.” “Nhà” (NXB) mình in đấy mà. Nhà văn ta và ngay cả cậu nữa mà viết có khi còn hay hơn nhiều!” . Nghe thế, nhà thơ Vũ Duy Thông chợt nghĩ, vậy thì tại sao ta lại không viết thử nhỉ? Lại thêm sự ủng hộ của nhà thơ Định Hải, vậy là, về Hà Nội ông bắt tay vào viết.

Hồi ấy nhà thơ còn ở một căn buồng tối tăm và hôi hám vì cống nhà hàng xóm trong khu tập thể nhà lá ở dốc Thọ Lão, nơi mà nhà thơ Bằng Việt có lần đến đã gọi là “nơi tận cùng của thế giới”. Trong căn buồng quây cót mục ẩm thấp ấy, “Ai là bạn tốt” đã ra đời với sự động viên vô cùng đặc biệt của nhà thơ Định Hải.

“Sáng nào cũng vậy, nhà thơ Định Hải đều đạp xe đạp đến gõ cửa: “Đâu, truyện hôm qua viết đâu, đưa cho tớ”. Ông đọc ngay, gật gù, cất truyện vào cặp rồi đi thẳng, ít khi nói thêm câu nào. Vậy là tôi cứ phải viết để đưa cho ông. Truyện nào được thì được ngay, truyện nào chưa được là bỏ luôn. Cứ thế, đúng mười ngày thì viết vừa đủ. Ông Định Hải nhanh chóng làm các thủ tục để có thể cho in luôn. Thế là tôi có tập truyện đầu tiên và bắt đầu viết cho thiếu nhi từ đấy” - nhà thơ Vũ Duy Thông tâm sự.

* 30 ngày và 1 tập thơ có 2 bài được đưa vào SGK

Cũng bắt nguồn từ sự hối thúc từ phía NXB Kim Đồng mà trong một tháng, nhà thơ Vũ Duy Thông đã hoàn thành một tập bản thảo 20 bài thơ. Ông kể: Bên NXB Kim Đồng nói cần in một tuyển tập thơ và đề nghị tôi nộp bản thảo cho họ. Thế là một tháng sau tôi nộp bản thảo 20 bài thơ thiếu nhi!”

Dù được viết trong những khoảng thời gian khá ngắn, nhưng trong tập thơ có đến 2 tác phẩm được chọn giảng cho học sinh: Bài thơ “Suối” – dành riêng cho học sinh miền núi, và bài thơ “Bé làm phi công” SGK lớp 3:


Nhà thơ Vũ Duy Thông

Quay quay quay quay  
Bước vào buồng lái
Bé làm phi công
Quay quay quay quay
 
Máy bay lên trời
Cách xa mặt đất
Ào ào gió lốc
Hồ nước lùi xa 
Ngôi nhà hiện ra
Ôi sao nhớ mẹ
 
Rồi quay tay lái
Bé sà xuống ngay
Ùa vào lòng mẹ
Mẹ là sân bay.

(Bé làm phi công, SGK Tiếng Việt 3, bộ mới)

Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phan Thanh Nam phổ nhạc thành bài hát cùng tên.

* Và 1 năm… 2 tháng dành cho thơ

“Vì cùng một lúc tôi có rất nhiều những đam mê khác nhau – ông tâm sự - nói cách khác là phải làm rất nhiều việc, nên phải phân thời gian ra. Đối với thơ, một năm chỉ được phép dành cho nó chừng 2 tháng, thường là các tháng trước tết vì tôi cho rằng chỉ dịp nghỉ tết, đọc báo tết, người ta mới có thì giờ rảnh để đọc thơ.

Nhà thơ Vũ Duy Thông hiện có tròn 50 đầu sách, chưa kể sách tái bản, kịch bản phim và sân khấu trong đó 4 tác phẩm đã được chọn vào SGK.

Trong khoảng hai tháng ấy, tôi toàn tâm toàn ý cho thơ, mọi việc khác đều là phụ. Tất cả những tứ thơ, cảm xúc thơ tích lũy được suốt một năm phải được viết ra thành bài thơ cụ thể. Vì thế, chỉ trong chừng hai tháng, tôi có thể làm khoảng hai chục bài, có khi hơn. Nhưng như thế không có nghĩa là được viết ẩu. Ông còn nói vui: Khi in tập, tôi rất ngại đề ngày tháng dưới mỗi bài vì như thế người đọc sẽ phát hiện năm nào cũng vậy, thơ chỉ được viết trong khoảng ít tháng. Tuy nhiên theo ông, viết dồn vào một thời điểm cũng có cái lợi, đó là cách viết này buộc người ta phải cố gắng để tạo được mạch thơ, tư duy thơ mới so với năm trước, tức là phải tự đổi mới chính mình, không lặp lại hoặc kéo dài quá lâu những gì đã có, điều này rất khó khi viết lai rai, đều đặn”.
 
(*) Xem kỳ 1 trên TT&VH số ra ngày 18/1
 
Yên Khương

Kỳ 3 (Chủ Nhật, 8/2): Chẳng có trại viết nào dành cho SGK

Tin cùng chuyên mục

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

"Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Công bố 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2024

Công bố 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2024

Bộ VH,TT&DL vừa chính thức công bố 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2024.

Khai quật di chỉ Vườn Chuối: Những hiện vật khảo cổ chưa từng thấy ở Việt Nam

Khai quật di chỉ Vườn Chuối: Những hiện vật khảo cổ chưa từng thấy ở Việt Nam

Những phát hiện khảo cổ học ở di chỉ Vườn Chuối (xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội) được công bố trong thời gian qua đã làm kinh ngạc giới nghiên cứu và công chúng.

30 năm vịnh Hạ Long được công nhận Di sản thiên nhiên thế giới: Khẳng định các giá trị ngoại hạng toàn cầu

30 năm vịnh Hạ Long được công nhận Di sản thiên nhiên thế giới: Khẳng định các giá trị ngoại hạng toàn cầu

Phóng viên TTXVN có cuộc phỏng vấn ông Vũ Kiên Cường, Trưởng Ban Quản lý vịnh Hạ Long về công tác bảo vệ, phát huy giá trị mang tính toàn cầu, tiêu biểu về thẩm mỹ, địa chất địa mạo, đa dạng sinh học và lịch sử văn hóa của di sản này.

Tìm những giá trị văn hóa cốt lõi phát triển du lịch trong tình hình mới

Tìm những giá trị văn hóa cốt lõi phát triển du lịch trong tình hình mới

Sáng 13/12, tại thành phố Nha Trang, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật phối hợp Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa tổ chức diễn đàn "Những giá trị văn hóa cốt lõi để phát triển du lịch Khánh Hòa trong tình hình mới".

Người Nhật bình chọn chữ Hán của năm là "kim"

Người Nhật bình chọn chữ Hán của năm là "kim"

Ngày 12/12, Hiệp hội Kiểm tra năng lực chữ Hán (chữ Kanji) của Nhật Bản đã chính thức công bố chữ Hán của năm 2024 là "kim". Đây là lần thứ năm trong tổng số 30 lần, chữ "kim" được bình chọn là chữ Hán của năm.

50 năm văn học Việt Nam từ 1975 (kỳ 3): Bước chuyển mình mạnh mẽ của văn xuôi

50 năm văn học Việt Nam từ 1975 (kỳ 3): Bước chuyển mình mạnh mẽ của văn xuôi

Bức tranh văn xuôi đương đại sau năm 1975 ghi nhận những bước chuyển mình mạnh mẽ của nhiều thể loại. Trong đó, tiểu thuyết và truyện ngắn được đánh giá có nhiều thành tựu hơn cả khi phản ánh những chiều hướng vận động phát triển mới của nền văn học Việt Nam.

Tin mới nhất

Sức hút du lịch Việt qua hệ sinh thái số

Sức hút du lịch Việt qua hệ sinh thái số

Việt Nam được đánh giá là một trong những nền kinh tế số phát triển nhanh nhất khu vực ASEAN. Với hơn 78 triệu người dùng internet và tỷ lệ sử dụng mạng xã hội đạt 73,3% dân số, Việt Nam sở hữu môi trường lý tưởng để thúc đẩy hệ sinh thái số và công nghệ du lịch phát triển mạnh mẽ.

Chuyến tàu The first luxury train in Vietnam - Sjourney

Chuyến tàu The first luxury train in Vietnam - Sjourney

Chuyến tàu The first luxury train in Vietnam - Sjourney, chính thức đón đoàn khách nước ngoài đầu tiên vào lúc 16:30 ngày 18/12/2024 tại ga Sài Gòn.

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Chào mừng lễ Giáng sinh và năm mới 2025, các đơn vị du lịch, lưu trú, điểm công cộng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang có nhiều hoạt động, chương trình độc đáo, hấp dẫn thu hút khách du lịch.

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Năm 2025 là dấu mốc quan trọng đánh dấu bước ngoặt Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, đem đến nhiều vận hội mới cho địa phương.

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Ngày 16/12/2024, tại thành phố Thái Nguyên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức Liên hoan Ẩm thực mang chủ đề “Trải nghiệm xứ trà, đậm đà bản sắc”.

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Đồi cát Nam Cương (xã An Hải, huyện Ninh Phước) nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 7 km về hướng Đông Nam được ví như "tiểu sa mạc Sahara" với cảnh quan và địa hình độc đáo.

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Tỉnh Quảng Bình có nhiều danh lam thắng cảnh kỳ thú, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Ngày 12/12/2024, Đại sứ quán Việt Nam tại Italy đã phối hợp với Vietnam Airline tổ chức sự kiện “Phở và Nem: Đường đến với ẩm thực Việt Nam - Bay thẳng Việt Nam - Italy từ tháng 7/2025” nhằm quảng bá văn hóa ẩm thực và thúc đẩy du lịch Việt Nam.

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.