Các sản phẩm thêu tay Madeira là một trong những mặt hàng cao cấp nhất ở châu Âu và được sản xuất hoàn toàn thủ công.

Món ăn nức tiếng của 'hòn ngọc châu Âu', được người dân mang đi khắp thế giới

Món bánh nhỏ gọn, đơn giản nhưng lại chứa đựng niềm tự hào dân tộc với nét truyền thống độc đáo.

Tên gọi của các sản phẩm thêu tay bắt nguồn từ chính nơi tạo ra nó, hòn đảo Madeira, của Bồ Đào Nha. Madeira được đánh giá là hòn đảo đẹp nhất châu Âu với nhiều lợi thế về thiên nhiên như hồ bơi trên đá nham thạch, vách đá tuyệt đẹp hướng ra biển và những khu chợ tràn đầy màu sắc.

Đã từ lâu, bằng sự tỉ mỉ và trau chuốt, những người phụ nữ nơi đây đã duy trì, phát triển nghề thêu truyền thống Madeira. Họ rất tự hào khi vẫn giữ được nguyên vẹn di sản tuyệt vời trong 150 năm.

Nghề thêu Madeira đã trở thành một phần lịch sử và văn hóa của hòn đảo này. Bên cạnh đó, nó còn là một trong những trụ cột kinh tế của người dân nơi đây.

Hành trình phát triển của Madeira

Hòn đảo Madeira được phát hiện vào thế kỷ 15 và người ta tin rằng, nghề thêu này bắt đầu được sản xuất bởi những người phụ nữ thuộc tầng lớp quý tộc khi họ có nhu cầu trang trí cho các loại khăn của gia đình cũng như trang phục. Cho đến giữa thế kỷ 19, không thấy có tài liệu nào đề cập đến việc bán hoặc xuất khẩu hàng thêu Madeira.

Năm 1850 được coi là một cột mốc mang tính bước ngoặt, mở ra một giai đoạn mới cho nghề thêu Madeira, khi sản phẩm này bắt đầu được quảng bá ra bên ngoài. Khi ấy, một cuộc triển lãm về các ngành công nghiệp ở Madeira đã được tổ chức, thúc đẩy tiềm năng kinh tế của những sản phẩm thêu tay lâu đời.

Vào năm 1851, sản phẩm thêu Madeira đã xuất hiện tại một triển lãm ở London, Anh và nhanh chóng gặt hái được thành công. Madeira được mọi người đánh giá rất cao về mức độ tinh xảo và đầy tính nghệ thuật. Kể từ đó, những sản phẩm thủ công này bắt được được xuất khẩu sang Anh và Đức.

Sang thế kỷ 20, ngành thêu Madeira tiếp tục phát triển mạnh mẽ khi xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới như Ý, Hoa Kỳ, Nam Mỹ hay Úc, Pháp, Singapore, Hà Lan, Brazil và các nước khác. Điều này cũng góp phần vào việc mở rộng giao thương cũng như sự nổi tiếng của sản phẩm thêu này. Hiện tại thị trường xuất khẩu lớn nhất của Madeira là ở Mỹ, Ý và Anh.

Lịch sử và truyền thống của ngành thêu Madeira đã được quốc tế công nhận và được phân loại là mặt hàng xa xỉ. Những chiếc khăn trải bàn của tầng lớp quý tộc châu Âu hiện nay đều có bóng dáng của đồ thêu Madeira.

Cho đến nay, có khoảng 30 công ty sản xuất đồ thêu Madeira trong khu vực. Khoảng 4.500 thợ thêu hiện đang cống hiến mỗi ngày cho ngành thêu truyền thống. Thông thường sẽ mất vài tuần thậm chí là hàng tháng để hoàn thành một tác phẩm. Lý do là vì nghệ nhân khi tạo ra các mẫu thêu phải sử dụng nhiều loại mũi khâu rất phức tạp nên mất nhiều thời gian. 

Đây là một công việc đòi hỏi sự kiên trì, cẩn thận và chú tâm tuyệt đối. Dù thu nhập không quá cao nhưng trải qua nhiều thế kỷ, những người phụ nữ nơi đây vẫn kiếm sống bằng nghề truyền thống này.

• Xưởng giặt thủ công lớn nhất thế giới ẩn mình trong khu ổ chuột giữa lòng thành phố hiện đại ở Ấn Độ
• Triển lãm thủ công mỹ nghệ vùng Tohoku, Nhật Bản: Vẻ đẹp tuyệt kỹ

Những người 'thổi hồn' vào ngành thêu

Quá trình tạo ra các sản phẩm thêu Maderia khá cầu kỳ và phức tạp. Bước đầu tiên là họ sẽ vẽ các tác phẩm thêu với những họa tiết độc đáo và ấn tượng. Sau đó họ sẽ đem tác phẩm này đục lỗ và đánh dấu trên những mảnh vải sẽ thêu. Mực xanh để đánh dấu các đường thêu được làm từ nguyên liệu đặc biệt.

Những thợ thêu sẽ đến lấy vải đã được đánh dấu sẵn và bắt đầu hoàn thành các sản phẩm thêu của mình. Kỹ năng điêu luyện của mỗi người sẽ thổi hồn vào các tác phẩm thêu nghệ thuật độc đáo. Sau khi hoàn thiện, sản phẩm sẽ được đem trở lại nhà xưởng để các nhân viên kiểm tra, giặt và ủi là một cách cẩn thận. Mỗi tác phẩm độc đáo sẽ được đóng nhãn chứng nhận là hàng thêu chính hãng từ Maderia.

Hai người phụ nữ Ana Luísa Santos và Maria Ana Abreu là bạn thời thơ ấu của nhau. Cả hai đều học nghề thêu thủ công truyền thống của quê hương từ khi còn nhỏ, giống như mẹ và bà của họ trước đó.

"Tôi bắt đầu thêu thùa từ khi còn rất nhỏ. Lúc bắt đầu đi học, tôi đã thực hiện những mũi khâu đầu tiên. Năm 8 - 10 tuổi, mỗi khi đến kỳ nghỉ, tôi đã thực hành các loại mũi thêu đơn giản nhất. Khi học cấp 2, tôi bắt đầu thêu tất cả các mũi. Tôi sẽ ngồi xuống bên cạnh mẹ và bà để học theo họ", thợ thêu Maria Ana Abreu nói với Euronews. 

Hàng trăm hoa văn đẹp và tinh tế đã được chuẩn bị trong 90 năm qua tại một xưởng truyền thống ở Funchal, trung tâm của Madeira.

João Sousa, Giám đốc điều hành xưởng thêu Patricio & Gouveia, là một trong những nơi tiếp nối truyền thống kinh doanh ngành thêu từ xa xưa còn sót lại, được thành lập vào năm 1925 bởi ông nội của João Sousa. Giám đốc điều hành này vẫn cố gắng giữ gìn và tiếp nối công việc kinh doanh sản phẩm truyền thống của quê hương trong tương lai. 

Từ việc lên ý tưởng các mẫu thiết kế đến việc tạo ra các mẫu trên giấy, mọi thứ đều diễn ra trong xưởng và mọi bước của quy trình đều được làm thủ công. Từ bộ khăn trải giường đến quần áo trẻ em, ngành thêu Madeira có nhiều loại sản phẩm sử dụng các thiết kế truyền thống cũng như đương đại.

Mặc dù con gái của họ có thể sẽ không tiếp tục truyền thống ngành thêu này, cả bà Ana Luísa và Maria Ana vẫn đều tự hào về những gì họ tạo ra.

"Tôi thích những gì tôi làm, tôi thích công việc thêu thùa này rất nhiều. Thật hạnh phúc khi được chiêm ngưỡng những tác phẩm do chính mình làm ra", thợ thêu Ana Luísa Santos nói với Euronews.

Diệp Lục

Nguồn: Euro News, OR News