Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025 sẽ có nhiều thay đổi để phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Vì vậy, các cơ sở đào tạo cũng sẽ có những thay đổi trong phương thức tuyển sinh. 

Trong đó, nhiều trường tốp đầu dự kiến tiếp tục giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông cũng như điều chỉnh tổ hợp xét tuyển.

Giảm dần chỉ tiêu xét tuyển từ điểm thi tốt nghiệp

Từ năm 2025, thí sinh tham gia kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông sẽ thi 4 môn, gồm 2 môn bắt buộc là: Ngữ văn và Toán; 2 môn tự chọn trong số các môn: Hóa học, Vật lý, Sinh học, Địa lý, Lịch sử, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ và Ngoại ngữ.

Với sự thay đổi về số môn thi, các cơ sở đào tạo sẽ phải tính toán lại để cân đối các tổ hợp xét tuyển sao cho vừa đảm bảo sự công bằng giữa các thí sinh, vừa đảm bảo chất lượng nguồn tuyển phù hợp với các ngành đào tạo. Những năm gần đây, khảo sát do các trường đại học thực hiện cho thấy, tỷ lệ học sinh lựa chọn các môn học thuộc tổ hợp Khoa học tự nhiên truyền thống như Toán - Vật lý - Hoá học, Toán - Hóa học - Sinh học thấp hơn so với học sinh lựa chọn các môn Khoa học xã hội hoặc tổ hợp khối D00 (Toán - Ngữ văn - Tiếng Anh) và A01 (Toán - Vật lý - Tiếng Anh). Điều nay dẫn đến hạn chế về nguồn tuyển đối với các trường đào tạo khoa học kỹ thuật. Đây cũng là một trong những lý do khiến các trường tính toán giảm tỷ lệ xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông nhằm đảm bảo nguồn thí sinh đầu vào.

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố phương hướng tuyển sinh đại học chính quy năm 2025, với việc giữ nguyên 3 phương thức xét tuyển gồm: Xét tuyển thẳng; Xét tuyển kết hợp và Xét tuyển theo kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025. Trong đó, phương thức xét tuyển kết hợp chiếm 83% tổng chỉ tiêu; phương thức xét tuyển thẳng chiếm 2% và phương thức xét tuyển theo kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025 chiếm 15% tổng chỉ tiêu.

Đối với xét tuyển dựa vào điểm thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân chỉ sử dụng 4 tổ hợp: A00 (Toán - Vật lý - Hóa học), A01 (Toán - Vật lý - Tiếng Anh), D01 (Toán - Ngữ văn - Tiếng Anh) và D07 (Toán - Hóa học - Tiếng Anh).

Trước đó, năm 2024, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân áp dụng cả các tổ hợp xét tuyển khác như B00 (Toán - Hóa học - Sinh học), C03 (Ngữ Văn - Toán - Lịch sử), C04 (Ngữ văn - Toán - Địa lý), D09 (Toán - Tiếng Anh - Lịch sử), D10 (Toán - Tiếng Anh - Địa lý).

Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết năm 2025 sẽ giữ ổn định 3 phương thức gồm: xét tuyển tài năng, dựa vào kết quả thi đánh giá tư duy do nhà trường tổ chức và xét điểm thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông. Trong đó, Đại học Bách khoa Hà Nội dự kiến giảm chỉ tiêu xét tuyển theo phương thức sử dụng kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông còn 40% ( năm 2024 là 50%), tăng chỉ tiêu ở các phương thức còn lại.

Ông Vũ Duy Hải, Trưởng ban Tuyển sinh - Hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội chia sẻ: Với phương thức xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp, hiện nay, Đại học Bách khoa Hà Nội sử dụng chủ yếu 2 tổ hợp để tuyển sinh là A00 và A01. Tuy nhiên, năm 2025, số lượng thí sinh lựa chọn thi tốt nghiệp bằng 2 tổ hợp này có thể giảm hoặc không cao nên nhà trường dự kiến bổ sung một số tổ hợp để tuyển sinh phù hợp với thực tế. Bên cạnh đó, để đảm bảo công bằng cho thí sinh, năm 2025, Đại học Bách khoa Hà Nội dự kiến mở rộng điểm tổ chức thi đánh giá tư duy, thí sinh vùng sâu, vùng xa vẫn có thể thuận lợi tham gia kì thi này để xét tuyển.

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cũng cho biết sẽ tăng dần chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi đánh giá năng lực do trường tổ chức qua các năm và giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng các phương thức khác, trong đó có xét điểm thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông theo lộ trình.

Sớm có định hướng về tổ hợp xét tuyển

Lo lắng hiện nay của nhiều trường khối khoa học kỹ thuật đó là số lượng học sinh chọn khối Khoa học tự nhiên của các trường phổ thông ngày càng ít và với quy chế thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông giảm từ 6 môn xuống 4 môn sẽ dẫn đến học sinh chọn lệch, nguồn tuyển của các trường khối kỹ thuật sẽ hạn chế.

Ông Phạm Thanh Hà, Trưởng Phòng Đào tạo Đại học, Trường Đại học Giao thông Vận tải chia sẻ: Để giải quyết vấn đề này, cách dễ dãi nhất là các trường chạy theo thí sinh, tuy là ngành kỹ thuật vẫn tuyển sinh các tổ hợp môn xã hội. Tuy nhiên, đây không phải là cách thức các trường mong muốn. Các trường đại học cần sớm bàn thảo, đi đến thống nhất để đưa thông tin đến với xã hội về việc các khối trường kỹ thuật chỉ tuyển sinh các tổ hợp môn Khoa học tự nhiên nhằm định hướng cho thí sinh trong quá trình lựa chọn môn học và thi.

Năm 2025, lần đầu tiên các môn Tin học, Công nghệ được đưa vào để thí sinh lựa chọn thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông. Ông Phạm Thanh Hà cho biết: Nhà trường sẽ cân nhắc để xây dựng các tổ hợp xét tuyển có sử dụng kết quả của các môn thi này nhưng cũng chỉ xem xét để tuyển sinh cho một số ít ngành đặc thù. Về nền tảng, Trường Đại học Giao thông Vận tải vẫn định hướng ưu tiên kiến thức của các môn Toán, Khoa học tự nhiên (tổ hợp A00, A01).

Ông Phạm Thanh Hà mong muốn, Bộ Giáo dục và Đào tạo có thống kê, phân tích về việc lựa chọn tổ hợp của học sinh để điều chỉnh, định hướng, thu hút thêm nhiều thí sinh lựa chọn theo khối ngành kỹ thuật. Bởi, muốn xã hội phát triển bền vững, nền tảng phải là khoa học kỹ thuật - công nghệ.

Ông Trần Khắc Thạc, Trưởng Phòng Đào tạo, Trường Đại học Thuỷ lợi cho biết: Tháng 10/2024, nhóm các phòng đào tạo và tuyển sinh của các trường đại học sẽ họp, bàn thảo và dựa trên định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo để có những đề xuất cho các trường xây dựng tổ hợp tuyển sinh.

Về việc chênh lệch giữa số lượng học sinh lựa chọn các môn Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội, ông Trần Khắc Thạc cho rằng: Vấn đề này liên quan đến việc tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông hiện nay và tâm lý của các em khi lựa chọn. Nhiều học sinh nghĩ rằng, khi chọn học khối Khoa học Tự nhiên sẽ vất vả hơn trong quá trình học ở phổ thông và các ngành đào tạo về kỹ thuật ở trường đại học cũng học khó hơn. Vì vậy, nếu học sinh được định hướng nghề nghiệp và các trường đại học có những tư vấn sớm ngay từ đầu thì bản thân các em sẽ có sự điều chỉnh môn học cho phù hợp.

Cũng là một trường trong khối kỹ thuật, đến thời điểm này, Trường Đại học Điện lực chưa thống nhất về việc xây dựng tổ hợp xét tuyển, còn chờ hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc xây dựng phương thức xét tuyển và tổ hợp xét tuyển từ kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông 2025.

Ông Trịnh Văn Toàn, Trưởng phòng Đào tạo, Trường Đại học Điện lực cho biết: Hầu hết các trường đại học nói chung và nhà trường nói riêng vẫn xây dựng tổ hợp xét tuyển bao gồm 3 môn, trong đó có Ngữ văn hoặc Toán. Với quy định mỗi ngành học không quá 4 tổ hợp xét tuyển, nhà trường đang cân nhắc sử dụng môn thi Công nghệ hoặc Tin học vào tuyển sinh. Hội đồng tuyển sinh của trường sẽ nghiên cứu, tính toán sao cho phù hợp với quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.