(Thethaovanhoa.vn) - Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 21/1 đã đề xuất gia hạn Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) thêm 5 năm tại thời điểm văn kiện này sẽ hết hạn vào ngày 5/2 tới. 

Nga nêu vấn đề gia hạn New START mà không cần điều kiện tiên quyết

Ngày 12/11, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố tất cả cùng thắng nếu Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) được gia hạn mà không có điều kiện tiên quyết. Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng cần chờ cho tình hình chính trị ở Mỹ đi vào ổn định sau cuộc bầu cử tổng thống vừa rồi. 

Trả lời báo giới, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Mỹ có ý định gia hạn thêm 5 năm New START - hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân còn lại duy nhất giữa Washington và Moskva. Theo bà, việc gia hạn hiệp ước này có ý nghĩa hơn tại thời điểm mối quan hệ giữa Mỹ và Nga đang tồn tại nhiều bất đồng.

Thông báo của chính quyền của tân Tổng thống Joe Biden nêu rõ việc gia hạn hiệp ước này nhằm tránh một cuộc chạy đua vũ  trang hạt nhân, song ông Biden sẽ không tìm cách "cài đặt lại" quan hệ với Nga dưới mọi hình thức.

Cách tiếp cận của ông Biden gần như đối lập với cách tiếp cận của người tiền nhiệm Donald Trump, người luôn bày tỏ sự yêu mến đối với Tổng thống Vladimir Putin ngay cả khi chính quyền của ông tìm cách gạt bỏ các thỏa thuận kiểm soát vũ khí còn lại với Nga. 

Trước đó, ngày 20/1, Bộ Ngoại giao Nga ra thông báo cho biết Nga ủng hộ việc gia hạn New START thêm 5 năm. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ việc gia hạn tối đa 5 năm sẽ cho phép "Nga và Mỹ nghiêm túc cùng đi tìm câu trả lời cho những vấn đề đang phát sinh trong lĩnh vực ổn định chiến lược và an ninh quốc tế".

Bộ Ngoại giao Nga cho rằng việc gia hạn New START sẽ giúp duy trì mức độ minh bạch và khả năng dự đoán về vũ khí tấn công chiến lược và điều này đáp ứng lợi ích an ninh của cả hai quốc gia và toàn thế giới. Phía Nga cho biết đã chuyển văn bản liên quan cho Mỹ, dựa trên đề xuất cùng nhau xây dựng một "phương trình an ninh" mới có tính đến toàn bộ các yếu tố ổn định chiến lược, bao gồm cả sự phát triển trong lĩnh vực vũ khí và công nghệ quân sự.

Nga cũng cho rằng các bên cần thảo luận thực chất về chủ đề đảm bảo an toàn cho các hoạt động ngoài không gian và ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang ngoài không gian. Tuyên bố lưu ý phía Nga mong đợi chính quyền mới của Mỹ có cách tiếp cận mang tính xây dựng đối với New START, đồng thời khẳng định Nga sẵn sàng cho công việc như vậy trên nguyên tắc bình đẳng và tính đến lợi ích của các bên.

• Nga nêu vấn đề gia hạn New START mà không cần điều kiện tiên quyết
• Nga sẵn sàng đóng băng toàn bộ đầu đạn hạt nhân để gia hạn Hiệp ước New START
• Nhà Trắng bác đề nghị gia hạn New START từ Tổng thống Nga Putin

New START được lãnh đạo Nga và Mỹ ký vào năm 2010 và chính thức có hiệu lực vào ngày 5/2/2011. Các điều khoản trong hiệp ước này quy định mỗi bên sẽ giảm kho vũ khí hạt nhân của mình sau 7 năm kể từ khi ký hiệp ước và tiếp sau đó tổng số vũ khí không vượt quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo trên tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng cũng như 1.550 đầu đạn và 800 bệ phóng đã triển khai và chưa triển khai.

Thỏa thuận quy định Nga và Mỹ mỗi năm 2 lần phải trao đổi thông tin về số lượng đầu đạn và các phương tiện mang phóng. Ngày 5/2/2018 là thời hạn chót để Nga và Mỹ đạt được các chỉ tiêu quy định trong New START và sau đó đến 5/2/2021 hai bên cần phải ký gia hạn hiệp ước.

Lan Phương/TTXVN