(Thethaovanhoa.vn) - Bằng việc luôn ưu tiên rẽ phải – trừ trường hợp rẽ trái là bất khả kháng – hãng chuyển phát UPS của Mỹ đã tiết kiệm hàng triệu gallon nhiên liệu mỗi năm, tránh được lượng khí thải tương đương hơn 21.000 xe xả ra cộng lại.

Yêu cầu này của lãnh đạo UPS đã đi vào hoạt động từ nhiều thập kỷ nay, trước khi có máy tính và GPS, và giờ được phần mềm hỗ trợ để có được đường đi hiệu quả nhất cho mỗi xe.

Vì sao không nên rẽ trái?

Rẽ trái thường được cho là không an toàn và lãng phí đối với việc lái xe bên phải đường như ở nhiều nước, trong đó có Mỹ.

“Rẽ trái tức là phải quay sang chống lại cả dòng xe cộ đang tiến tới”, theo Tom Vanderbilt, tác giả cuốn sách về tham gia giao thông Traffic: Why we drive the way we do. “Điều này không chỉ nguy hiểm mà còn gây ùn tắc giao thông”.

Nguyên tắc không rẽ trái mang lại nhiều hiệu quả không ngờ cho UPS

Một nghiên cứu về các yếu tố liên quan tới tai nạn giao thông của Hiệp hội An toàn giao thông Mỹ cho thấy rẽ trái là một trong các lý do hàng đầu khiến xảy ra những vụ va chạm giao thông nghiêm trọng với 22,2% các trường hợp, trong khi ở rẽ phải chỉ là 1,2%. Khoảng 61% các vụ tai nạn xảy ra khi đang rẽ hoặc băng qua ngã tư có liên quan tới rẽ trái, trong khi với rẽ phải chỉ là 3,1%.

Rẽ trái cũng có nguy cơ gây tai nạn cho người đi bộ cao gấp ba lần so với rẽ phải, theo số liệu thu thập của các nhà quy hoạch giao thông ở New York.

Rẽ phải giúp tiết kiệm nhiên liệu

“Rẽ trái cũng tốn nhiên liệu hơn”, theo Giám đốc cao cấp Quy trình quản lý UPS Jack Levis, “Bởi vì khi đó xe chạy ì lại, cũng không phải là điều tốt cho xe cộ”.

Tuy nhiên, UPS không hoàn toàn cấm rẽ trái, ông Levis cho biết: “Chúng tôi vẫn rẽ trái nhưng chỉ trong trường hợp thật cần thiết. Không nên đi lòng vòng cả một ngày dài bởi vì chỉ rẽ phải. Chúng tôi có công cụ phân tích số lần rẽ trái cho mỗi tuyến đường, và tìm ra đoạn rẽ trái không tránh được”.

Hãng thậm chí đã tạo ra hệ thống hướng dẫn đường đi cho riêng mình. Hệ thống này còn biết rõ những chỗ đỗ xe, tốc độ giới hạn mỗi đường, những đường cấm xe tải… Phần mềm sẽ ghi nhận mỗi lần rẽ trái sẽ gây chậm trễ hơn 20 giây và có trường hợp, thà cứ rẽ phải và đi một vòng khu nhà cũng không tốn thời gian hơn.

Lái một đường dài hơn mà lại tiết kiệm thời gian và nhiên liệu hơn là điều nghe có vẻ khó hiểu, kể cả với các lái xe UPS. 

“Tôi đã đích thân tới trung tâm xử lý UPS và thảo luận với các kỹ sư đứng đầu của họ”, tác giả Vanderbilt cho biết. “Rất nhiều lái xe cảm thấy phần mềm chỉ đường mới khiến chuyến đi của họ dài hơn, nhưng họ sau đó đã được chứng minh là sai. Đây là một hệ thống phức tạp mà một cá nhân lái xe không thể cảm nhận hiệu quả và tối ưu về mặt tổng thể. Đó cũng là một hình thức phản trực giác. Trong giao thông, ‘chậm hơn là nhanh hơn’ là điều bạn sẽ thường thấy”.

Các quy tắc có thể áp dụng đối với những nước lái xe bên trái, như Anh, bằng cách đảo lại là hạn chế rẽ phải.

Tiết kiệm hàng trăm triệu USD nhờ rẽ phải

UPS đã bắt đầu cấm rẽ trái từ những năm 1970. Tới năm 2008, hãng ra mắt phần mềm định tuyến để tính toán lộ trình tốt nhất cho mỗi xe dựa theo nguyên tắc ưu tiên rẽ phải gọi là Orion. “Mất 10 năm mới làm phần mềm chạy đúng. Phần khó nhất là phải khiến nó suy nghĩ như một lái xe hơn là một cái máy tính”, ông Levis chia sẻ.

Máy chỉ đường cầm tay cho các lái xe UPS

UPS, hãng thực hiện 180 triệu chuyến giao hàng mỗi ngày ở Mỹ, cho biết Orion phân tích 250 triệu điểm đến mỗi ngày và thực hiện tối ưu hóa 30.000 chuyến mỗi phút. Nó giúp công ty tiết kiệm từ 300 - 400 triệu USD mỗi năm tiền nhiên liệu, lương và chi phí xe cộ. “Thói quen ban đầu của chúng tôi vốn đã mang lại tác dụng tốt, giúp chúng tôi tiết kiệm 85 triệu dặm mỗi năm. Kể từ khi có Orion, nó giúp tiết kiệm thêm 100 triệu dặm, nâng tổng cộng lên 185 triệu dặm tiết kiệm mỗi năm”.

Thêm vào đó, nhờ tránh rẽ trái, hãng tiết kiệm được tới 10 triệu gallon nhiên liệu mỗi năm (gần 38 triệu lít), giảm 100.000 tấn khí tải carbon mỗi năm.

Tuy nhiên, phương pháp này không thật sự hữu dụng với việc lái xe hàng ngày của mọi người. 

“Phương pháp này mang lại hiệu quả tốt với những lái xe giao hàng theo kế hoạch, nhưng còn với lái xe hàng ngày, đường đi của chúng ta ít thay đổi hơn”, theo Wayne Gerdes, người đang giữ kỷ lục thế giới về lái xe tiết kiệm nhiên liệu.

Lời khuyên của Gerdes trong trường hợp này là hãy thử nhiều con đường khác nhau, đặc biệt khi có những thay đổi mới về cơ sở hạ tầng, để tìm được đường đi phù hợp nhất cho bạn.

Hiệu quả không ngờ từ nguyên tắc cấm rẽ trái của UPS