(Thethaovanhoa.vn) - Môn thể thao mà Diego Maradona đã chiếu sáng, môn thể thao mà ông đã nâng tầm thành nghệ thuật, không hề bị hoen ố bởi tất cả những gì ông đã làm với bản thân.

Diego Maradona: Tài năng, vinh quang và nước mắt

Trong 21 năm thi đấu, Diego Maradona đã trải qua mọi cung bậc cảm xúc từ đỉnh cao vinh quang năm 1986 tới cay đắng năm 1990 rồi tột cùng của thất vọng năm 1994 vì dính vào ma túy

Cái ngày mà Diego Maradona nói lời chia tay, khi giọng nói của ông vỡ vụn và nơi đã luôn là quê hương ông đang phập phồng và thổn thức, tâm trí ông trôi về những sai lầm mà ông từng mắc phải, cái giá mà ông đã phải trả.

Maradona - cầu thủ

Dòng cuối cùng trong bài phát biểu của Maradona lần cuối cùng ông nói trước La Bombonera, sân nhà của Boca Juniors, CLB đã giữ ông gần nhất với trái tim của họ - đã trở thành một câu cách ngôn của người Argentina: “La pelota no se mancha,” ông nói với đám đông yêu mến. Trái bóng không lộ vết bẩn.

Còn ở Napoli, thành phố cảng bị xem thường và bị coi thường mà ông đã biến thành trung tâm của vũ trụ bóng đá trong một vài năm huy hoàng ở đỉnh cao sự nghiệp, đó gần như là sự sùng bái. Thị trưởng của thành phố mới đây đã đề nghị sân San Paulo của Napoli nên được đổi tên thành Diego Maradona. Tại Argentina, quê hương của ông - nơi đã tuyên bố ba ngày quốc tang sau khi ông qua đời - từ lâu đã có một nhà thờ để vinh danh ông. Đối với nhiều người, Maradona gần như là một tôn giáo.

Maradona không phải là một biểu tượng đơn giản. Ông đã phải vật lộn với chứng nghiện ma túy trong nhiều thập kỷ. Ông bị loại khỏi World Cup trong sự ô nhục sau khi xét nghiệm dương tính với chất kích thích. Những rắc rối về sức khỏe ập đến với ông. Ông đã không thừa nhận con trai mình, Diego, trong nhiều năm. Trong cuộc sống sau này, ông trở nên ghẻ lạnh với vợ cũ, Claudia Villafane, và với hai con gái của ông, Giannina và Dalma. Rồi những cáo buộc lạm dụng đối với một bạn gái cũ. Những khẩu súng và mối liên kết với tội phạm có tổ chức.

Thế nhưng, Maradona không bao giờ né tránh việc thừa nhận rằng ông đã mắc sai lầm, ngay cả khi ông không thể ngăn chặn chúng. Bất chấp tất cả, bóng đá quay cuồng với tin tức về cái chết của ông, khi những ngôn từ ca ngợi từ Lionel Messi ("vĩnh cửu") và từ Cristiano Ronaldo ("một thiên tài") và từ Pele ("một huyền thoại"), đều nói tránh những khiếm khuyết và điểm yếu của ông, gạt những con quỷ của ông khỏi kí ức tất cả vì sự tôn trọng, vì tình cảm.

Có điều, nếu không đề cập đến những rắc rối đó, câu chuyện của Maradona vẫn chưa được làm sạch. Nó bị biến dạng. Những khó khăn đó không giúp ông cải thiện với tư cách là một cầu thủ. Thay vào đó, chúng sẽ ngăn cản ông đạt được tất cả những gì ông có thể đã làm và cuối cùng, rút ngắn sự nghiệp của ông.

Thế nhưng, nếu những sai sót làm giảm đi những gì Maradona vốn có, chúng sẽ đánh bóng những gì ông đại diện cho những người xem ông thi đấu, những người yêu mến tôn thờ ông. Vẻ đẹp đó có thể xuất hiện từ sự xáo trộn như vậy khiến ông có ý nghĩa hơn; nó mang lại cho ông tiếng vang vượt xa khả năng ngoại cỡ của ông. Một cách ví von, bóng tối của ông làm sắc nét đường viền ánh sáng của ông.

Maradona - con người

32 năm trước khi Maradona được sinh ra, nhà văn Borocoto - biên tập viên của tạp chí thể thao uy tín, nổi tiếng El Grafico - đã gợi ý Argentina nên dựng một bức tượng cho cái gọi là pibe: Đứa trẻ đường phố mặt bụi bặm với “đôi mắt lừa gạt","một bờm tóc nổi loạn so với chiếc lược" và "ánh mắt lấp lánh", người không chỉ đại diện cho văn hóa bóng đá của Argentina mà còn là hình ảnh của quốc gia này.

Và Maradona là lý tưởng thuần khiết của một pibe, tất cả đều là những kĩ năng điêu luyện và sự tinh ranh nóng nảy. Ông đã nắm bắt được tinh thần mà Borocoto đã biến thành bất tử hơn bất kì cầu thủ nào - nhiều hơn bất kì ai có thể nghĩ là có thể - không chỉ khi ông còn là một thiếu niên, mới từ potrero (bãi chăn thả súc vật), mà trong suốt sự nghiệp của ông.

Tất cả những hình ảnh mang tính biểu tượng đó của Maradona đều là tượng đài cho tinh thần của pibe: Nhảy cao hơn Peter Shilton, thủ môn đội tuyển Anh, bàn thắng mà ông sẽ nói đùa được ghi bởi “Bàn tay của Chúa”; nhảy múa, vài phút sau, xuyên qua toàn bộ đội tuyển Anh để ghi "bàn thắng của thế kỷ", bàn thắng khiến bình luận viên Victor Hugo Morales tuyên bố ông là "sao chổi từ bầu trời"; đối mặt với toàn bộ đội tuyển Bỉ, quả bóng dưới chân ông, một hình ảnh sợ hãi trên khuôn mặt của họ.

Thế nhưng, dù bay cao đến đâu, Maradona cũng không bao giờ lạc khỏi cội nguồn của mình; ông là một pibe khi mới nổi lên, ông là một pibe khi ông gần như một tay kéo Argentina đến chức vô địch World Cup vào năm 1986, và trở lại trận chung kết bốn năm sau đó. Ông đã là một pipe khi Barcelona biến ông trở thành cầu thủ đắt giá nhất hành tinh và khi ông đưa Napoli đến không phải một, mà là hai chức vô địch Serie A. Ông là một pibe ngay cả khi ông đã chinh phục thế giới.

Đó là vinh quang của ông, và cũng là sự sụp đổ của ông. Rốt cuộc, làm thế nào mà một cậu bé chưa bao giờ lớn lên lại có thể đương đầu với thế giới mà ông thấy mình trong đó, với sự kì vọng và đòi hỏi, với sự thần tượng và sự cám dỗ? Ánh sáng tỏa sáng rực rỡ đến nỗi bóng tối trong sự thức giấc của nó chỉ có thể lớn dần lên.

Bản thân Maradona không bao giờ bào chữa cho những sai lầm của mình, mặc dù điều đó không giống như việc chuộc lỗi. Như ông đã nói với nhà làm phim Emir Kusturica vào năm 2008, ông tự chịu trách nhiệm về tất cả những gì ông đã làm, dù tốt và xấu. Nhưng ông cũng biết, một lúc nào đó phải vạch ra một ranh giới giữa Maradona-con người và Maradona-cầu thủ.

Di sản của ông là Maradona-con người là một di sản phức tạp: Một cá nhân xuất sắc, rắc rối, một người phải chịu đựng nỗi đau nhưng cũng gây ra nó, một cậu bé và sau đó là một người đàn ông sụp đổ và rạn nứt dưới áp lực của một hoàn cảnh mà anh ta không có công cụ để tồn tại.

• Diego Maradona: ‘Con người’ nhất trong những huyền thoại bất tử

Nhưng ý nghĩa của ông như Maradona-cầu thủ đơn giản hơn. Maradona gói gọn một lý tưởng, ông mê hoặc một quốc gia, ông biến một trò chơi đơn thuần thành một loại hình nghệ thuật. Pibe là một phức hợp tinh túy của Argentina nhưng là một phức hợp tạo ra sự hiểu biết toàn cầu: Sự sáng chói thơ ngây đầy ngẫu hứng, tinh quái.

Bản thân Maradona luôn coi bóng đá là sự cứu rỗi, sự giải thoát của mình. Năm 2005, trong một giai đoạn ngắn ngủi với tư cách là một nhân vật truyền hình, ông đã được hỏi về những gì ông có thể muốn đưa lên bia mộ. “Cảm ơn bóng đá,” ông nói. “Đó là môn thể thao mang lại cho tôi niềm vui lớn nhất, sự tự do lớn nhất. Nó giống như chạm vào bầu trời bằng tay của bạn. Cảm ơn trái bóng”.

Những sai lầm của ông và những con quỷ của ông sẽ không bị lãng quên, thậm chí không cả với thời gian. Kí ức của ông sẽ luôn là một thứ phức tạp. Thế nhưng, bóng tối dù sâu đến đâu cũng không được phép che khuất ánh sáng mà ông mang lại. "La pelota no se mancha". Trái bóng không lộ vết bẩn.

Mạnh Hào