Góc nhìn 365: Xa như… tượng đài

Chỉ trong một tuần lễ, hai câu chuyện về tượng đài nối nhau xuất hiện và đều chiếm một vị trí quan trọng trong dòng thời sự chủ lưu.
14/05/2020 06:59

(Thethaovanhoa.vn) - Chỉ trong một tuần lễ, hai câu chuyện về tượng đài nối nhau xuất hiện và đều chiếm một vị trí quan trọng trong dòng thời sự chủ lưu.

 UBND tỉnh Thanh Hóa bác đề xuất xây tượng đài Bà Triệu với kinh phí 20 tỷ đồng

UBND tỉnh Thanh Hóa bác đề xuất xây tượng đài Bà Triệu với kinh phí 20 tỷ đồng

Ngày 8/5, thông tin từ UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết: Tỉnh đã có văn bản bác đề xuất xây dựng tượng đài Bà Triệu tại khu công viên Quảng trường trung tâm huyện Yên Định với kinh phí 20 tỷ đồng.

Đó là trường hợp của tượng đài chiến thắng Khâm Đức (trị giá 14 tỷ đồng) đang xây dở dang tại huyện Phước Sơn (Quảng Nam) và dự án xây dựng tượng đài Bà Triệu (trị giá gần 20 tỷ đồng) tại huyện Yên Định, Thanh Hóa.

Như hầu hết các dự án xây dựng tượng đài khác, những lý do về giáo dục truyền thống và phát triển du lịch được đưa ra để giải thích về sự cần thiết của 2 tượng đài này.

Còn ở hướng ngược lại, điều khiến dư luận băn khoăn - thậm chí phản ứng - là câu hỏi về sự cần thiết trước mắt của 2 công trình trên, khi cả Yên Định và Phước Sơn đều là những địa phương nghèo.

Trước mắt, luồng ý kiến ấy đã cho thấy sự hợp lý phần nào, khi ý tưởng xây dựng tượng đài Bà Triệu hiện không được lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa thông qua. Nhưng, vượt hơn chuyện ở một hai địa phương cụ thể, những gì vừa diễn ra khiến người ta nhớ lại hàng loạt cuộc tranh luận vẫn thường xuyên diễn ra nhiều năm nay quanh vấn đề xây tượng đài. Tại đó, câu hỏi "cần thiết hay không", “lãng phí hay không?” luôn thường trực trong sự phản biện của cộng đồng.

Thẳng thắn thì tâm lý “cân đong đo đếm” ấy cho thấy: Nhiều người dân chưa bị thuyết phục bởi sự cần thiết và hữu ích của loại công trình này. Và ở đây, bên cạnh câu chuyện về các chức năng văn hóa, giáo dục, lịch sử…, rõ ràng với nhiều người, tượng đài là “chuyện ở đâu” chứ không gần gũi và thiết thân tới đời sống hàng ngày của mình.

***

Thống kê hiện tại cho thấy tại Việt Nam có gần 400 tượng đài khác nhau. Đa phần trong số đó được xây dựng trong giai đoạn sau 1954, khi hòa bình lập lại. Như những gì từng được các chuyên gia phân tích, những tượng đài ấy đáp ứng nhu cầu của đất nước trong một giai đoạn nhất định, nhưng phần lớn lại có chất lượng thẩm mỹ chưa thật tốt bởi những hạn chế về điều kiện kinh tế và năng lực mỹ thuật của chúng ta.

Chú thích ảnh
Tượng đài chiến thắng Khâm Đức (trị giá 14 tỷ đồng) đang xây dở dang tại huyện Phước Sơn (Quảng Nam). Nguồn: Báo Lao động

Để rồi, những năm gần đây, khi các điều kiện này đã tốt hơn trước, việc bổ sung những tượng đài quan trọng (cũng như thay thế những tượng đài xuống cấp hoặc không đạt chất lượng) bắt đầu xuất hiện tại nhiều địa phương. Và bởi xuất hiện nhiều, đã có lúc dư luận sử dụng khái niệm “hội chứng xây tượng đài” trong câu chuyện này.

Chỉ có điều, trong sự xuất hiện ấy, nhiều phân tích tại các cuộc tọa đàm, hội thảo cho thấy: Một lượng lớn các tượng đài đang được xây khá dễ dãi, với cách tạo hình rập khuôn, máy móc và không có gì đột phá so với giai đoạn trước đây.

Ở đó, tư duy phổ biến vẫn là việc chạy theo yếu tố hoành tráng và quy mô, như một cách biểu đạt sự tôn vinh với nhân vật hoặc sự kiện được tạc tượng. Nó cũng giống như một quan niệm đang tồn tại ở rất nhiều người: Tượng đài là nơi uy nghiêm, người xem nên “ngước lên” để chiêm ngưỡng tượng.

Chắc chắn, đó không phải là cách tiếp cận duy nhất để xây dựng các tượng đài kỷ niệm - khi mà ở rất nhiều nơi trên thế giới, một lượng lớn các danh nhân, vĩ nhân, sự kiện lịch sử… xuất hiện dưới dạng những bức tượng ngoài trời có kích thước rất bình dị. Chúng thường nằm trong những công viên nho nhỏ, gần gũi với cuộc sống, nơi người dân đi dạo, chạy bộ hoặc ngồi thư giãn tận hưởng thiên nhiên.

Chưa nói tới những bức tượng ngoài trời mà người Pháp từng xây ở Việt Nam (như tượng Pasteur, tượng Yersin ở Hà Nội), tượng kiến trúc sư Kazik - một công trình “thuần Việt” tại Hội An - là minh chứng điển hình cho điều này. Công lao của Kazik với di sản thế giới này là điều miễn bàn, vậy nhưng bức tượng của ông tại một công viên nhỏ giữa phố cổ Hội An chỉ cao chừng 2,5 mét. Dù vậy, chẳng ai nói, bức tượng ấy không tạo sự gần gũi, tự nhiên và trang nhã, như phong cách của Kazik lúc sinh thời.

Trở lại câu chuyện chung của tượng đài. Có lẽ, chúng ta cần hướng tới một quy hoạch tượng đài dài hơi, dành chỗ cho những tìm tòi sáng tạo và từng bước thực hiện tùy theo điều kiện kinh tế hiện có, thay cho việc vội vã chạy theo những tượng đài cao tới 25 mét như tượng đài chiến thắng Khâm Đức, hay 18 mét như ý tưởng về tượng đài Bà Triệu vừa qua.

Đó không chỉ là chuyện tiết kiệm về kinh phí - khi mà trong rất nhiều trường hợp, độ hoành tráng của tượng đài gây ra cảm giác về sự xa cách, chứ không phải vĩ đại như ta lầm tưởng.

H.N

Tin cùng chuyên mục

Chào tuần mới: 'Vaccine' cho tin giả

Chào tuần mới: 'Vaccine' cho tin giả

Câu chuyện về vấn đề tin giả, tin xấu, tin độc đã “đốt nóng” dư luận cuối tuần qua khi xuất hiện trên nghị trường của kỳ họp Quốc hội thứ 4, khóa XV.

Tản văn cuối tuần: Núi rừng lên tiếng

Tản văn cuối tuần: Núi rừng lên tiếng

Cuộc ra mắt lần đầu tại Thủ đô của 6 họa sĩ Bắc Kạn trong đó ba họa sĩ người Tày, Nùng, còn ba người Kinh. Hai họa sĩ Trần Giang Nam, nhà giáo, Trần Ngọc Kiên công tác Hội.

Thư gửi robot citizen: Niềm vui ngắn chẳng tày gang

Thư gửi robot citizen: Niềm vui ngắn chẳng tày gang

Sophia mến! Đôi khi tôi nghĩ cái thế giới robot của Sophia thật đơn giản biết bao vì không tồn tại giới tính, màu da, tuổi tác, giàu nghèo…

Góc nhìn 365: Hi vọng từ… bia đá

Góc nhìn 365: Hi vọng từ… bia đá

Ngày 8/11 tới, cuộc triển lãm “Bia đá kể chuyện” tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội sẽ kết thúc, khép lại đúng một tháng trưng bày đáng chú ý về câu chuyện của những tấm bia đá ở đây.

Chữ và nghĩa: Lợn chuồng chái, gái cửa buồng

Chữ và nghĩa: Lợn chuồng chái, gái cửa buồng

Câu tục ngữ có hai vế điệp và đối nhau (lợn chuồng chái/ gái cửa buồng). Mỗi vế là một danh ngữ (ngữ mở rộng có danh từ làm trung tâm). Người đọc sẽ ngạc nhiên lấy làm lạ là 2 đối tượng đem ra bàn ở đây lại là “lợn” và “gái”.

Góc nhìn 365: Số hóa 'di sản' điện ảnh

Góc nhìn 365: Số hóa 'di sản' điện ảnh

Những bảo vật quốc gia cần được số hóa để giới thiệu cùng khán giả qua các thiết bị công nghệ, thay vì mãi lưu trữ trong kho. Các di tích, danh thắng cũng cần được số hóa về hình ảnh.

Chào tuần mới: Lỗi không phải ở hoa sữa

Chào tuần mới: Lỗi không phải ở hoa sữa

Ở Việt Nam, hiếm có loài cây nào gây “chia rẽ nhân tâm” hơn loài hoa sữa. Dẫu có cái tên gợi hương tinh khôi, thơ ngây, hoa sữa thật không dễ chịu gì cho những người vốn không ngửi nổi mùi hương ấy, thậm chí là dị ứng phấn hoa, hoặc những cơn đau đầu, chóng mặt.

Tản văn cuối tuần: Bắt cá mùa lũ

Tản văn cuối tuần: Bắt cá mùa lũ

Hôm qua vào Huế được bạn chiêu đãi bữa nhậu trong đó có món đặc sản canh chua cá ngạnh sông Hương. Đúng là tôi chưa từng bắt gặp loài cá này, nói gì được ăn.

Tin mới nhất

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Chào mừng lễ Giáng sinh và năm mới 2025, các đơn vị du lịch, lưu trú, điểm công cộng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang có nhiều hoạt động, chương trình độc đáo, hấp dẫn thu hút khách du lịch.

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Năm 2025 là dấu mốc quan trọng đánh dấu bước ngoặt Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, đem đến nhiều vận hội mới cho địa phương.

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Ngày 16/12/2024, tại thành phố Thái Nguyên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức Liên hoan Ẩm thực mang chủ đề “Trải nghiệm xứ trà, đậm đà bản sắc”.

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Đồi cát Nam Cương (xã An Hải, huyện Ninh Phước) nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 7 km về hướng Đông Nam được ví như "tiểu sa mạc Sahara" với cảnh quan và địa hình độc đáo.

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Tỉnh Quảng Bình có nhiều danh lam thắng cảnh kỳ thú, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Ngày 12/12/2024, Đại sứ quán Việt Nam tại Italy đã phối hợp với Vietnam Airline tổ chức sự kiện “Phở và Nem: Đường đến với ẩm thực Việt Nam - Bay thẳng Việt Nam - Italy từ tháng 7/2025” nhằm quảng bá văn hóa ẩm thực và thúc đẩy du lịch Việt Nam.

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.