Góc nhìn 365: Không chỉ là chuyện riêng của Hà Nội
(Thethaovanhoa.vn) - Cuối cùng, sau hơn một tháng tổ chức, cuộc thi thiết kế cột mốc Km0 tại Hồ Gươm đã đi tới đích với lễ trao giải vào sáng qua 20/7 tại Hà Nội.
Cuộc thi thiết kế công trình cột mốc Km 0 ở hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội
Ngày 3/6, tại Hà Nội, Tạp chí Kiến trúc, Hội Kiến trúc sư Việt Nam phối hợp UBND thành phố Hà Nội tổ chức phát động Cuộc thi thiết kế cột mốc Km 0 - một biểu tượng văn hóa cấp quốc gia, điểm đến du lịch quan trọng trong không gian khu vực hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Từ 105 tác phẩm tham dự, Hội đồng giám khảo đã lựa chọn được 5 phương án xuất sắc nhất để giới thiệu đến công chúng, với các giải Nhất, Nhì, Ba và Khuyến khích. Trong đó, khá dễ hiểu khi thiết kế giành giải Nhất nhận được sự chú ý đặc biệt từ người xem.
Theo phương án có tên “Cổng ánh sáng” này, cột mốc được thiết kế chìm dưới mặt đất, và nằm tại vị trí trước quảng trường Lý Thái Tổ.
Gắn với triết lý trời tròn - đất vuông truyền thống, cột mốc này có hình dạng một tấm đồng hình vuông đúc nguyên khối với kích thước hơn 2 mét mỗi cạnh. Phần tâm điểm của hình vuông ấy là hình tròn lắp kính cường lực, từ đó tỏa đi các đường gờ rãnh bao quanh, với tổng số 62 gờ nổi và rãnh chìm để kết hợp cùng nó tạo ra con số 62 + 1 = 63 tỉnh, thành cả nước.
Điểm độc đáo của phương án là việc áp dụng công nghệ hiện đại từ phần hộp kỹ thuật được đặt dưới tấm đồng để áp dụng công nghệ 3D Hologram. Theo đó, vào ban ngày, từ máy chiếu, phần hình tròn trung tâm sẽ có thể xuất hiện các hình Khuê Văn Các hay hình bản đồ Việt Nam. Vào ban đêm, khoảng không gian phía trên mốc sẽ được dùng máy chiếu để tạo ra các hình phù điêu, chỉ số địa lý... tùy theo các sự kiện cụ thể để tăng sự tương tác với người xem. Và, từ cột mốc số 0 này nhìn về tượng Lý Thái Tổ, tháp Rùa hay Hồ Gươm qua lớp ánh sáng được bố trí, du khách sẽ có cảm giác như thấy một lát cắt thời gian của quá khứ...
Như nhận xét từ giới chuyên môn, đây là phương án độc đáo, khả thi và mang tính ước lệ cao: Vừa không làm ảnh hưởng đến không gian của tượng đài Lý Thái Tổ, vừa tạo ra các kịch bản chiếu sáng phong phú để tăng thêm điểm nhấn cho cột mốc.
Thế nhưng, ở một góc độ khác, 2 phương án được giải Nhì và Ba tại cuộc thi cũng rất độc đáo. Theo đó, đồ án giành giải Nhì chọn đặt cột mốc ở góc đường Hàng Khay - Đinh Tiên Hoàng dưới dạng một đường tròn, trên đó có họa tiết trống đồng và các vạch mốc tỏa ra các hướng, dẫn về những tỉnh thành khác. Điểm mạnh của phương án này là sự đơn giản mạch lạc, ngôn ngữ hiện đại có tính biểu đạt, biết tận dụng một kết cấu giản dị để tạo điểm nhấn rõ ràng giữa một không gian có những góc nhìn rất đẹp bao lấy toàn bộ Hồ Gươm.
Trong khi đó, phương án giành giải Ba lại có một ý tưởng vừa táo bạo, vừa đậm chất lãng mạn khi chọn một... góc nhỏ Hồ Gươm làm cột mốc số 0, với việc tạo ra một hình tròn trên mặt nước. Như lời Hội đồng giám khảo, dù khó khả thi vì sử dụng mặt nước Hồ Gươm, nhưng đây là cách tạo hình mới mẻ, thể hiện tính thời đại với tinh thần thiết kế để hòa hợp với cảnh quan rất đáng trân trọng...
***
Có một câu chuyện thú vị khác: Trong khi giải Nhất cuộc thi này thuộc về một nhóm giảng viên trường ĐH Kiến trúc Hà Nội; giải Ba cuộc thi lại là của một KTS đang hành nghề; thì người giành giải Nhì cuộc thi là một sinh viên đang ngồi trên giảng đường đại học. Như lời GS Nguyễn Quốc Thông (Phó Chủ tịch Hội KTS VN), rất trùng hợp, 3 tác giả và nhóm tác giả ấy cũng chính là 3 đại diện cho lực lượng những người đang theo đuổi nghề kiến trúc hiện nay.
Ở một góc độ khác, cũng theo GS Nguyễn Quốc Thông, 105 tác giả, nhóm tác giả hoặc tổ chức tham dự cuộc thi này rất đa dạng về thành phần, khi họ đến từ mọi tỉnh thành và trải rộng về độ tuổi, trong đó có những người đã tới ngưỡng tuổi 80. Như lời ông, cột mốc số 0 đã không còn là câu chuyện riêng của người Hà Nội, mà gắn với sự nhiệt huyết và quan tâm của cộng đồng tại mọi tỉnh thành.
Nó cũng giống như câu chuyện mà Hoàng Huy - chàng sinh viên Đà Nẵng giành giải Nhì - chia sẻ rằng anh mới chỉ đến Hồ Gươm 2 lần trong quá khứ, và xây dựng đồ án dự thi với suy nghĩ: Đó là biểu tượng đặt tại không văn hóa của một Hà Nội, nơi mà mọi miền đất trên khắp Việt Nam đều hướng về.
Kể từ khi những ý tưởng về cột mốc Km0 được nhắc đến, Hồ Gươm đã có ít nhất 10 năm chờ đợi công trình này. Để rồi, ở thời điểm hiện tại, chúng ta đã bước thêm được một bước khá dài trên lộ trình cần có, với hành trang là sự quan tâm của cả cộng đồng về một không gian lịch sử tại Hà Nội...
Cúc Đường
