(Thethaovanhoa.vn) - Cách đây tròn 45 năm, Liên hoan Âm nhạc & Nghệ thuật Woodstock được tổ chức như một liên hoan của “hòa bình, tình yêu và âm nhạc”. Giờ đây, liên hoan vốn chỉ 3 ngày đã kéo dài thành 4 ngày, lượng khán giả tham dự từ 100.000 người đã lên tới 500.000 người.

Woodstock được cho là sự kiện đã định hình nên một thế hệ và phô diễn những màn diễn âm nhạc xuất chúng nhất của những năm 1960.

Woodstock – một mô hình mẫu

Liên hoan giờ đã trở thành điểm đến của giới trẻ. Họ tới Woodstock để quăng mình vào hội tắm bùn cùng nhiều hoạt động khác. Điều đó không có nghĩa là âm nhạc ở liên hoan này không có gì đáng nói, song sự thật, nó không phải là yếu tố chính để Woodstock làm nên lịch sử. Woodstock đã kéo được hàng trăm ngàn người tới thành phố Bethel ở bang New York và có hàng chục ban nhạc tới trình diễn để thu hút công chúng, tuy nhiên nhiều sự kiện khác đã khiến âm nhạc trong liên hoan này chỉ là phần “nền”.

Giờ đây, các liên hoan nhạc rock và khiêu vũ có quy mô như Woodstock đang thống trị nền kinh doanh hòa nhạc ở Bắc Mỹ và châu Âu trong dịp Hè. Nói một cách nào đó, tất cả các sự kiện này đều được hình thành theo mô hình của Woodstock.

Trước khi có Liên hoan Woodstock, năm 1967, California đã tổ chức Liên hoan Pop Quốc tế Monterey. Sự kiện cuối tuần này đã đưa Otis Redding, Jimi Hendrix, ban nhạc Who và Janis Joplin trở thành các thần tượng, một phần bởi công chúng có thể nghe và xem các màn trình diễn của họ một cách khá thoải mái. Khán đài của liên hoan có sức chứa 7.000 người, và mặc dù nhiều người phải đứng ngoài, song với họ được thưởng thức âm nhạc mới là điều cốt yếu.

Nhưng ở Woodstock, hầu như khán giả không bao giờ được đứng gần sân khấu và do bầu không khí hỗn loạn ở nơi đây nên mọi người chỉ được hoặc nghe hoặc xem các nghệ sĩ trình diễn.

Marty Balin, ca sĩ của ban nhạc rock Mỹ Jefferson Airplane, từng trình diễn cả ở Woodstock và Monterey, cho biết: “Monterey được tổ chức công phu hơn và chú trọng tới phần âm nhạc hơn, còn Woodstock là nơi người ta đến để vui là chính... Chúng tôi từng đến đây vào ngày cuối cùng của liên hoan và sau đó chúng tôi uống say mèm”.

Âm nhạc bị lấn át

Khi sự kiện văn hóa này lần đầu diễn ra vào năm 1969, âm nhạc đã bị át đi không chỉ trong tiếng mưa, mà còn bởi đám đông. Các nhà tổ chức đã dựng nhiều hàng rào và 1.000 nhà vệ sinh di động để người hâm mộ không phải “xả” ở cánh đồng bên ngoài Woodstock. Một hệ thống âm thanh được thiết kế riêng để phục vụ liên hoan, gồm các thùng loa cao tới 21m.

“Chúng tôi thiết kế các thùng loa để phục vụ cho 150.000-200.000 người. Giờ lượng người tham dự liên hoan này đã lên tới 500.000 người” – kỹ sư Bill Hanley từng nói.

Danny Goldberg là một nhà điều hành lâu năm trong nền công nghiệp âm nhạc, từng viết về Woodstock trong suốt 20 năm với vai trò là cộng tác viên. Ông kể, tới liên hoan này để xem các ban nhạc trình diễn, nhưng ông lại thấy ấn tượng hơn với những gì diễn ra xung quanh. “Ký ức rõ nét nhất của tôi là bầu không khí ấm áp ở đây, sức truyền cảm của mọi người, chứ không phải là âm nhạc”.

Nhà phê bình Ellen Sander cũng đồng tình: “Các nghệ sĩ tham gia trình diễn tại  Woodstock đều xuất chúng, song các màn diễn của họ lại không ý nghĩa bằng những hoạt động khác diễn ra tại đây”.

Tăng doanh thu cho nền kinh tế bản địa

Các liên hoan ngày nay vẫn lấy âm nhạc để thu hút người hâm mộ, song với nhiều người, họ tới đó để được hòa mình vào không khí chung chứ không chỉ đơn thuần để thưởng thức âm nhạc.

Cũng giống như Woodstock, các liên hoan hiện nay có nhiều hoạt động khác ngoài âm nhạc. Nhiều người tới đó để bán hàng hóa, quảng bá các sản phẩm và du lịch. Cũng với mô hình này mà các liên hoan kéo dài nhiều ngày như Coachella ở California và Austin City Limits (ACL) ở Texas đã thu về được nhiều triệu USD cho nền kinh tế bản địa từ các nhà hàng, quán bar và khách sạn xung quanh.

Quá nhiều liên hoan diễn ra trong mùa Hè khiến cho vốn tiết mục trình diễn không còn độc đáo. Nhiều ban nhạc lớn “chạy sô” ở các liên hoan diễn ra trong dịp Hè, chẳng hạn như vài tháng trở lại đây, ban nhạc Arcade Fire tham gia trình diễn cả Liên hoan Coachella và Glastonbury ở Anh. OutKast không chỉ trình diễn ở Coachella năm nay, mà còn đến với Lollapalooza ở Chicago, Roskilde ở Đan Mạch và một số liên hoan khác.

Charlie Jones, người đồng sở hữu C3 Presents, nơi quảng bá Liên hoan Lollapalooza và ACL, nhận định: “Âm nhạc chỉ là một trong nhiều sự kiện hấp dẫn tại các liên hoan, chứ không phải là yếu tố lôi cuốn chính. Cách đây vài năm, vé tham dự các Liên hoan Lollapalooza và Glastonbury đã bán hết veo trước cả khi ban tổ chức công bố các nghệ sĩ tham gia trình diễn. Điều này cho thấy, các sự kiện vui vẻ khác ở liên hoan mới tạo sức hút chính”.

Woodstock làm tắc nghẽn đường cao tốc Trước năm 1969, chưa bao giờ hệ thống đường cao tốc ở New York bị tắc nghẽn, vậy mà hiện tượng này đã xảy ra khi lượng người đổ về Woodstock quá đông. Thời điểm đó, liên hoan chỉ có một sân khấu lớn cho các nghệ sĩ trình diễn và không có các màn hình video, vì vậy với hầu hết khán giả đứng ở xa sân khấu, trông các nghệ sĩ chỉ nhỏ như… kiến.

Việt Lâm (Theo BBC)
Thể thao & Văn hóa