Nếu năm 2022 là một năm thất thu của điện ảnh Việt, thì đầu năm 2023, Nhà bà Nữ công chiếu vào dịp Tết đã vượt mốc 200 tỷ đồng và phá tan định kiến khán giả Việt đã quay lưng với phim Việt. Nhưng cũng có luồn ý kiến cho rằng chất lượng phim không xứng với doanh thu, thậm chí có những hoài nghi…

Cứ đến Tết là chúng ta có phim Tết. Giống như ở Hollywood vẫn sản xuất phim Giáng sinh, vẫn có những mùa phim bom tấn…

"Tết này coi phim gì"?

Các phim Tết ở Việt Nam cũng giống như phim Giáng sinh ở Hollywood, thường lấy chủ đề gia đình, tình thân, tình yêu phù hợp với không khí sum vầy, đoàn viên. Tâm lý chung của khán giả đến rạp vào ngày Tết cũng muốn tìm những phim có tính giải trí, phim hài thì càng tốt để thư giãn tinh thần.

Đón một cái Tết ở thành phố, loay hoay xong các phần lễ nghi thì thường chọn rạp phim như một điểm "du Xuân". Chọn một bộ phim nhiều khi coi xong để rồi quên nhưng ít nhất trong vài giờ ngắn ngủi đó nó cũng đem lại cho ta vài ba tràn cười, vài ba phút giây gợi nhắc tình cảm gia đình.

"Tết này coi phim gì?" không còn là câu hỏi của số ít khán giả. Lâu dần, một tâm lý chung Tết đến để coi phim giải trí.

Các nhà làm phim cũng nắm bắt tâm lý chung của khán giả, nên mùa phim Tết ở Việt Nam luôn có những phim có tính giải trí cao, dù nội dung, chất lượng thì không phải lúc nào cũng khá. Nhưng rõ ràng, nếu chịu đầu tư, nắm bắt được xu hướng thì để có một bộ phim chiếu Tết thành công là điều nằm trong khả năng của các nhà làm phim Việt Nam.

Mùa phim Tết 2020, Gái già lắm chiêu 3 ra rạp. Dù đã đến phần 3, với một kịch bản dễ đoán, nhưng sức hút của thương hiệu vẫn còn đó với doanh thu vượt mốc trăm tỷ đồng vượt xa cả phần phim trước đó.

Năm 2021 chứng kiến hiện tượng Bố già của Trấn Thành với doanh thu 420 tỷ đồng chỉ sau khi công chiếu 3 tháng - một con số kỷ lục đối với nền điện ảnh nước nhà. Nó chứng tỏ rằng Việt Nam vẫn là một thị trường đầy tiềm năng, miễn là các nhà làm phim đủ mát tay.

Công thức nào cho phim ăn khách?

Phim Việt đạt doanh thu trăm tỷ đồng không còn là của hiếm. Nhưng chất lượng các phim này luôn là đề tài tranh cãi, chia rẽ trong khán giả. Có nhiều khán giả còn đặt vấn đề phim có xứng hay không xứng đáng với doanh thu như thế.

Kỳ thực thì khán giả đến rạp là người mang lại thành công về mặt doanh thu cho phim. Thậm chí có những phim khen chê trái chiều, nhưng doanh thu vẫn cao, khán giả vẫn đến rạp xem vì tò mò, vì không muốn đứng ngoài một chủ đề đang là xu hướng.

Trên thế giới, người ta cứ chê Chạng vạng, chê từ nguyên tác tiểu thuyết đến loạt phim chuyển thể, thậm chí nó còn được kha khá Mâm xôi Vàng bao gồm phim dở nhất, dàn diễn viên dở nhất, nữ chính dở nhất… Nhưng tổng doanh thu các phần của nó lại khoảng vài tỷ đô. Chính doanh thu đã tạo động lực cho nhà sản xuất ra hết phần này đến phần khác, dù phần nào ra cũng bị chê lên bờ xuống ruộng.

Trở lại thị trường Việt Nam. Dù hay dở thế nào, rõ ràng hiện tại Nhà bà Nữ vẫn là bộ phim nổi hơn hẳn, được bàn tán nhiều và vẫn đang trên đường phá vỡ những kỷ lục doanh thu do chính nó tạo ra.

Trên đường đến với ngôi vương doanh thu phòng vé năm 2023, Nhà bà Nữ có quá ít đối thủ, và không phải đối thủ nào cũng có ưu thế, như Chị chị em em hay Thanh Sói được dán nhãn 18+, có nghĩa là đối tượng khán giả vào rạp sẽ hạn chế hơn. Đó còn chưa nói đánh giá chất lượng tùy theo thị hiếu khán giả.

Cũng không thể phủ nhận cái duyên của Trấn Thành trong điện ảnh. Năm 2019, 2 phim chiếu Tết có sự tham gia của Trấn Thành là Cua lại vợ bầu và Trạng Quỳnh đều có doanh thu vượt mốc 100 tỷ đồng. Năm 2021 là hiện tượng Bố già.

Nhà bà Nữ có thể coi là một phiên bản nữ được phát triển từ Bố già. Xung đột cha - con trai trong Bố già, sang Nhà bà Nữ đã thành mẹ - con gái. Vẫn sự ồn ào, vẫn tính kịch nặng, và những bài học đạo lý... Nhưng tất cả đã tạo thành một công thức thành công về doanh thu vì đa phần khán giả vẫn còn chưa chán.

Khán giả trước khi bỏ tiền mua vé xem phim thì cũng đã lờ mờ biết mình đang xem phim gì. Như thấy Bruce Willis trên poster thì 99% sẽ có đánh đấm, cháy nổ. Thấy Châu Tinh Trì sẽ biết là phim hài. Và thấy Trấn Thành thì sẽ là những phim như Bố già, Nhà bà Nữ.

Ước mơ của bất kỳ nhà sản xuất nào là nắm được cái công thức làm ra một bộ phim ăn khách. Nhưng ngay cả ở Hollywood cũng chưa chắc đã đưa ra một công thức tối ưu, nếu thế thì đã chẳng có những bom xịt, những phim lỗ nặng đến mức hãng phải phá sản.

Việc thành bại của bộ phim nhiều khi nằm ngoài hết thảy dự liệu của nhà làm phim lẫn khán giả. Có người nói thật không công bằng khi những phim hay, chất lượng lại không được quan tâm. Điều này cho thấy phim hay chưa chắc đã là phim highestgrossing- doanh số cao nhất.

Giống như trong văn chương, Kazuo Ishiguro chưa bao giờ có nhiều độc giả hay có sách bán chạy bằng J.K. Rowling. Nhưng ngay cả người hâm mộ Harry Potter, trong những phút giây cao hứng nhất, chắc cũng không để cái hình ảnh J. K. Rowling lãnh giải Nobel Văn chương lóe lên trong suy nghĩ của mình.

Cho nên, nếu phải lập một bảng xếp hạng các phim Việt xuất sắc nhất, có giá trị nghệ thuật nhất, mà không tìm thấyNhà bà Nữ (nhiều khả năng là nó không xuất hiện ở đây), thì bạn có thể chịu khó liếc qua danh sách kếbên, danh sách những phim điện ảnh Việt có doanh thu cao nhất, chắc chắn nó có ở đó.