Dù đã có một năm 2023 thành công với nhiều danh hiệu nhưng Novak Djokovic vẫn còn lý do để duy trì ngọn lửa đam mê của mình.

Novak Djokovic đã có một năm 2023 đáng kinh ngạc. Anh đã có lần thứ 8 là tay vợt số 1 của năm và đạt 400 tuần trên đỉnh thế giới. Một nhà báo tại ATP Finals gần đây đã hỏi tay vợt người Serbia rằng liệu năm 2023 có phải là năm tốt nhất trong sự nghiệp của anh hay không.

Djokovic vẫn còn khát khao

Djokovic, nhà vô địch đơn Grand Slam 24 lần, trả lời một cách khiêm tốn: "Đây là một trong những năm tuyệt vời nhất của tôi. Tôi sẽ không nói là tốt nhất, nhưng là một trong những năm hay nhất. Thực tế là tôi đã thắng 3/4 Grand Slam và vào chung kết ở trận thứ 4 nhưng đây vẫn chưa phải là năm tuyệt vời nhất trong cuộc đời tôi. Thật tuyệt khi có những khoảnh khắc như vậy".

Thật vậy, năm 2023 của Djokovic được xếp hạng trong số những mùa giải vĩ đại nhất của anh. Tuy nhiên, Djokovic đã không duy trì được phong độ sung mãn trong suốt 12 tháng như những năm khác.

Đầu năm 2016, The Financial Times đã phát triển một công thức phức tạp để xếp hạng 4 mùa giải hay nhất của các tay vợt nam. Trong đó, năm 2015 của Djokovic mới là mùa giải hay nhất của tay vợt này. Tiếp theo đó là các mùa giải năm 1984 của John McEnroe và Roger Federer vào năm 2005 và 2006. Vị trí thứ 5 có thể được trao cho những tay vợt như Rod Laver (1969), Jimmy Connors (1974), hay những năm thống trị của Rafael Nadal và Ivan Lendl. Djokovic đã khẳng định ngôi đầu bảng những kẻ thống trị mạnh nhất tính đến thời điểm này vẫn là Federer (có nhiều năm trên BXH).

Thứ hạng trên bây giờ có thể đã khác. Một cơ quan truyền thông khác, trang web thống kê quần vợt nổi tiếng (Ultimate Tennis Statistics - UTS), đã đưa ra một công thức dựa trên thang điểm toàn diện và không có sự thiên vị để đánh giá chất lượng các năm của các tay vợt hàng đầu. Theo đó, năm 2015 của Djokovic vẫn đứng đầu bảng, Rod Laver đứng thứ 2 nhờ sự thống trị năm 1969, tiếp theo là Roger Federer (2006) ở vị trí thứ 3 và John McEnroe ở vị trí thứ 4 (1984).

Nadal thậm chí còn không lọt vào danh sách Top 5 vì năm 2010 của anh đứng ở tận vị trí thứ 9. Federer vẫn giữ 4 trong số 8 vị trí dẫn đầu, bao gồm các vị trí thứ 6, 7 và 8 lần lượt cho các năm 2007, 2004 và 2005. Bảng xếp hạng UTS này kết hợp nhiều yếu tố, nhưng phần lớn dựa trên số điểm của VĐV ở các giải đấu quan trọng nhất: Majors, Tour Championships và Masters 1000.

Với những yếu tố đó, năm 2023 của Djokovic thậm chí chỉ xếp thứ 15 trong bảng xếp hạng trên. Điều này có vẻ bất thường nhưng lại thể hiện một thực tế quan trọng về cuộc tranh luận về "năm thi đấu tốt nhất". Nó nói về mức độ nhất quán từ tuần này qua tuần khác của một tay vợt. Do vậy, Djokovic vẫn còn mục tiêu để phấn đấu hơn nữa trong tương lai.

Djokovic vẫn có thể tiếp tục thành công

Có một câu hỏi đặt ra là làm thế nào McEnroe giữ vững vị trí số 4 UTS của mình mặc dù chỉ giành được hai danh hiệu Major trong năm 1984. Thực tế thì McEnroe đã thắng tới 13 giải đấu trong năm đó với thành tích 82-3, đạt tỷ lệ thắng 96,5%. Đây là một trong những tỷ lệ thắng cao nhất thế giới.

Tỷ lệ thắng của McEnroe thậm chí còn cao hơn năm thành công nhất của Djokovic (2015; 93,2%). Trong khi đó, trận thua gần đây của Djokovic trước Jannik Sinner tại Davis Cup đã khiến kỷ lục năm 2023 của anh rơi xuống 55-7, đạt tỷ lệ thắng chỉ là 88,7%.

Vấn đề của Djokovic trong năm 2023 là mặc dù anh đã thống trị hầu hết các giải thưởng, nhưng số lượng trận thắng của anh lại không đủ cao để thúc đẩy thang điểm trên bảng xếp hạng UTS. Đó là lý do tại sao Djokovic thừa nhận đây chưa phải năm tốt nhất của mình, ít nhất là không như những năm vinh quang trước đó.

Nhưng có một thước đo quan trọng không thể áp dụng vào bất kỳ công thức xếp hạng dựa trên con số nào: Đó chính là độ tuổi.

Bản thân Djokovic dường như không coi đó là một yếu tố. Thành tích của anh vào năm 2023 ở tuổi 36 không ảnh hưởng đến hệ thống xếp hạng, nhưng chúng đáng kinh ngạc như bất kỳ thành tích nào có thể định lượng được.

Trong số những tay vợt hàng đầu, McEnroe và Federer đều 25 tuổi khi họ có mùa giải thống trị nhất (theo thước đo của UTS). Ở đỉnh cao của họ, Nadal (năm 2010, xếp thứ 9) là tuổi 24, Ivan Lendl (xếp thứ 10) là tuổi 26 và Bjorn Borg (xếp thứ 11) ở tuổi 23. Laver là một ngoại lệ, ông bước sang tuổi 31 ngay trước khi hoàn thành Grand Slam lịch sử trong năm dương lịch của mình vào năm 1969. Tuy nhiên, sau năm kỳ diệu đó, Laver chỉ tiến tới tứ kết một giải đấu chuyên nghiệp chỉ một lần trước khi giải nghệ.

Ngược lại, Djokovic, 36 tuổi, đã kết thúc năm 2023 với sự xuất sắc và sung mãn như bất kỳ thời điểm nào trước đây trong sự nghiệp của mình. Đáng nể hơn, tay vợt người Serbia sẽ tiếp tục tham dự Úc mở rộng vào đầu năm sau với tư cách là ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch. Djokovic hoàn toàn có khả năng lặp lại thành công của năm nay vào năm 2024.

"Anh ấy trông như 26 hoặc 27 tuổi vậy", Alexander Zverev nói về Djokovic tại ATP Finals. "Anh ấy có phong độ có thể còn tốt hơn 10 năm trước. Thậm chí không có vẻ gì là anh ấy sẽ dừng lại".

Có vẻ như việc Djokovic chậm lại sẽ là tin vui cho các đối thủ của anh, nhưng rõ ràng điều đó không nằm trong tâm trí của tay vợt người Serbia lúc này. Trước khi bắt đầu mùa giải mới, Djokovic đã xác định mục tiêu của mình trong năm 2024. Trong buổi phóng vấn tại Turin, anh tuyên bố: "Chà, tôi có thể giành được 4 Grand Slam và cả HCV Olympic". Djokovic quả là biết cách khiến nhiều người phải ngạc nhiên về cách anh có thể giữ động lực từ năm này qua năm khác!