Chứng từ nào cho nỗi đau?
Có hóa đơn hay chứng từ nào chứng minh được những nỗi đau tinh thần?
Oan sai thì đã rõ là oan sai. Bản án kết tội ông Chấn đã bị hủy bỏ. Cuối tuần vừa rồi, thủ phạm thực sự của vụ án sau khi đầu thú đã có phiên tòa xét xử. Vướng hai ngày nghỉ cuối tuần nên vụ xét xử chưa xong, nhưng kết luận rằng ông Chấn không có tội đã được công bố lâu rồi, người bị tù oan đòi được bồi thường là chính đáng quá rồi.
Ông Chấn đòi 10 tỷ. Con số đó có lẽ không được phía cơ quan phải đứng ra bồi thường cho là hợp lý. Nên họ yêu cầu gia đình ông chứng minh tổn thất bằng hóa đơn, chứng từ. Làm sao để có chứng từ cho sự tan nát của một gia đình đang sung túc yên ấm, đang lao động bình thường, làm sao có hóa đơn cho việc 4 đứa con trở nên thất học và sự đau đớn của chúng khi bố chúng bị coi là kẻ giết người? Mười năm trong cảnh tù tội oan ức đã tàn phá sức khỏe và tinh thần không chỉ của một mình ông Chấn mà của cả gia đình, vợ con, những người thân.
Kỳ án đến giờ này vẫn cứ là kỳ án!
Các chuyên gia pháp lý nhận định: Vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn là một vụ án lớn về tư pháp, chưa có tiền lệ án về bồi thường oan sai. Bản thân gia đình ông Chấn không thể nghĩ được rằng, cần phải giữ những hoá đơn, chứng từ liên quan đến thiệt hại của gia đình, để sau này yêu cầu bồi thường oan sai.
Là bởi chưa có tiền lệ, nên cơ quan tố tụng cứ máy móc mà đòi hỏi sự chứng minh thiệt hại theo cách có thể gây khó nhất cho người được bồi thường. Kể ra khó bàn. Tốt nhất là các vị đang đòi chứng từ thử rơi vào tình cảnh của ông Chấn (rơi vào hẳn hoi chứ không phải thử đặt địa vị mình vào đó), nghĩa là bỗng dưng bị bắt, bị hỏi cung và bị kết án. Thử một năm thôi, chẳng cần đến 10 năm! Thể nào cũng định giá được phần nào đó nỗi đau mà một con người phải chịu trong tình cảnh đó. Thử nếm cảnh con cái thất học, tương lai đóng cửa trước mắt chúng, cả nhà đói nghèo, ly biệt, tủi cực… Thế, sẽ biết thế nào là hóa đơn và chứng từ của nỗi đau.
Để định giá đúng những thiệt hại không gì bù đắp được của một đời người, nói cho cùng chỉ có cách ấy. Cứ thử bị án oan xem, rồi hỏi trời cao xem những chứng từ về tổn thất tinh thần lấy được ở đâu?
Nghĩ mà quá sợ!.
Hà Phạm
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần
