(Thethaovanhoa.vn) - Một trong những xu hướng chiến thuật nổi bật của bóng đá thế giới năm nay là sự trở lại của sơ đồ 3 hậu vệ. Đấy không phải sơ đồ mới nhưng vẫn giúp nhiều đội bóng đạt được những thành công đáng kể.

Thịnh hành, thoái trào rồi lại…thịnh hành

Đó là những gì đã và đang xảy ra với hàng phòng ngự 3 người. Sự trở lại của mô hình phòng ngự này cho thấy một lựa chọn chiến thuật có thể thay đổi và biến động thế nào.

Ở World Cup 2014, những đội sử dụng hàng thủ 3 người gây ấn tượng nhất là Hà Lan và Chile. Mexico và Costa Rica cũng đá với 3 hậu vệ. Họ đã mang đến những sự mới mẻ và thú vị. Sự trở lại của hàng thủ 3 người không phải là sự trở lại của một xu hướng chiến thuật đơn thuần mà nó là hệ quả của những quyết định khác về chiến thuật.

Dưới thời Jorge Sampaoli, Chile chơi 3 hậu vệ vì như thế họ sẽ có thêm một tiền vệ nữa và điều đó giúp họ gây áp lực lên đối thủ nhanh hơn. Một đội bóng đá 3 hậu thì các hậu vệ chỉ can thiệp phòng ngự trong các tình huống nguy cấp còn lý tưởng nhất là trước khi họ tham chiến thì đội bóng của họ đã chiếm được bóng từ đối thủ nhờ can thiệp của các tiền vệ rồi.

Hà Lan của Louis van Gaal đá 3 hậu vệ rất thành công ở World Cup 2014

Costa Rica dùng hàng thủ 3 người vì nó giúp họ bao sân ở phía sau tốt hơn. Khi cần thiết họ lùi sâu phòng thủ, bẫy việt vị và phản công đối phương. Ông Louis van Gaal cho Hà Lan chuyển sang đá 3 hậu vệ ở World Cup 2014 một phần vì Kevin Strootman chấn thương nhưng cũng vì thất bại trước Pháp trong trận giao hữu cho thấy hàng thủ của Hà Lan dễ bị tổn thương thế nào trong các tình huống một chống một.

Hà Lan của Van Gaal đã được hưởng lợi giống như Chile, nhất là trong trận gặp Tây Ban Nha nhờ họ có thêm một người ở trung tuyến nên có thể gây sức ép lên đối thủ tốt hơn. Một lần nữa sơ đồ 3 hậu vệ trở thành lựa chọn yêu thích của các đội bóng. Nhưng nó đã tạo nên ngạc nhiên thú vị ở Serie A khi Juventus thống trị giải đấu bằng sơ đồ này trong 3 mùa giải liên tiếp.

Đầu mùa giải này có 3 đội bóng ở Premier League đã sử dụng hàng phòng ngự 3 người. Đó là Hull City, đội từng đá 3 hậu vệ mùa trước. Là QPR, nơi Harry Redknapp giải thích ông dùng sơ đồ 3 hậu vệ để đội bóng vẫn đá 2 tiền đạo nhưng đồng thời không phải hy sinh một người ở trung tuyến. Là Man United, đội chơi 3 hậu vệ vì ông Louis van Gaal thích đá kiểu này. Với Robin van Persie, Wayne Rooney, Radamel Falcao, Juan Mata, Ángel di María, James Wilson và Adnan Januzaj, ông Van Gaal có trong tay nhiều tiền đạo giỏi và với chiến thuật 3-4-1-2, ông có thể cho United gây sức ép với 4 tiền đạo nhưng vẫn không làm cho trung tuyến của United lộ ra nhiều khoảng trống.

Sơ đồ 3-4-2-1 hay 3-4-3 của Liverpool có khác hơn một chút. Sơ đồ này giải phóng một phần áp lực phòng ngự cho các tiền vệ, vốn là vấn đề Liverpool gặp phải suốt mùa giải. Với sơ đồ này, Adam Lallana và Philippe Coutinho chơi ở những vị trí mới, khiến đối thủ khó kiểm soát họ hơn.

Ông Van Gaal cũng đã có thời điểm cho Man United đá 3 hậu vệ mùa này

Sự trở lại của hàng tiền vệ kim cương

Ngoài việc đá 3-4-1-2 hay 3-4-3 hay 3-5-2 thì có một cách khác để một đội bóng đá với hai tiền đạo mà vẫn duy trì được 3 người ở trung tuyến. Đó là bố trí hàng tiền vệ hình kim cương. Nhưng chiến thuật này phơi bày những rủi ro. Các đợt tấn công của đội bóng tập trung vào một cầu thủ phân phối bóng và tổ chức lối chơi khiến lối chơi trở nên dễ phán đoán hơn.

Ngoài ra, hàng tiền vệ hình thoi vận hành trên phạm vi hẹp nên tạo cơ hội cho các hậu vệ cánh của đối phương tràn biên tấn công. Ông Brendan Rodgers đã phàn nàn về chuyện ông không được ủng hộ khi cho triển khai sơ đồ 3-4-1-2 ở Liverpool nhưng ông xứng đáng được tin tưởng vì đã cho kích hoạt trở lại hàng tiền vệ hình kim cương.

Liverpool mùa trước có hai tiền đạo giàu tốc độ, năng nổ và lối chơi hiện đại là Suarez và Sturridge. Họ có thể dạt ra cánh và nhờ thế ngăn các hậu vệ biên của đối phương tràn biên tấn công. Và cũng nhờ Suarez, Sturridge hay dạt cánh nên người chơi cao nhất ở hàng tiền vệ kim cương là Sterling có khoảng trống để hoạt động hiệu quả.

Điều này khiến các trung vệ đối phương lâm vào tình thế nan giải. Nếu họ cũng di chuyển ra biên để theo sát Sturridge, Suarez thì sẽ để lộ ra khoảng trống ở trung tâm hàng thủ và đó là chỗ mà Sterling sẽ khoét vào. Nhưng nếu họ giữ vị trí và một trong số họ dâng lên ngăn cản Sterling thì lại để lộ khoảng trống cho một trong các trung phong của Liverpool khai thác theo đường chéo sân.

Với kiểu chơi này của Liverpool mùa trước, Sterling hoạt động giống như một số 9 ảo. Liverpool đã rất thành công với chiến thuật này. Mùa này, ông Louis van Gaal cũng có thời điểm cho United chơi theo cách tương tự khi ông không có đủ các hậu vệ sung sức trong tay. Tuyển Anh cũng sử dụng Sterling ở vị trí cao nhất của hàng tiền vệ kim cương và phía trước anh là bộ đôi Rooney-Welbeck.

Có lẽ West Ham là đội chơi thành công nhất với hàng tiền vệ kim cương và hai tiền đạo. Lúc đầu Diafra Sakho và Enner Valencia thống lĩnh hàng công của The Hammers và họ được hỗ trợ phía sau bởi Stewart Downing. Sau đó họ có sự suất hiện của Andy Caroll bên cạnh Sakho. Caroll không năng động bằng Valencia nhưng anh lại là mối đe dọa với các đối thủ trong những tình huống bóng bổng.

HT

Theo Guardian