Nhắc lại, cơn bão tiêu cực SEA Games Bacolod 2005 đã quét non chục cầu thủ thuộc hàng tốt nhất của bóng nền bóng đá. Đó là những Văn Quyến, Quốc Vượng, Văn Trương, Hải Lâm, Bật Hiếu, Quốc Anh và Phước Vĩnh. Trước đó, chúng ta đã mất Lương Trung Tuấn, Như Thành và Việt Thắng vì các nghi án năm 2003.

Đội tuyển Việt Nam bước vào VCK Asian Cup 2007 trên sân nhà với rất nhiều nghi ngại, dù Như Thành đã có thể trở lại để bắt cặp cùng Huy Hoàng ở trung tâm hàng hậu vệ, nhưng Việt Thắng vẫn bị cố HLV Alfred Riedl ngó lơ, dù chơi cực hay trong sắc áo CLB GĐT Long An vô địch V-League 2006. Rồi thì sao?

Lần đầu tiên trong lịch sử, bóng đá Việt Nam vào đến tứ kết Asian Cup, bằng những trận đấu rất hay trước UAE và Qatar. Tại Vòng loại Olympic Bắc Kinh 2008, Olympic Việt Nam cũng chơi như lên đồng để đi tới vòng loại cuối cùng khu vực châu Á. Thất bại tại SEA Games 24 năm đó bị xem là một tai nạn, để rồi ông Riedl đã phải rời Korat, Nakhon Ratchasima, trong đêm.

Phúc từ họa mà ra. Người kế nhiệm Henrique Calisto thực sự đã làm một cuộc cách mạng cả về nhân sự lẫn lối chơi cho các ĐTQG Việt Nam, kể từ 2008 - 2010. Chức vô địch AFF Suzuki Cup 2008, cùng các suất chơi chung kết SEA Games 2009, bán kết AFF Suzuki Cup 2010, là những mốc son khác của nền bóng đá xứ sở. Tuy nhiên, ông thầy người Bồ cũng đã lờ mờ nhìn thấy những giới hạn về năng lực chinh phục của bóng đá Việt Nam, bởi bóng ma tiêu cực trở lại, ở cả cấp độ đội tuyển lẫn V-League. Ông Calisto nói lời chia tay và không bao giờ quay lại nắm bất cứ đội bóng nào khác của Việt Nam.

Bóng đá có thịnh ắt có suy. Phải đến 10 năm sau, kể từ sau chức vô địch Đông Nam Á 2008, HLV Park Hang Seo đến và mở ra một chu kỳ đại thành công khác cho bóng đá Việt Nam, kéo dài suốt 5 năm. Lần đầu tiên chúng ta có cú đúp HCV SEA Games 2019 và 2022; suất chơi chung kết U23 châu Á 2018, vào bán kết Asiad 2018, Vòng loại thứ 3 FIFA World Cup 2022, khu vực châu Á và lên ngôi vô địch Đông Nam Á lần thứ 2 năm 2018...

Rất nhiều ý kiến đã đồng tình rằng, ông Park may mắn khi sở hữu một vài lứa cầu thủ tốt và thuần. Bằng lập luận đó, người trong cuộc cũng nghi ngại về biểu đồ hình sin của nền bóng đá sau chu kỳ thành công xưa hiếm nay mới có. Chúng ta thua ở 2 kỳ AFF Cup gần nhất, thất bại trong chiến dịch bảo vệ màu vàng chiếc huy chương SEA Games...

Có thể thấy, các chức vô địch U23 Đông Nam Á trong 2 năm liên tiếp 2022 - 2023 dưới thời các HLV hàng đầu về bóng đá trẻ là Đinh Thế Nam và Hoàng Anh Tuấn chính là tiền đề để vực dậy tham vọng của nền bóng đá. Tuổi trung bình của lứa U23 vừa trở về từ Thái Lan chỉ chưa đầy 20 và còn nhiều giá trị sử dụng. HLV Hoàng Anh Tuấn chia sẻ rằng, nếu tiếp tục mở rộng tạo cơ hội cho nhiều cầu thủ, chúng ta sẽ có cơ hội sàng lọc để tiến cử lên ĐTQG những cá nhân xuất sắc. Chỉ với riêng các giải đấu dành cho lứa tuổi dưới 23 như Vòng loại Olympic Paris 2024, U23 châu Á hay các kỳ SEA Games, chúng ta có thừa nhân sự tốt.

Làm bóng đá không thể đi tắt đón đầu như làm... kinh tế, cũng không thể lăm lăm hớt ngọn hay tận thu một đôi lứa cầu thủ hay cho mục tiêu thành tích trước mắt. Bóng đá chính là tích lũy, kế thừa, là duy trì tính liên tục và là cả chiến lược dài hơi. Trân trọng và biết ơn những ông thầy gắn bó, gây dựng bóng đá trẻ, từ cấp CLB đến các đội tuyển trẻ quốc gia. Ngày mai chính là đã bắt đầu từ ngày hôm qua rồi, chứ không chỉ là hôm nay.

Với những tín hiệu tích cực của bóng đá trẻ Việt Nam, chúng ta có quyền hy vọng!