(Thethaovanhoa.vn) - Trưởng ban Trọng tài VFF Dương Văn Hiền đã có những chia sẻ khá cởi mở về những tồn tại cũng như điểm sáng của trọng tài (TT) Việt Nam.

Học viện trọng tài, một gợi mở thú vị

Công tác trọng tài trở thành điểm đen suốt thời gian dài. Thế nhưng, không có nghĩa, chúng ta cứ chấp nhận phó mặc. Một học viện trọng tài là gợi mở để tìm ánh sáng cho giới “cầm cân nảy mực” ở sân cỏ Việt Nam.

Đánh giá của mình về các mặt đào tạo, quản lý, điều hành cũng như chất lượng đội ngũ Trọng tài hiện nay, Trưởng ban Trọng tài VFF Dương Văn Hiền cho rằng:2 năm qua ảnh hưởng của dịch nên việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao kỹ năngcho Trọng tài cũng gặp nhiều khó khăn.

Những năm gần đây Liên đoàn Bóng đá Việt Nam VFF cùng Ban TT luôn phối hợp với các địa phương, các tổ chức thuộc ngành thể thao mở các lớp TT sơ cấp nhằm tuyển chọn, sàng lọc những người có tố chất để tham gia tiếp lớp đào tạo TT nâng cao nhằm bổ sung vào lực lượng TT quốc gia. Các TT khi vượt qua được lớp nâng cao sẽ được bổ nhiệm vào làm nhiệm vụ ở các giải bóng đá từ cấp độ thấp lên trên.

• Bóng đá nào, trọng tài đó…

Đa số các TT đều là cán bộ ngành thể thao hoặc là giáo viên vì vậy khi được bổ nhiệm làm nhiệm vụ họ phải xin phép cơ quan chủ quản. Ban TT chỉ quản lý họ lúc làm nhiệm vụ. Lực lượng TT trẻ hiện nay chuyên môn khá tốt. Tuy nhiên để được làm nhiệm vụ ở giải đấu cao hơn cần có thời gian thử thách. Nhìn chung chất lượng chuyên môn của đội ngũ TT hiện nay đáp ứng được khi làm nhiệm vụ các giải đấu. Nhưng điều này cũng không đồng đều.

Khách quan, công tâm để nhận xét có thể nói rằng trình độ, năng lực của đội ngũ TT trong nước không hề thua kém so với TT nước ngoài. Bỏ qua những sai sót mà một vài TT mắc phải thì những mùa giải vừa qua, các TT đã làm tốt công việc của mình, nhất là các TT trẻ được đôn lên làm nhiệm vụ cũng hoàn thành tốt trọng trách được giao.

Từ đó có thể thấy rằng không phải năng lực của đội ngũ TT chúng ta yếu mà đôi khi bản lĩnh nghề nghiệp chưa được trui rèn nhiều, tâm lý khi làm nhiệm vụ chưa vững chắc nên dẫn đến những nhận định, quyết định có phần sai sót như thế. Với hạn chế này thì ngay từ buổi sơ kết công tác giữa mùa giải năm ngoái chúng tôi đã mời các chuyên gia tâm lý đứng lớp, hướng dẫn thêm cho anh em TT.

Theo đó, Ban TTVFF sẽ đưa vào chương trình tập huấn những bài giảng với nội dung cởi bỏ và vượt qua áp lực để từ đó hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình trong các trận đấu.

Ban TT cùng các bộ phận chuyên môn sẽ tìm hiểu, nghiên cứu và đánh giá toàn bộ những tác động, ảnh hưởng, khởi nguồn, căn nguyên của những hạn chế như thế để xác định được phương thức xử lý căn cơ nhất.

Tóm lại, ngoài năng lực, phẩm chất chuyên môn ra thì nhất định đội ngũ trọng tài phải có được bài học từ thực tiễn hay kinh nghiệm với những sự việc đã có. Có nghĩa là phải kết hợp hài hòa được yếu tố bản lĩnh và chuyên môn để ngày càng hoàn thiện bản thân và làm tốt nhiệm vụ.

* Công tác TT cho mùa giải mới sẽ được chuẩn bị ra sao và có những điểm mới, nổi bật như thế nào?

- Để chuẩn bị cho mùa giải mới VFF, VPF và Ban TT sẽ tổ chức lớp tập huấn cho tất cả các thành viên tham gia giải. Đặc biệt về công tác TT năm nay được tập huấn dài ngày hơn những năm trước (có thêm phần trực tuyến) kiểm tra online. Việc học tập, rút kinh nghiệm bằng nhiều nguồn tư liệu khác nhau (từ V-League, AFF, AFC và FIFA…).

Lâu nay nghề TT chịu áp lực là điều không còn mới, nên anh em TT hiểu rằng để làm tốt công việc phải có thể lực tốt bởi khi yếu sức khỏe, không theo kịp tình huống, rất dễ mắc sai lầm mà như vậy uy tín, thu nhập bị ảnh hưởng nên ý thức của mọi người trong việc thực hiện giáo án thể lực phải thực sự nghiêm túc. Thế nên trong giai đoạn ngừng giải vừa qua, điều tôi quan tâm đến anh em nhất chính là vấn đề thể lực.

Một điểm đáng chú ý, khi V-League được tổ chức trong điều kiện thích ứng với dịch Covid -19 sẽ áp dụng những phương thức tổ chức phù hợp. Các giải đấu sẽ được áp dụng nhiều quy định mới do VFF ban hành xung quanh công tác tổ chức, làm thủ tục trước mỗi trận đấu. Chính vì vậy, chúng tôi đã chuyển toàn bộ những quy định mới về công tác tổ chức trận đấu, những thay đổi về cung cách của TT trước và sau mỗi trận đấu đến các TT tham gia làm nhiệm vụ ở V-League để nắm bắt và thực hiện nhiệm vụ.

* Hiện nay, số lượng TT FIFA của bóng đá Việt Nam rất ít. Theo ông nguyên do từ đâu? Và TT trẻ có năng lực sẽ được sử dung ra sao để họ trưởng thành?

- Để trở thành TT FIFA đòi hỏi TT có nhiều tiêu chuẩn phải đạt. Trong đó tiêu chuẩn ngoại ngữ cũng rất quan trọng mà điểm này lại là vấn đề của TT Việt Nam. Đa số xuất phát điểm của TT Việt Nam là sinh viên từ các trường Đại học TDTT hay cán bộ trong lĩnh vực thể thao. Những sinh viên của các trường ngoại ngữ thì họ không tham gia TT. Mặc dù Ban TT chúng tôi rất muốn tuyển chọn họ.

Trước mỗi mùa giải luôn có các TT hết tuổi làm nhiệm vụ. Do vậy, ngoài công việc thường xuyên là cài cắm, bổ sung thay thế lực lượng hàng năm thì Ban TT cũng đã có những phương án để bù vào số lượng các TT đến tuổi nghỉ như thế.

Trong 2 mùa giải 2020 và 2021 vừa qua, công việc bổ sung, thay thế đã được dần triển khai với nhiều TT trẻ được đôn lên lên làm nhiệm vụ tại V-League, hạng Nhất quốc gia để dần được làm quen, nâng cao năng lực, học hỏi, có thêm kinh nghiệm.

Đối với các giải đấu trong nước, Ban TT vẫn áp dụng cơ chế lên và xuống thường xuyên cho các TT. Ai làm tốt được đôn lên, ai không làm được thì đưa xuống, ai sai sẽ có hình thức kỷ luật.

Việc sử dụng TT trẻ cũng giống như việc cho cầu thủ trẻ ra sân thi đấu vậy thôi. Có nghĩa chúng ta phải tạo điều kiện cho những bạn TT trẻ, có năng lực được có cơ hội làm nhiệm vụ thì mới trải qua được thực tiễn để trau dồi phẩm chất của mình được.

* Đã có ý tưởng về một "học viện trọng tài", góc nhìn, quan điểm của ông về điều này thế nào?

- Đó là ý tưởng rất hay. Chúng tôi ủng hộ điều đó. Tuy nhiên rất khó thành hiện thực. Ngay cả AFC chỉ có 1 học viện (mới có 4 khóa) mỗi khóa chỉ đào tạo có 30, 40 học viên. Kinh phí là vấn đề lớn khi thành lập học viện.

* Trước thềm mùa giải mới, ông có những nhắn gửi gì với đội ngũ TT cũng như các CLB, để các bên cùng chung tay hợp tác nhằm tổ chức V-League thành công cũng như nâng cao tính chuyên nghiệp?

- Trước mùa giải mới, tôi cũng nhắn gửi đến đội ngũ TT là phải phát huy năng lực của mình, trau dồi phẩm chất, nâng cao bản lĩnh, vững vàng tâm lý để hoàn thành tốt công việc được giao. Ban TT cũng sẽ hết sức nỗ lực trong công tác quản lý, điều hành của mình với trách nhiệm cao nhất.

Những sai sót của TT sẽ được xử lý nghiêm túc nhất. Đồng thời cũng mong muốn các đội bóng chúng ta cố gắng tôn trọng những quy định, quy chế đề ra, ứng xử một cách chuyên nghiệp nhất để mang về thành công cho các giải đấu của bóng đá nước nhà.

Với tư cách là Trưởng Ban TT tôi luôn mong muốn công tác TT trong mùa giải mới mùa giải 2022 điều hành thật tốt. Mong các TT vững tâm lý, mạnh mẽ quyết đoán, công bằng trong xử lý, chắc chắn trong các quyết định của mình. Mong các đội bóng thi đấu tốt, tập trung chuyên môn, đúng luật lệ. Chúc V-League 2022 thành công tốt đẹp!

* Xin được cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Trần Tuấn (thực hiện)