Với đặc điểm giá thành thường cao hơn so với xe sử dụng động cơ đốt trong cùng loại, xe điện từng được đánh giá là khó thay thế xe xăng. Tuy nhiên, điều này có thể sẽ sớm thay đổi.

Không sử dụng khối động cơ dùng nhiên liệu hóa thạch, xe điện với động cơ điện có những ưu điểm tuyệt đối, như ít hư hỏng cơ khí, ít tiếng ồn và thường an toàn hơn. Thế nhưng, xe điện thường có một trở ngại lớn về giá khi so với những chiếc xe xăng cùng loại, khiến nó chưa thể trở thành sản phẩm phổ thông. 

Tuy nhiên, điều này có thể sẽ sớm thay đổi. 

CUỘC ĐUA GIẢM GIÁ XE ĐIỆN

Hyundai Ioniq 6 là một trong những mẫu xe điện mới ra mắt. Ảnh: Hyundai

Thời gian gần đây, thị trường xe điện đã có những chuyển biến lớn, khi có nhiều hơn đơn vị tham gia sản xuất và nghiên cứu, khiến cho mức độ cạnh tranh tăng lên, đi kèm đó còn có hỗ trợ của chính phủ, và giá nguyên liệu giảm. Những điều này đã khiến cho xe điện trở nên dễ tiếp cận hơn rất nhiều. Trên thực tế, thời điểm mà mức giá của một chiếc xe điện trở nên tương đương, hoặc thậm chí rẻ hơn, so với xe xăng cùng loại có thể sẽ tới ngay trong năm nay - đối với một vài mẫu xe điện phổ thông; thậm chí, một vài mẫu xe cao cấp đã đạt mức này. 

Cuộc đua giảm giá xe điện có thể sẽ chưa sớm tới hồi kết, khi Tesla, General Motors, Ford Motor và cả các nhà cung cấp pin xe điện đang ồ ạt xây dựng nhà máy, tiết kiệm chi phí sản xuất bằng sản xuất hàng loạt. Chưa hết, những mẫu xe điện mới toanh từ Volkswagen, Nissan hay Hyundai khi ra mắt sẽ càng khiến thị trường trở nên cạnh tranh hơn - là động lực lớn giúp giá thành xe điện xuống thấp hơn.

Giá Chevrolet Equinox phiên bản điện có thể thấp hơn bản xăng. Ảnh: Chevrolet

Có thể lấy ví dụ với mẫu Chevrolet Equinox. Phiên bản chạy điện của Chevrolet Equinox thực ra cao hơn 3.400 USD so với phiên bản chạy xăng rẻ nhất, nhưng nếu tính thêm khoản trợ giá của chính phủ Mỹ vào nữa thì giá của phiên bản chạy điện sẽ rẻ hơn. Đó là chưa kể đến chi phí bảo trì bảo dưỡng của xe điện thường ít hơn, chi phí năng lượng cũng ít hơn so với xăng dầu. 

THÀNH TỰU VỀ GIÁ

Tesla mạnh tay giảm giá 2 mẫu xe bán chạy nhất của mình. Ảnh: Tesla

Khởi đầu của cuộc chiến giảm giá xe điện có lẽ bắt đầu từ tháng trước, khi Tesla giảm giá tới vài nghìn đô cho 2 mẫu xe bán chạy nhất của hãng - Tesla Model 3 và Tesla Model Y. Tại Mỹ, Tesla Model 3 có giá khởi điểm 43.500 USD (tương đương hơn 1 tỷ đồng), chưa tính thêm ưu đãi của chính phủ Mỹ thì mức giá này đã thấp hơn khoảng 300 USD so với phiên bản giá thấp nhất của BMW 3-series; Tesla Model Y có mức giá khởi điểm từ 55.000 USD (tương đương 1,3 tỷ đồng), chưa kể trợ giá, tương đồng với Lexus RX. 

Nhận xét về sự kiện Tesla giảm giá, Biên tập viên cấp cao tại công ty phân tích Kelley Blue Book, ông Brian Moody, cho rằng Tesla "đã nhận thấy cạnh tranh đang tăng lên"; "nếu như ông vua doanh số của một dòng xe nào đó giảm giá thì sẽ ảnh hưởng lớn đến mức giá trung bình của dòng xe đó". Điều này có thể là lời giải thích cho vì sao Ford lại giảm giá mẫu SUV điện thể thao Ford Mustang Mach-E.

Ford cũng đã giảm giá mẫu Mustang Mach-E của mình. Ảnh: Ford

Một yếu tố khác có thể đã giúp giá xe điện giảm là giá nguyên liệu pin, như Lithium hay Cô ban. Tính từ mức đỉnh hồi tháng 11/2022, giá Lithium nhìn chung đã giảm khoảng 20%, nhưng hiện vẫn đang đắt hơn 2 lần so với mức giá cuối năm 2021. 

Cô ban còn giảm tới quá nửa giá tính từ tháng 5/2022, một phần là vì các hãng xe đang bán ra những mẫu xe không sử dụng Cô ban. Không chỉ vậy, một vài lý do khác giúp giá nguyên liệu giảm phải kể tới như nhiều mỏ Lithium đã bắt đầu đi vào khai thác, vấn đề tại chuỗi cung ứng đã bớt căng thẳng.

Nền tảng Ultium do General Motors phát triển giúp giảm thời gian phát triển xe. Ảnh: GM

Ngoài những nguyên nhân mang tính khách quan, tự các nhà sản xuất cũng đang có những biện pháp để chủ động giúp giảm giá thành một chiếc xe điện, tiêu biểu như phát triển các loại khung gầm mà có thể sử dụng chung trên nhiều mẫu xe. Trên thực tế thì việc phát triển các cấu phần quan trọng để dùng chung trên nhiều mẫu xe không phải một hiện tượng mới trong ngày xe, nhưng khi xe điện có ít bộ phận hơn xe xăng thì việc này đã trở nên hiệu quả hơn bao giờ hết.

Cell pin do Ultium (trực thuộc General Motors) phát triển là một ví dụ, khi chứa nhiều bộ phận có thể sử dụng chung cho nhiều mẫu xe khác nhau. Theo chia sẻ của ông Dan Nicholson, phó chủ tịch điện hóa tại General Motors, nền tảng xe điện Ultium đã giúp tập đoàn cắt khoảng 2 năm trong tổng thời gian phát triển một mẫu xe mới.

Các nhà cung cấp cũng đang tìm cách thức nâng cao tính hiệu quả. Matthews International, Mỹ đã phát triển một phương thức bọc lá kim loại để tách cực âm và dương trong pin xe điện. Thay vì sử dụng dung dịch điện phân thì họ sử dụng dạng bột. Theo chia sẻ của Greg Babe, giám đốc công nghệ của Matthews International, phương thức này cần ít thiết bị hơn và ít tốn diện tích hơn.