Camilla - Nữ công tước xứ Consort - sẽ không đeo viên kim cương Koh-i-Noor trong lễ đăng quang của Vua Charles, Vương quốc Anh. 

Điều này có nghĩa là Vương quốc Anh có thể sắp từ bỏ quyền của mình đối với viên kim cương nổi tiếng?

Thứ Bảy, ngày 6/5/2023, là ngày mà Charles III và vợ của ông – Camilla - sẽ lên ngôi vua và hoàng hậu của Vương quốc Anh.

Khác với truyền thống, Vương hậu Camilla sẽ không đeo viên kim cương Koh-i-Noor (còn được đánh vần là Kohinoor và Koh-i-Nur) trên vương miện của mình để không xúc phạm "sự nhạy cảm chính trị" - một nguồn tin hoàng gia nói với truyền thông Anh.

Viên kim cương - được đồn đại là không may mắn cho nam giới, luôn được phụ nữ đeo.

Nó được Nữ hoàng Victoria đeo lần đầu tiên dưới dạng trâm cài, sau đó là Nữ hoàng Mary và Alexandra, và cuối cùng là Nữ hoàng Elizabeth II vào năm 1953.

Hành động không đeo kim cương trong lễ đăng quang của Camilla là một hành động lớn. Nhưng tại sao? Điều gì làm cho viên kim cương trở thành một hiện vật lịch sử quan trọng như vậy?

Câu chuyện về Koh-i-Noor

Viên kim cương 105 carat, từng là một viên 190 carat trước khi đến tay người Anh, đã có một lịch sử chinh phục lâu dài.

Koh-i-Noor là một viên kim cương có hình dạng kỳ lạ. William Dalrymple và Anita Anand viết trong cuốn sách năm 2017 của họ mang tựa đề Koh-i-Noor: Lịch sử của viên kim cương khét tiếng nhất thế giới:

"Nó giống như một ngọn đồi lớn hoặc có lẽ là một tảng băng trôi khổng lồ đang dốc đứng lên một đỉnh cao có mái vòm".

Viên kim cương lần đầu tiên được nhà sử học người Ba Tư Muhammad Kazim Marvi đề cập đến. Ông đã ghi lại cuộc xâm lược Ấn Độ của chiến binh Nader Shah vào giữa thế kỷ 18.

Các học giả không chắc loại đá quý này có nguồn gốc từ đâu, nhưng người ta tin rằng nó được sàng lọc từ cát phù sa của Golconda, miền nam Ấn Độ.

Nó rơi vào tay của những người Thổ Nhĩ Kỳ vào khoảng thời kỳ đầu Trung cổ và sau đó rơi vào tay của một số triều đại Hồi giáo ở Ấn Độ, trước khi rơi vào tay của người Mughal.

Đến lượt mình, họ để mất nó vào tay lãnh chúa Ba Tư Nader Shah - người đã đặt tên cho nó là Koh-i-Noor, hay ngọn núi ánh sáng.

Nader Shah đã chuyển nó cho cận vệ người Afghanistan của mình - Ahmad Shah Abdali - và nó vẫn nằm trong tay người Afghanistan trong một trăm năm trước khi Ranjit Singh, vua của Punjab, lấy nó từ một người Afghanistan đang chạy trốn vào năm 1813.

Sau cái chết của Ranjit Singh vào năm 1839, Punjab rơi vào tình trạng hỗn loạn, tạo điều kiện cho Công ty Đông Ấn chinh phục vương quốc.

Con trai 10 tuổi của Ranjit Singh - Duleep Singh - đã bị Anh giam giữ. Năm 1855, Koh-i-noor được người giám hộ của Duleep Singh, Sir John Spencer Login, trao lại cho Dalhousie, toàn quyền của Ấn Độ.

Vì muốn ghi lại lịch sử của viên đá quý trước khi tặng nó cho nữ hoàng, Dalhousie đã ủy thác cho một sĩ quan trẻ - Theo Metcalfe - nghiên cứu và viết lịch sử của viên kim cương.

Kể từ đó, viên kim cương trở nên nổi tiếng, đạt đến đỉnh cao sau khi Nữ hoàng Victoria trưng bày nó ở Anh.

Ngoài Ấn Độ, Pakistan, Afghanistan và Iran cũng tuyên bố chủ quyền đối với viên kim cương.

Thậm chí ngày nay, Koh-i-noor vẫn giữ được danh tiếng và danh tiếng của nó như một biểu tượng cho sự chinh phục của người Anh - đó là một phần lý do tại sao người Ấn Độ đòi trả lại nó.

"Đã có nhiều lời kêu gọi trả lại viên kim cương cho Ấn Độ, từ các nhà hoạch định chính sách, nhà hoạt động và chuyên gia di sản văn hóa.

Chúng tôi tranh luận rằng viên kim cương và các di sản bị cướp bóc khác nên được trả lại như một biểu tượng của sự bất công trong lịch sử" – theo Anuraag Saxena, một nhà hoạt động có trụ sở tại Singapore và là người sáng lập Dự án Niềm tự hào Ấn Độ.

Cũng đã có những yêu cầu từ các nhà hoạt động Ấn Độ khác yêu cầu trả lại viên kim cương về Ấn Độ.

Gần đây nhất, vào tháng 10/2022, Arindam Bagchi, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Ấn Độ, cho biết Chính phủ sẽ "tiếp tục khám phá các cách thức và phương tiện để đạt được giải pháp thỏa đáng cho vấn đề".

Điều này được đưa ra sau khi chính phủ Ấn Độ cho biết vào năm 2016 rằng viên kim cương là một món quà cho người Anh.

Hiện tại, quyết định tránh xa viên kim cương của Cung điện Buckingham dường như là sự thỏa hiệp giữa "phản ánh truyền thống" và "nhạy cảm với các vấn đề xung quanh ngày nay" - theo một hoàng gia giấu tên nói với Daily Mail.

Nhưng sự nhạy cảm của cung điện dường như chỉ giới hạn ở Koh-i-Noor: thay vào đó, vương miện của nữ hoàng sẽ có những viên kim cương Cullinan - loại đá quý được khai thác từ Nam Phi.