Nghệ sĩ Mai Thế Hiệp: Nghệ thuật là cuộc chơi không toan tính
(Thethaovanhoa.vn) - Bộ phim Quỳnh hoa nhất dạ, dù mới ở khâu tiền kỳ và tuyển chọn diễn viên, nhưng đã gây chú ý trong công chúng. Nghệ sĩ Mai Thế Hiệp với vai trò giám đốc sản xuất được xem là một trong những nhân vật quan trọng nhất của dự án phim lịch sử rất hoành tráng này.
Anh đã lên kế hoạch làm sao để nhà đầu tư ít tốn chi phí, và diễn viên không bị lao lực vì phải làm việc liên tục quá nhiều giờ. Ấy vậy mà, khi làm nhà sản xuất kiêm đạo diễn cho chính tác phẩm của mình, ở 2 phim Có căn nhà nằm nghe nắng mưa và Thạch thảo, Mai Thế Hiệp không hề tính toán về tiền bạc. Cũng may, các tác phẩm của anh vẫn đọng lại dư âm đẹp trong lòng công chúng thực sự biết thưởng thức nghệ thuật thứ bảy.
Bước ngoặt ngoài ý muốn
Mai Thế Hiệp sinh ra tại Biên Hòa, Đồng Nai, năm 1970. Từ nhỏ, anh đã mê văn nghệ nên tham gia ca hát, diễn kịch xuyên suốt tại Nhà văn hóa thiếu nhi tỉnh Đồng Nai đến năm 14, 15 tuổi. Tốt nghiệp trung học, anh muốn thi vào trường nghệ thuật nhưng năm ấy tỉnh Đồng Nai không tổ chức tuyển sinh, anh đành thi vào Đại học Tổng hợp TPHCM.
Một năm sau, anh mới có cơ hội thi vào ngôi trường mình mơ ước, nhưng ngay lúc ấy, gia đình anh xuất cảnh sang Mỹ. Bản thân Mai Thế Hiệp nghĩ rằng nếu sống xa Việt Nam, anh không có cơ hội làm nghệ thuật, nên do dự. Mẹ anh thuyết phục con trai hết lời, anh ra đi mà trong lòng đầy luyến tiếc.
Vậy nhưng giấc mơ nghệ thuật vẫn cháy bổng trong nhiệt huyết chàng trai tuổi đôi mươi. Ở Mỹ anh đã đăng ký vào khoa sân khấu trường East Los Angeles College. Năm 1996, anh tốt nghiệp cử nhân sân khấu trường California State University. Anh cũng gặp gỡ những nghệ sĩ kinh kịch sinh sống tại Hoa Kỳ và học kỹ thuật biểu diễn sân khấu từ họ rất nhiều. Cái duyên tình cờ, tài danh cải lương tuồng cổ Ngọc Đáng ở chung nhà với anh, thế là anh học bài bản cải lương tuồng cổ từ bà suốt một thời gian dài. Cái duyên này đã đưa Mai Thế Hiệp lên sân khấu cải lương tuồng cổ hải ngoại gần chục năm.
Ngoài ra, anh còn nghiên cứu kỹ lưỡng các kỹ năng làm điện ảnh. Sự chăm chỉ, mày mò học hỏi đã cho anh một định hướng làm phim với ngôn ngữ điện ảnh hiện đại nhưng hồn cốt câu chuyện rất Á đông, rất Việt Nam.
Mai Thế Hiệp lao động và giúp đỡ gia đình suốt 20 năm xa xứ. Một ngày, một đồng môn hỏi anh: Khi nào thì Hiệp sẽ sống cho mình? Câu hỏi làm anh bừng tỉnh. Đó là năm 2011, anh tròn 40 tuổi. Thế là Mai Thế Hiệp chia tay gia đình về Việt Nam, để thực hiện khát khao nghệ thuật, bởi vì, anh cho rằng môi trường nghệ thuật tại quê nhà cho anh nhiều xúc cảm hơn ở đất khách.
Hầu như ngay lập tức Mai Thế Hiệp gây ấn tượng với công chúng qua nhiều loại vai bao gồm nhiều tính cách phản diện, bi, và hài ở các phim Thiên mệnh anh hùng, Tèo em, Đoạt hồn, Âm mưu giầy gót nhọn…
Chưa một lần hối tiếc
Xen kẽ với vai trò diễn viên, Mai Thế Hiệp có nhiều kinh nghiệm và kiến thức trong vai trò sản xuất, điều hành. Anh được mời tham gia rất nhiều dự án lớn. Anh tích cóp tiền bạc để âm thầm thực hiện các dự án của riêng mình.
Cơ hội đến, anh cháy hết mình. Đầu tiên là phim Có căn nhà nằm nghe nắng mưa. Khởi đầu anh chỉ nhận làm nhà sản xuất, đạo diễn thuộc về Bình Nguyên. Nhưng Bình Nguyên lúc ấy mới ngoài 20 tuổi, thiếu tự tin đành yêu cầu Mai Thế Hiệp đồng đạo diễn. Nhà đầu tư không biết vì lý do gì không rót kinh phí, Mai Thế Hiệp bán căn nhà để làm phim. Bởi vì, với anh bộ phim đầu tay này quan trọng với anh. Nó là câu chuyện cuộc đời của bà ngoại, má và chính anh. Phim tâm lý bi kịch kén khán giả, 2 gương mặt chính còn mới mẻ, dàn bao tên tuổi nhưng không phải là những cái tên bán vé.
Phim rất hay, câu chuyện về tình mẫu tử xen lẫn với những tình huống hồi hộp của một vụ án thuyết phục được giới chuyên môn và khán giả am hiểu nghệ thuật, nhưng không hấp dẫn số đông công chúng. Doanh số phòng vé thấp, Mai Thế Hiệp mất đứt căn nhà. Nhưng anh hạnh phúc.
Sang phim Thạch thảo, anh vẫn làm phim theo cách của mình. Đó là không cần những cái tên bán vé, quan trọng đó là những diễn viên hợp vai và diễn hay. Anh mất đứt căn nhà thứ 2 vì phim thất thu. Mai Thế Hiệp vẫn vui vì làm được điều mình muốn.
Hết vốn, Mai Thế Hiệp lao vào đóng phim, làm nhà sản xuất thuê để tích lũy tiền bạc, và ấp ủ một dự án kế tiếp. Dự án này sẽ triển khai sau phim Quỳnh hoa nhất dạ. Đương nhiên, anh bắt đầu điều chỉnh quan niệm nghệ thuật của mình, biết kết hợp giữa doanh thu và nghệ thuật.
- Đạo diễn Mai Thế Hiệp: 'Tôi may mắn khi được làm việc cùng người trẻ'
- Đạo diễn Mai Thế Hiệp: 'Chia sẻ với tuổi mới lớn những đau khổ khó nói'
Nói về Quỳnh hoa nhất dạ. Bộ phim nói về chân dung của Thái hậu Dương Vân Nga do Thanh Hằng thủ diễn. Tại đây, Mai Thế Hiệp được thuê làm giám đốc sản xuất. Công việc của anh rất nhiều chi tiết, ở đó, có cả việc góp sức cùng ê-kíp làm sao đảm bảo tính chính xác của lịch sử. Ví dụ như tình tiết câu chuyện, phục trang, phong cách cổ xưa, tuyển chọn diễn viên, sắp xếp lịch quay. Với kinh nghiệm của một đạo diễn có nghề, một nghệ sĩ hát tuồng cổ lâu năm, một biên tập cải lương, anh được phép tư vấn cho đạo diễn Lý Minh Thắng khi cần thiết. Mai Thế Hiệp vốn dĩ muốn mượn ngôn ngữ điện ảnh để chuyển tải giá trị lộng lẫy và bi hùng của lịch sử dân tộc nên anh lao vào dự án này bằng tất cả nhiệt huyết và đam mê.
Giờ đây, ở tuổi 52, Mai Thế Hiệp có một gia tài nghệ thuật khá ấn tượng với nhiều vai diễn rất cá tính, cùng bản sắc riêng của một ông vua trường quay. Vậy nhưng, anh vẫn là một nghệ sĩ nghèo vì bao nhiêu tiền tích lũy được anh đều dốc hết vào đam mê nghệ thuật. Quan trọng là anh thấy hạnh phúc với những gì mình đã và đang trải qua.
Sau 11 năm trở về quê hương để thực hiện giấc mơ với nhiều thăng trầm, Mai Thế Hiệp đã mua được một căn nhà ngoại ô ở Long An. Căn nhà anh nhìn ra đồng ruộng và hàng xóm anh là những người dân quê mộc mạc. Đó là chốn bình yên để anh quay về sau những giờ làm việc miệt mài trên phim trường. Với anh, đây là chốn bình yên cho dù đã bước vào tuổi 52 và vẫn còn lẻ bóng…
Nguyễn Huy