Giải thưởng Sách hay có mục đích thứ nhất là hỗ trợ, gợi ý cho người đọc tìm được sách đáng đọc trong rừng sách bây giờ; và qua đó góp phần nâng cao thị hiếu đọc, một phần quan trọng của văn hóa đọc”.
“Giải thưởng còn đặc biệt nhằm đến những người và những cơ quan làm sách tốt, hay. Chính những người này lặng lẽ mà lại tác động rất nhiều đến người đọc, qua việc đưa sách nào ra thị trường.
Cho nên cũng có thể nói cuộc thi là một kiểu phê bình văn học (cả văn hóa nữa - tất nhiên nếu nó được tổ chức tốt), một sự lên tiếng về việc viết sách, làm sách và đọc sách. Có thêm giải thưởng này đời sống văn hóa sẽ vui hơn, sôi nổi hơn, chắc sẽ góp phần thu hút được nhiều hơn sự quan tâm của mọi người đến sách và đọc sách” - nhà văn Nguyên Ngọc, cho biết thêm về ý nghĩa của giải thưởng.
Giáo sư Phan Văn Trường phát biểu khi lần đầu nhận giải ở hạng mục sách Quản trị cho cuốn "Một đời thương thuyết"
Như Thể thao & Văn hóa - TTXVN phản ánh trong các mùa giải Sách hay truớc, gần như năm nào giải thưởng này cũng trao cho sách cũ đã xuất bản hàng chục năm và nhận nhiều giải thưởng sách khác nay tái bản lại; thì mùa giải năm nay giải thưởng đã có nhiều sách mới được in trong vài năm gần đây hay mới in trong năm 2016 đoạt giải. Điều này chứng tỏ sự cầu thị của những người tổ chức giải thưởng này.
Ví dụ cuốn Văn minh vật chất của người Việt của nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng được NXB Tri Thức in năm 2014 hay như bộ sách thiếu nhi Đồ thông minh ngốc xít, Cổ tích mới, Cô gái lơ lửng của nhà văn Nguyên Hương mới đuợc NXB Trẻ in năm 2016.
2. Trong các lần trao giải trước, giải thưởng có ít người đến nhận vì các tác giả, dịch giả đa phần đã quá cố vì sách của họ in hàng chục năm. Năm nay, tác giả hay dịch giả đến nhận giải cũng rất ít, vì theo ban tổ chức cho biết: “Hầu hết các tác giả và dịch giả có sách đoạt giải 2016 đều cư trú hoặc công tác ở nước ngoài”.
Tuy nhiên, các tác giả và dịch giả đều gửi gắm những lời cảm ơn chân thành đến Giải Sách hay, vì “… món quà tinh thần quý giá này chính là nguồn động viên to lớn, đồng thời cũng là niềm cảm hứng mới giúp chúng tôi tự tin vững bước trên con đường làm sách vốn không ít khó khăn” - trích thư chia sẻ của cô Nguyễn Đỗ An Nhiên, dịch giả của cuốn Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế đoạt giải hạng mục sách Quản trị.
Người đoạt Giải Sách hay hai lần
Giáo sư Trần Văn Thọ (Đại học Tokyo) nhận giải lần 2 ở cùng một hạng mục sách Kinh tế, với cuốn Cú sốc thời gian và kinh tế Việt Nam, truớc đó năm 2012 là cuốn Biến động kinh tế Đông Á và con đường công nghiệp hóa Việt Nam. Hay như Giáo sư Nguyễn Văn Trọng, ở hạng mục sách Nghiên cứu với cuốn Bốn tiểu luận về tự do đoạt giải năm 2014 và năm nay ở hạng mục sách Giáo dục là cuốn Những ghi chép về quyền tự do lựa chọn.
|
Nói như nhà văn Nguyên Ngọc, giải thưởng Sách hay cũng để ghi nhận công sức những người làm sách âm thầm cho ra những cuốn sách giá trị.
Năm nay, NXB Trẻ và NXB Tri Thức nhận cùng lúc 6 giải thưởng ở các hạng mục, phần còn lại chia cho các đơn vị khác. Từ đó có thể thấy, làm “sách hay” hiện nay theo tiêu chí xét giải thưởng này, thì không có nhiều NXB hay đơn vị làm sách cho ra lò nhiều cuốn sách hay như của NXB Tri Thức và NXB Trẻ.
Trong giải thưởng hạng mục “Người trẻ chọn sách cho người trẻ” được trao cho 6 cuốn sách, thì có đến 5 dịch phẩm, cuốn còn lại Tôi tự học của tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần viết hàng chục năm trước vừa được NXB Trẻ tái bản gần đây.
Giải thưởng ở hạng mục này do các bạn trẻ từ 15 - 35 tuổi, gồm: Nguyễn Quang Diệu, Nguyễn Hoàng Liên, Dạ Thương, Nghiêm Việt Cường, Hanki Nguyễn, đại diện các cộng đồng đọc sách bình chọn. Điều này chứng tỏ, nguời trẻ hiện nay thích đọc sách dịch nhiều hơn là sách của các tác giả trong nước; và phải chăng sách người Việt viết chưa đủ hấp dẫn người trẻ trong nước để “đánh bạt” sách ngoại?!
Hoàng Nhân
Thể thao & Văn hóa