Văn hoá

Bức tượng Nữ hoàng Nefertiti là đồ “rởm”?

Một tin gây chấn động giới khảo cổ: Bức tượng Nữ hoàng Ai Cập Nefertiti nổi tiếng hiện trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Berlin (Đức) có thể chỉ là một bản sao được làm vào năm 1912.

07/05/2009 11:15

(TT&VH) - Một tin gây chấn động giới khảo cổ: Bức tượng Nữ hoàng Ai Cập Nefertiti nổi tiếng hiện trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Berlin (Đức) có thể chỉ là một bản sao được làm vào năm 1912.

Cho tới nay, bức tượng bán thân Nữ hoàng Nefertiti, biểu tượng của sắc đẹp cổ đại, vẫn được ghi nhận là một cổ vật 3.400 năm tuổi và do các nhà khảo cổ Đức tìm thấy trong những cuộc khai quật bên bờ sông Nile, Ai Cập, rồi mang về nước năm 1912.

Tuy nhiên, trong cuốn sách mới phát hành mang tên Le Buste De Nefertiti, Une Imposture De L’Égyptologie? (Tượng bán thân Nefertiti, một sự lường gạt của Ai Cập học?), Henri Stierlin - người từng viết hơn chục đầu sách về Ai Cập, Trung Đông và đạo Hồi cổ - quả quyết rằng bức tượng này chẳng qua được nghệ sĩ Gerardt Marks làm theo đơn đặt hàng của nhà Ai Cập học Ludwig Borchardt. Stierlin cho rằng Borchardt muốn tạo ra một mẫu vật để minh họa về Nữ hoàng Nefertiti, với chuỗi hạt mà ông biết bà từng sở hữu và trên bề mặt có phủ những lớp màu của người Ai Cập cổ đại đã được các nhà khảo cổ tìm thấy trong những cuộc khai quật. Nhưng vào ngày 6/12/ 1912, khi Borchardt giới thiệu bức tượng cho một bậc vương công người Đức thì ông này lại nghĩ rằng đó là cổ vật và hết lời ca ngợi nó trước các phóng viên.

Stierlin cho biết ông đã nghiên cứu đề tài này suốt 25 năm và rút ra kết luận nêu trên dựa vào “nhiều bằng chứng thực tế”. Chẳng hạn như “bức tượng không có mắt trái, mà người Ai Cập xưa thì không bao giờ làm tượng một mắt. Bởi họ luôn quan niệm rằng tượng chính là bản thân người được dựng tượng”. Một bằng chứng khác: Hai vai của bức tượng rất xuôi, mang phong cách điêu khắc thế kỷ 19, trong khi “người Ai Cập vốn làm tượng có vai ngang”.

Dựa vào những ghi chép và báo cáo khoa học thời đó, Stierlin còn chỉ ra rằng các nhà khảo cổ Pháp có mặt tại di chỉ được cho là nơi khai quật bức tượng Nefertiti không hề đề cập đến phát hiện này. Trong khi ấy, bản báo cáo khoa học chi tiết sớm nhất đề cập tới phát hiện trên ra đời vào năm 1923, tức là 11 năm sau khi bức tượng được phát lộ. Stierlin còn quả quyết, vì Borchardt “biết đó là một bản sao nên ông đã để bức tượng này trong quên lãng suốt 10 năm ở phòng khách của người bảo trợ mình”.

Bảo tàng Ai Cập thuộc Bảo tàng Quốc gia Berlin đã kịch liệt phản đối ý kiến của Stierlin. “Chúng tôi không trưng bày trong tủ kính một vật đáng ngờ nào đó cho 700.000 khách đến tham quan hàng năm” - Giám đốc Bảo tàng Ai Cập, Dietrich Wildung, nói. Tượng Nefertiti là hiện vật quan trọng và được nhiều người quan tâm nhất tại đây. Kể từ khi nó được trưng bày trước công chúng vào năm 1923, phía Ai Cập liên tục đòi nước Đức phải trao trả lại bức tượng này.

Wildung nêu rõ, dựa vào rất nhiều cứ liệu lịch sử cũng như các cuộc nghiên cứu chất liệu và phân tích bằng siêu âm được tiến hành trong một thời gian dài, hoàn toàn có thể khẳng định pho tượng này ra đời từ thời Ai Cập cổ đại.

Trong khi đó theo Stierlin, người ta không thể nói chính xác được độ tuổi của bức tượng làm từ đá và phủ thạch cao này, bởi việc xác định niên đại bằng phóng xạ carbon cần dựa trên các chất hữu cơ. Tuy nhiên, ông phải thừa nhận: “Các chất màu trên pho tượng thì có thể xác định được niên đại và chúng thực sự có từ thời cổ xưa”.

Lương Tuấn Vĩ

Tin cùng chuyên mục

Nhà văn Mộc An: Viết cho thiếu nhi là viết cho tuổi thơ mình

Mới đây, bộ đôi truyện dài "Nếu một ngày chúng tớ biến mất", "Nhạc sĩ đường phố" của chị lại được vinh danh với giải B, Giải thưởng Sách quốc gia 2024. Thể thao và Văn hóa đã gặp lại và có cuộc trò chuyện với chị.

Góc nhìn 365: Một tương lai dừng lại để nối những tương lai

Bức ảnh các bác sĩ đang đứng xung quanh bàn phẫu thuật, thành kính chắp tay cúi đầu, đang được lan truyền khắp nơi trong những ngày qua.

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

"Khai vấn trong từng hơi thở" là cuốn sách thứ hai của tác giả Ruby Nguyen, do Nhà xuất bản Hà Nội và Thái Hà Books ấn hành.

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đài PT-TH Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt mang tên "Khúc quân hành vang mãi non sông" vào 22/12 tại sân Đoan Môn, khu Bảo tồn Di sản Hoàng thành - Thăng Long.

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

"Biến mất" khá lâu trong làng văn, mới đây, nhà văn Phương Trinh - cây bút có dấu ấn trong văn học thiếu nhi - xuất hiện trở lại trong những sách "Bài tập thực hành tiếng Việt", lớp 4 và 5 (NXB Giáo dục).

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

"Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

UBND tỉnh Quảng Trị đã quyết định phê duyệt Dự án “Công viên Thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải” và Dự án “Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị".

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành văn hóa, thể thao và du lịch kết nối trực tuyến với 772 điểm cầu trên toàn quốc.

Tin mới nhất

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

Đảo quốc sư tử Singapore hiện đang thu hút với địa điểm dành cho các tín đồ của trà sữa và những viên trân châu ngọt ngào, cũng như những ai ưa khám phá. Đó là bảo tàng trà sữa trân châu đầu tiên tại Đông Nam Á

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Với vẻ đẹp hoang sơ của biển cùng kiến trúc độc đáo, cầu cảng Hải Tiến thuộc Khu du lịch Hải Tiến (Hoằng Hóa) hiện đang là điểm check-in khiến giới trẻ mê mệt.

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Những chuyến du xuân vui và hoàn hảo ai cũng mong muốn, tuy nhiên nó sẽ mất hứng và không trọn vẹn khi gặp những phiền toái đột xuất xảy ra trên đường.

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Đến hẹn lại lên. Tháng Giêng âm lịch hàng năm là tháng của rất, rất nhiều các lễ hội ở Việt Nam trong đó có những lễ hội đáng chú ý, thu hút mối quan tâm của đông đảo dân chúng cũng như du khách gần xa.

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Từ nhiều năm nay, với đặc thù về cảnh quan trong dịp Tết, Tây Bắc luôn là điểm hẹn lý tưởng để các phượt thủ tìm đến

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Thái Lan, nếu đã quá quen với Bangkok và Pattaya náo nhiệt phố thị, Phuket với những bãi biển cát trắng trải dài, thì Chiang Mai sẽ cho du khách một trải nghiệm khác biệt.