(Thethaovanhoa.vn) - Bất kỳ cán bộ quản giáo nào được đào tạo để làm việc trong các nhà tù an ninh tối đa ở Mỹ đều được nhận những cảnh báo vô cùng nghiêm khắc, dẫn tới một thông điệp chung: đừng bao giờ có quan hệ quá gần gũi với các phạm nhân.

Họ được nhắc nhở, rằng không bao giờ đưa mối quan hệ với phạm nhân đi chệch theo hướng nào khác, ngoài công việc.

Khó như làm quản giáo

Quản giáo không được hé lộ các thông tin chi tiết về bản thân, bởi phạm nhân có thể lợi dụng để lung lạc họ. Họ luôn phải nhớ mình đang đương đầu với những tên tội phạm có những “thành tích bất hảo”, và thường rất xảo trá.

Cơ quan điều tra tin rằng Joyce Mitchell, 51 tuổi, một nhân viên tại bộ phận hướng nghiệp của Nhà tù Clinton ở New York, đã phớt lờ các cảnh báo này và gây ra hậu quả nghiêm trọng là giúp 2 kẻ giết người thoát khỏi nhà tù.

 Joyce Mitchell, 51 tuổi, người đã giúp 2 kẻ phạm tội giết người đào tẩu

Hai phạm nhân này, sử dụng các công cụ máy do Mitchell cung cấp, đã khoan thủng qua tường thép của phòng giam và lần theo hệ thống ống cống trong nhà tù để tới tự do.

Hiện tượng quản giáo đồng cảm với tù nhân không có những cái tên mỹ miều như "hội chứng Stockholm"-  thuật ngữ chỉ trạng thái tâm lý trong đó các con tin trở nên gần gũi và cảm thông với những kẻ bắt giữ họ - nhưng nó có tồn tại. Trong nhiều năm, đây là chủ đề nhạy cảm tại các nhà tù.

"Đây là điều gây hổ thẹn cho những người trong ngành, cho hoạt động quản lý, nhưng nó có xảy ra" - theo nhận xét của Michael Alexander, người đã dành cả thập kỷ làm việc trong nhiều nhà tù khác nhau và đã viết sách về mối quan hệ giữa cán bộ quản giáo với tù nhân.

Sống trong thế giới của các phạm nhân, với một số là chuyên gia gây ảnh hưởng và tác động tới tâm lý kẻ khác, sẽ có những quản giáo làm điều không đúng đắn cho chúng, vì nhiều lý do như đồng cảm, tham lam hay do động cơ tình ái. Một số còn làm theo yêu cầu của phạm nhân do bị đe dọa làm hại tới thân nhân của họ.

"Bạn dành nhiều thời gian thức dậy cùng các phạm nhân hơn với gia đình. Dần dần bạn sẽ quen thuộc với các phạm nhân, thấy họ già đi theo năm tháng" - Catarina Spinaris, Giám đốc điều hành tổ chức Desert Waters Correctional Outreach cho biết - "Bạn sẽ phải nhận thức rất rõ về việc duy trì khoảng cách".

Những vụ việc chấn động các nhà tù Mỹ

Giới chuyên gia tin rằng các phạm nhân có rất nhiều thời gian để nghiên cứu các quản giáo, nhằm tìm ra bất kỳ điểm yếu nào mà chúng có thể lợi dụng.

Theo lời Anthony Gangi, người làm việc trong các nhà tù Mỹ suốt hơn 1 thập kỷ, mục tiêu số 1 của phạm nhân luôn là khiến quản giáo quên đi việc họ đang quản lý những kẻ phạm tội. "Khi quên đi việc chúng là phạm nhân, bạn cũng quên luôn vai trò của mình" - Gangi nói.

Terry Pelz, giáo sư về tội phạm tại Đại học Houston và cựu quản giáo tại một nhà tù ở Texas, nói rằng những người mới vào nghề thường dễ bị phạm nhân "dụ dỗ" hơn là những người đã hành nghề lâu năm, vốn biết rõ các mánh khóe của phạm nhân.

Cảnh sát Mỹ săn lùng 2 phạm nhân mới đào tẩu khỏi nhà tù Clinton ở New York

Việc phạm nhân tác động, điều khiển quản giáo đã gây ra không ít chuyện thật khó tin ở Mỹ. Tại nhà tù thành phố Baltimore, một nam phạm nhân quá giỏi gây ảnh hưởng và một đội ngũ quản giáo quá đỗi "hợp tác" với kẻ này đã dẫn tới việc gã phạm nhân làm cho 4 nữ quản giáo mang bầu. Sau khi vụ việc bị phát hiện hồi năm 2013, nhà chức trách đã khởi tố 44 người, gồm 27 viên quản giáo.

Nhà chức trách cho biết một hình vẽ graffiti trong tường nhà tù thậm chí còn nêu tên 14 quản giáo, sẵn sàng quan hệ tình dục cùng phạm nhân, với giá 150 USD mỗi lẫn.

Trong một vụ tai tiếng khác, một kẻ giết cảnh sát ở New York có tên Ronell Wilson đã khiến một quản giáo mang bầu khi đang thụ án. Đứa con trai của họ được sinh chỉ 1 tháng sau khi bà mẹ bị bắt giữ vào năm 2013, do có quan hệ tình cảm với phạm nhân.

Nữ quản giáo về sau đã thừa nhận có tội. Luật sư cho biết cô đã "nhầm lẫn về cảm xúc, khi tin rằng việc mang thai một đứa con với Wilson giúp đưa tới cho phạm nhân một mục đích sống có ý nghĩa trong cuộc đời đầy bi kịch và rối loạn của gã".

Tại California, các quản giáo ở một nhà tù còn gửi ảnh khỏa thân và thư tình cho phạm nhân. Một kỹ thuật viên của nhà tù này được cho là đã khiến một phạm nhân có con.

Giữ tỉnh táo trước phạm nhân không dễ

Trong vụ việc vừa qua, nhân viên hướng nghiệp Mitchell đã bị điều tra nhiều tháng trước vụ 2 phạm nhân đào tẩu, do có quan hệ tình cảm với một trong 2 kẻ này. Tuy nhiên sau đó nhà chức trách đã không tìm thấy chứng cứ gì để kỷ luật bà ta.

Cáo trạng gửi tới tòa án cho biết Mitchell đã mang các lưỡi cưa, một cái đục, một cái máy khoan và 1 cái tuốc-nơ-vít để giúp 2 phạm nhân đào tẩu. Cơ quan điều tra cũng tin rằng Mitchell đã hứa sẽ đón cả 2 phạm nhân sau khi chúng đào tẩu, nhưng cuối cùng đã không xuất hiện. Về phần mình, gia đình Mitchell tuyên bố, bà không giúp 2 phạm nhân đào tẩu.

Theo các chuyên gia, những người làm việc trong nhà tù (không phải quản giáo) như giáo viên hướng nghiệp, chuyên gia chăm sóc y tế... thường gặp nhiều khó khăn trong việc giữ một trạng thái tin thần vững vàng và tỉnh táo trước phạm nhân.

Lorry Schoenly, một y tá nhà tù ở Mỹ, nói rằng, lao động trong nhà tù rất dễ bị lợi dụng, nếu họ đang vướng phải các vấn đề riêng tư như quan hệ tình cảm bất ổn, khó khăn về tài chính. Theo cô, những người quản lý cấp cao nhất trong nhà tù cần phải thường xuyên nhắc nhở việc tuân thủ quy định nghề nghiệp, đồng thời tạo môi trường cởi mở, đủ để người lao động trung thực nói ra các vấn đề mà họ đang gặp phải.

Tường Linh (Theo AP)
Thể thao & Văn hóa