Từ Italia 90 tới EURO 96: Cơn sốt có tên “Gazzamania”
(Thethaovanhoa.vn) - Bàn thắng vào lưới Scotland tại EURO 96 là khoảnh khắc đỉnh cao của Paul Gascoigne cho đội tuyển Anh, nhưng đây không phải là khởi đầu cho những gì tiền vệ này làm được trong màu áo “Tam sư”.
Người ta có thể nói rằng một cái gì đó thực sự đáng chú ý đang xảy ra, chỉ từ khuôn mặt Colin Hendry. Trung vệ dữ dằn người Scotland luôn có một vẻ ngoài đặc biệt - chiến binh vùng Cao nguyên hung dữ với khuôn mặt khắc khổ - nhưng đột nhiên khung hình đó bị vò nát. Chạy chỗ rồi đưa quả bóng lên một quỹ đạo hoàn hảo qua đầu Hendry, Gascoigne chạy nước rút như một đứa trẻ nghịch ngợm và chuẩn bị ra đòn.
Vậy nhưng, hình ảnh đó đã có thể không xuất hiện. Theo một số tờ báo, Gascoigne thậm chí không nằm trong danh sách đội tuyển Anh. Một cuộc khảo sát của Mirror cho thấy 86% độc giả muốn anh bị loại khỏi EURO 96, sau khi những trò hề của “Tam sư” ở Hong Kong. Họ nhanh chóng quên rằng Gascoigne đã có phong độ tuyệt vời ở CLB trong mùa giải 1995-96, trước khi anh thay đổi suy nghĩ của họ bằng một pha qua người tinh tế trong trận gặp Scotland.
Hai ngày sau, tờ Mirror có hành động hạ mình nổi tiếng: “Gửi ông Paul Gascoigne: Một lời xin lỗi”, thừa nhận anh chàng “béo, say rượu, mặt mũi đần độn” giờ là vị cứu tinh của nước Anh. Thế nhưng, phải thừa nhận EURO 96 khi đó chính là hình ảnh thu nhỏ sự nghiệp quốc tế của tiền vệ này: Sự hoài nghi nặng nề, sau đó là sự tỏa sáng ngoạn mục và cảm giác gần như bỏ lỡ đầy đau đớn.
Người thay đổi trận đấu: Italia 90
Theo Mark Perryman - người theo dõi, tác giả và đồng sáng lập Philosophy Football nổi tiếng - gần như toàn bộ bóng đá hiện đại đều thuộc về Gascoigne. Và Italia 90 đã thay đổi mọi thứ.
“Premier League và Champions League đều được thành lập vào năm 1992 - điều đó sẽ không xảy ra nếu không phải là dành cho Gascoigne”, Perryman nói. “Gascoigne là một cá nhân trong đội tuyển Anh đã chứng minh - không chỉ với FA, mà còn với các nhà tài trợ và các đài truyền hình - rằng mặc dù có một thời kỳ đen tối trong thập niên 80, bóng đá có khả năng tiếp cận một phần dân số Anh mà không ai khác có thể”.
Cơn sốt Gazzamania diễn ra một cách khó tin và chưa từng có. Bỏ qua những tật xấu, một lý do cho sự hấp dẫn của Gazza, là sự nghiệp của anh đi lên cùng đội tuyển quốc gia. Gary Pallister, người cùng vùng Đông Bắc, đã chơi phía sau tiền vệ sinh ra ở Gateshead trong màu áo đội tuyển Anh B, đội tuyển A và cuối cùng là Middlesbrough, và cho rằng số phận đặt Gascoigne vào vị trí thay thế thế hệ trước của đội tuyển Anh.
“Cậu bé là một thiên tài tuyệt đối”, Pallister nhớ lại. “Bryan Robson nói với tôi rằng lần duy nhất anh ấy bị Alex Ferguson mắng là lần đầu tiên MU thi đấu với Gazza tại St James 'Park: 'Liệu anh có cơ hội nào để đến gần anh ấy?' Anh ấy đã khiến bạn khổ sở - Tôi không nghĩ mình từng thấy một tài năng như anh ấy. Và một người như Bryan Robson đã nói thế…”
“Bryan Robson mới” đã có thể là cầu thủ của Ferguson vào mùa hè 1988, sau khi thái độ thiếu tham vọng của Newcastle khiến tất cả không hài lòng. Thế rồi HLV của Tottenham, Terry Venables đã thuyết phục Gascoigne bằng lời hứa sẽ đưa anh vào đội tuyển quốc gia. Và ông đã làm vậy, mặc dù nước Anh hoài nghi trong một thời gian dài.
Dave Sexton sau đó đã gọi Gascoigne vào đội U21 Anh và giới thiệu anh với Bobby Robson cho đội bóng Anh. Có điều, tiền vệ của Tottenham cũng được khuyên rằng, anh cần là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp, chứ không phải là một thằng hề.
Mặc dù World Cup 1990 còn rất xa mới diễn ra nhưng cảm giác đầu tiên của một giải đấu cho Gascoigne là Toulon dành cho đội U21 vào năm 1987. Sau đó là thất bại thảm hại của Anh ở EURO 1988, dẫn đến sự thay đổi toàn diện của Robson với hàng tiền vệ. Gazza có mặt, với trận ra mắt trước Đan Mạch vào tháng 9 năm đó. Điều đáng nói là anh không tỏa sáng ngay lập tức, nhưng nhanh chóng tạo ra dấu ấn ngoài sân cỏ, với những trò đùa vui vẻ quen thuộc của người Tyneside.
Không khí đó giúp đội tuyển Anh chơi tốt dần lên tại Italia 90, sau những trận hòa buồn tẻ trước Ireland, Hà Lan ở vòng bảng. Tiền vệ 23 tuổi có hai pha kiến tạo quyết định ở trận gặp Ai Cập (vòng bảng), Bỉ (vòng 1/8), rồi Cameroon ở vòng tứ kết. “Tam sư” trở thành đội bóng không ai ngờ có mặt tại bán kết, trước lúc bi kịch xảy ra trên chấm 11m. Gazza đã rơi nước mắt cùng với chiếc thẻ vàng khép lại giải đấu của anh và cả nước Anh cũng vậy.
Lên đỉnh, xuống vực
Trở về như người hùng nhưng tân HLV đội tuyển Anh, Graham Taylor, không được đánh giá cao và chính ông đã bỏ rơi Gascoigne một cách khó hiểu ở trận gặp Ireland. Bởi như Glenn Hoddle sau đó đã phát hiện, việc để Gazza ngoài sân là rắc rối. Bryan Robson sẽ huấn luyện anh ấy tại EURO 96, sau đó dẫn dắt anh ở Middlesbrough.
“Về mặt chăm sóc Gazza trên sân tập, thật dễ dàng”, Robson nói. “Anh ấy chỉ thích chơi bóng; các buổi tập và các trận đấu. Điều khó nhất là cố gắng giữ anh ấy bình tĩnh, và ngăn cản anh ấy đưa ra bất kỳ quyết định vội vàng nào có thể khiến anh ta bị thương”.
Sự phấn khích quá mức cuối cùng sẽ làm hỏng sự nghiệp của Gazza. Năm 1991, anh phải vật lộn với những chấn thương, dù phong độ vẫn tốt. Chính chấn thương dây chằng chữ thập ở chung kết FA Cup khiến Gazza nghỉ thi đấu trong 16 tháng. Mặc dù vậy thì Lazio vẫn chi một khoản tiền kỉ lục của bóng đá Anh là 5,5 triệu bảng cho anh vào năm 1992. Gazza là phòng vé và nó đã phủ một cái bóng to lớn lên đội tuyển Anh khốn khó của Taylor khi họ thất bại ở EURO 1992, rồi vòng loại World Cup 1994.
Gascoigne sau đó chuyển từ Rome sang Rangers và thành công: Anh giành giải thưởng cầu thủ xuất sắc nhất năm của Scotland ở mùa giải 1995-96 và trở lại sân cỏ quốc tế sau khi chỉ chơi 2 trận cho đội tuyển Anh từ đầu tháng 2/1993 đến tháng 3/1995.
Những gì kế tiếp là EURO 1996 như đã nói ở trên và là đỉnh cao cuối cùng của Gazza với “Tam sư”. Thực ra, tiền vệ người Anh đã chơi xuất sắc trong trận gặp Italy ở vòng loại World Cup 1998 trên sân Olimpico nhưng rồi những vụ ẩu đả và phong độ sa sút trong các trận đấu giao hữu khiến Glenn Hoddle không còn kiên nhẫn được nữa.
Nhiều người vẫn luôn tự hỏi, liệu sự nghiệp của Gascoigne sẽ có một ngã rẽ khác nếu anh gia nhập MU và được Ferguson uốn nắn từ sớm vào năm 1988, câu trả lời chắc chắn không ai có thể đưa ra được. Tuy nhiên, nếu là Ferguson, biết đâu đã rút Gazza ra khỏi những trận đấu khởi động cho Italia 90 và vì thế, một loạt điều có thể sẽ không xảy ra. Không có thành công của đội tuyển Anh tại World Cup. Không có những khán giả mới. Không có Premier League. Không có Champions League…
Paul Gascoigne sinh ngày 27/5/1967, nổi lên ở Newcastle nhưng thành công hơn tại Tottenham, Lazio và Rangers trước lúc anh sa sút ở Middlesbrough, Everton, Burnley, Gansu Tianma và Boston United. Trong màu áo đội tuyển Anh, Gazza chỉ chơi 57 trận và ghi 10 bàn thắng. |
Mạnh Hào