'Trượt' NSND: Nghề 'huấn luyện xiếc' cũng cần được vinh danh

Từ lá thư về việc trượt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, nghệ sĩ xiếc Lê Văn Thể bỗng khiến dư luận quan tâm, khi câu chuyện của ông mở ra một vấn đề khá phức tạp: Cơ hội được vinh danh của các huấn luyện viên trong nghề xiếc.
23/06/2018 18:49

(Thethaovanhoa.vn) - Từ lá thư về việc trượt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, nghệ sĩ xiếc Lê Văn Thể bỗng khiến dư luận quan tâm, khi câu chuyện của ông mở ra một vấn đề khá phức tạp: Cơ hội được vinh danh của các huấn luyện viên trong nghề xiếc.

1. Vài tuần trước, ở tuổi 78, NSƯT này đã gửi một lá thư tới Bộ VH,TT&DL, đề nghị xem xét lại việc mình bị trượt ở vòng xét tặng danh hiệu NSND cấp Bộ.

Đáng nói, phần cuối lá thư còn nhắc tới việc ông Hoàng Minh Khánh (Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam (sau đây gọi là Trường Trung cấp Xiếc) có sử dụng 2 tiết mục xiếc do ông Thể dàn dựng để đứng tên đạo diễn, đi thi và giành huy chương. 2 tiết mục này được ông Khánh đặt tên là Cánh chim ViệtNhững thiên thần đen.Theo NSƯT Lê Văn Thể, ông Khánh làm điều này vì tham vọng giành danh hiệu NSND (cũng được xét đợt này).

Chú thích ảnh
NSƯT Lê Văn Thể cùng vợ là nghệ sĩ xiếc Tâm Chính. Ảnh: Báo Dân Trí

Sau thông tin trên, Hội đồng nghệ thuật của Trường Trung cấp Xiếc đã lập tức có buổi làm việc để cung cấp thông tin tới báo giới. Theo những thông tin đưa ra, NSƯT Lê Văn Thể không có bất cứ liên quan gì tới tiết mục Cánh chim Việt. Tuy nhiên, trường hợp của Những thiên thần đen lại khá phức tạp.

Theo phía Trường Trung cấp Xiếc, tiền thân của tiết mục này là Tạo hình trên xà đơn. Trước đây, khi NSƯT Lê Văn Thể nhận lời làm giáo viên thỉnh giảng cho trường, phía nhà trường đã giao ông huấn luyện cho học sinh tiết mục này "theo đúng Đề án của TS Hoàng Minh Khánh đã được duyệt".

Năm 2015, Tạo hình trên xà đơn tham gia Liên hoan tài năng xiếc trẻ Đông Dương và mang về giải đạo diễn xuất sắc cho ông Khánh, còn NSƯT Lê Văn Thể giành giải HLV xuất sắc. Tuy nhiên, khi Những thiên thần đen được dàn dựng để tham gia một LH khác vào năm 2016, người đứng tên huấn luyện lại là NSƯT Trịnh Mạnh Hùng (đạo diễn vẫn là ông Khánh).

Vậy, đâu là sự khác biệt giữa đạo diễn và "huấn luyện viên" trong một tiết mục xiếc? Theo giải thích của các chuyên gia Trường Trung cấp Xiếc, quy trình xây dựng tiết mục của xiếc bao gồm 4 nội dung: Xây dựng đề án tiết mục (tác giả kịch bản), thiết kế sơ bộ đạo cụ tiết mục (kỹ sư cơ khí), huấn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho học sinh (huấn luyện viên), và dàn dựng tiết mục biểu diễn (đạo diễn).

"Trong 4 nội dung này, huấn luyện viên chỉ là người thực hiện ý đồ dàn dựng của đạo diễn theo đề án được phê duyệt. Đạo diễn có quyền lựa chọn một vài huấn luyện viên để tập cho các diễn viên trong tiết mục" - NSƯT Trịnh Mạnh Hùng cho biết.

Cũng theo lời ông, tiết mục Những thiên thần đen đã có thay đổi hoàn toàn so với Tạo hình trên xà đơn cả về bố cục, âm thanh, ánh sáng - trong đó ông Hùng giữ vai trò huấn luyện cho học sinh các kỹ thuật, đặc biệt là những kỹ thuật khó như nâng cao chống tay và chồng đầu...

Chú thích ảnh
"Thiên thần đen", tiết mục gây ra những tranh cãi về vai trò đạo diễn

2. Điều đáng nói, dù khẳng định như vậy, phía Trường Trung cấp Xiếc vẫn đánh giá rất cao những đóng góp về nghề của NSƯT Lê Văn Thể, cũng như tỏ ý tiếc nuối về việc nghệ sĩ 78 tuổi này không được tiếp tục xét danh hiệu NSND.

"Anh Thể hiểu lầm rằng tôi chiếm đoạt tiết mục của anh để thêm thành tích xin danh hiệu NSND. Tôi không bao giờ làm vậy" - ông Khánh nói - "Thứ nhất, anh Thể là bậc đàn anh. Ở tuổi gần 80 mà vẫn miệt mài truyền nghề cho học sinh, anh là người luôn đáng được trân trọng. Thứ hai, thực tế không có 2 HCV từ những tiết mục mà anh nêu, thành tích của tôi cũng khá đầy đặn với các tấm HCV của một số tiết mục khác”.

Ông Khánh cho biết: Cá nhân ông cho rằng NSƯT Lê Văn Thể xứng đáng với danh hiệu NSND. Trong khi đó, NSƯT Trịnh Mạnh Hùng chia sẻ: "Cá nhân tôi rất thương anh Thể. Thực chất, vị trí của người huấn luyện viên trong nghề xiếc khá thiệt thòi. Bởi, có những LH quan tâm với vai trò này và trao giải cho họ, nhưng cũng có không ít LH lại bỏ qua...".

Theo Hiệu trưởng Hoàng Minh Khánh, với những người làm nghề đào tạo xiếc, 2 hình thức chủ yếu được Nhà nước ghi nhận là các danh hiệu NSƯT, NSND (nếu có tác phẩm đoạt giải) và danh hiệu Nhà giáo Ưu tú, Nhà giáo Nhân dân. Danh hiệu Nhà giáo được ngành giáo dục bình xét, dành cho những cá nhân có thành tích đào tạo lâu năm, có giáo trình xuất sắc hoặc có những học sinh đạt thành tích cao. Được biết, vai trò của những thầy huấn luyện như NSƯT Lê Văn Thể cũng được xét tới trong trường hợp này. Hy vọng, một ngày không xa, danh hiệu của nghề giáo cũng đến với ông, như một sự vinh danh cần thiết...

Về những nội dung mang tính tố cáo trong thư của NSƯT Lê Văn Thể, Vụ Thi đua, Khen thưởng (Bộ VH,TT& DL) đã có văn bản trả lời. Theo đó, ông được đề nghị cung cấp các tài liệu cần thiết để chuyển sang bộ phận Thanh tra theo quy định.

Tuy nhiên, chia sẻ với báo giới, NSƯT Lê Văn Thể cho biết: Ông đã có tuổi nên sẽ không tiếp tục ganh đua và cũng không còn lăn tăn gì. Ông nói: "Một đời làm nghệ thuật, tôi như thế nào, bạn bè đều hiểu".

Từ khuyến nghị cấm xiếc thú của AFA: Gặp lại 'vua xiếc khỉ'... Tạ 'Tàn Nhẫn'

Từ khuyến nghị cấm xiếc thú của AFA: Gặp lại 'vua xiếc khỉ'... Tạ 'Tàn Nhẫn'

Sau loạt bài về khuyến nghị cấm xiếc thú của AFA (Liên minh châu Á vì động vật) đăng tải từ 28/5 – 1/6, TT&VH trở lại đề tài này từ một góc độ khác: chuyện mưu sinh vất vả của nghệ sĩ xiếc thú. Và, người được nhắc tới chính là Tạ Duy Nhẫn, hậu duệ của nhà dạy thú Tạ Duy Hiển, gương mặt được coi là sáng lập ngành xiếc Việt Nam hiện đại.

Sơn Tùng

Tin cùng chuyên mục

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 2): Cần thực tế và thực tâm

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 2): Cần thực tế và thực tâm

Những năm qua, đã có rất nhiều chương trình, đề án phát triển công nghiệp văn hóa của từng địa phương cũng như cả nước.

5 yếu tố quen thuộc trong câu chuyện Giáng sinh không xuất hiện trong kinh Thánh

5 yếu tố quen thuộc trong câu chuyện Giáng sinh không xuất hiện trong kinh Thánh

Mỗi mùa Giáng sinh, hàng triệu trẻ em trên khắp toàn cầu hồ hởi tham gia vào vở kịch Giáng sinh tại trường học. Vở kịch này - thường được biết đến như câu chuyện Giáng sinh - nhằm tái hiện sự ra đời của Chúa Jesus Christ.

Tiềm năng du lịch khám phá nơi biên giới Mường Nhé

Tiềm năng du lịch khám phá nơi biên giới Mường Nhé

Mường Nhé là huyện biên giới của tỉnh Điện Biên, có đường biên tiếp giáp hai nước bạn Lào và Trung Quốc, cũng là điểm cực Tây Bắc Tổ quốc, được mệnh danh nơi "một tiếng gà gáy, ba nước cùng nghe".

Nhà văn Mộc An: Viết cho thiếu nhi là viết cho tuổi thơ mình

Nhà văn Mộc An: Viết cho thiếu nhi là viết cho tuổi thơ mình

Mới đây, bộ đôi truyện dài "Nếu một ngày chúng tớ biến mất", "Nhạc sĩ đường phố" của chị lại được vinh danh với giải B, Giải thưởng Sách quốc gia 2024. Thể thao và Văn hóa đã gặp lại và có cuộc trò chuyện với chị.

Góc nhìn 365: Một tương lai dừng lại để nối những tương lai

Góc nhìn 365: Một tương lai dừng lại để nối những tương lai

Bức ảnh các bác sĩ đang đứng xung quanh bàn phẫu thuật, thành kính chắp tay cúi đầu, đang được lan truyền khắp nơi trong những ngày qua.

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

"Khai vấn trong từng hơi thở" là cuốn sách thứ hai của tác giả Ruby Nguyen, do Nhà xuất bản Hà Nội và Thái Hà Books ấn hành.

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đài PT-TH Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt mang tên "Khúc quân hành vang mãi non sông" vào 22/12 tại sân Đoan Môn, khu Bảo tồn Di sản Hoàng thành - Thăng Long.

Kiểm tra thực hiện Chương trình số 06 CTr/TU của Thành ủy xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh

Kiểm tra thực hiện Chương trình số 06 CTr/TU của Thành ủy xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh

Ngày 18/12, đoàn kiểm tra kết quả thực hiện Chương trình số 06 CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về phát triển văn hoá, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh giai đoạn 2021 - 2025.

Tin mới nhất

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Chào mừng lễ Giáng sinh và năm mới 2025, các đơn vị du lịch, lưu trú, điểm công cộng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang có nhiều hoạt động, chương trình độc đáo, hấp dẫn thu hút khách du lịch.

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Năm 2025 là dấu mốc quan trọng đánh dấu bước ngoặt Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, đem đến nhiều vận hội mới cho địa phương.

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Ngày 16/12/2024, tại thành phố Thái Nguyên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức Liên hoan Ẩm thực mang chủ đề “Trải nghiệm xứ trà, đậm đà bản sắc”.

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Đồi cát Nam Cương (xã An Hải, huyện Ninh Phước) nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 7 km về hướng Đông Nam được ví như "tiểu sa mạc Sahara" với cảnh quan và địa hình độc đáo.

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Tỉnh Quảng Bình có nhiều danh lam thắng cảnh kỳ thú, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Ngày 12/12/2024, Đại sứ quán Việt Nam tại Italy đã phối hợp với Vietnam Airline tổ chức sự kiện “Phở và Nem: Đường đến với ẩm thực Việt Nam - Bay thẳng Việt Nam - Italy từ tháng 7/2025” nhằm quảng bá văn hóa ẩm thực và thúc đẩy du lịch Việt Nam.

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.