Tuy nhiên ngày hôm nay, dựa vào công nghệ mới và đặc biệt là các hình ảnh vệ tinh chụp bề mặt Trái đất, có độ phân giải cao, các nhà khoa học đang hy vọng sẽ tìm thấy được nơi yên nghỉ của Thành Cát Tư Hãn.

Tìm mộ như mò kim đáy bể

Tháng 8/1227, Thành Cát Tư Hãn qua đời ở tuổi 67, sau khi xây dựng một đế chế Mông Cổ hùng mạnh, với lãnh thổ trải dài từ châu Á tới châu Âu.

Thành công tới vậy nhưng khi qua đời, Thành Cát Tư Hãn lại muốn giữ bí mật nơi chôn cất của mình. Có giai thoại nói rằng, lính của Thành Cát Tư Hãn đã giết chết bất cứ ai nhìn thấy họ đang trên đường đưa thi hài ông tới nơi chôn cất. Sau khi hoạt động mai táng kết thúc, họ giết cả những người xây mộ và cuối cùng là tự sát.

Chân dung Hoàng đế Mông Cổ Thành Cát Tư Hãn

 Không biết thực hư câu chuyện này ra sao, nhưng gần 800 năm sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời, người ta vẫn chưa tìm được mộ của ông.

Nhiều người đã cố gắng tìm kiếm, trong đó có cả các nhà khảo cổ từng tìm thấy cung điện của Thành Cát Tư Hãn. Ngoài ra còn phải kể tới 1 luật sư ở Chicago (Mỹ), người gây chú ý khi dẫn một đoàn thám hiểm tới khảo sát 60 ngôi mộ chưa được khai quật ở Mông Cổ.

Theo tờ Mongolia Today, rất nhiều đồ tùy táng và báu vật đã được chôn cùng thi hài Thành Cát Tư Hãn. Một nhà nghiên cứu từng nói với hãng tin AP rằng: “Nếu tìm thấy những gì được chôn cùng Thành Cát Tư Hãn, chúng ta có thể viết được một trang mới cho lịch sử thế giới”.

Sẽ hóa giải bí ẩn nhờ ảnh vệ tinh?

Giờ đây, có thể trang sử đó sẽ được viết ra nhanh hơn so với người ta tưởng, nhờ sự giúp đỡ của công nghệ mới, cụ thể là ảnh vệ tinh. “Hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao đã mang tới phương thức khảo sát mới" là nhận định trong một bài viết về khảo cổ được công bố hồi tuần trước trên tạp chí Plos One.

Tuy nhiên, tìm mộ Thành Cát Tư Hãn qua anh vệ tinh không phải việc dễ dàng. Do ảnh vệ tinh có kích thước lớn, chụp một diện tích rộng lớn nên các nhà nghiên cứu của trường Đại học California ở San Diego, đứng đầu là Albert Yu-Min Lin, đã phải nhờ đến sự hỗ trợ của công chúng.

“Cuộc tìm kiếm mộ Thành Cát Tư Hãn khó khăn như thể tìm kim dưới đáy bể vậy” – ông Lin, người được mệnh danh là “Indiana Jones thời nay”, cho biết -  “Vì vậy, chúng tôi phải nhờ đến người tình nguyện”.

Vấn đề ở đây là các nhà nghiên cứu phải tiến hành nghiên cứu, khảo sát trên vùng đất quá lớn. Thành Cát Tư Hãn đã thiết lập đế chế của mình từ đầu thế kỷ 13, khi ông thống nhất các bộ lạc đang giao tranh ở Mông Cổ. Sau đó, ông tiếp tục xâm lược khắp châu Á, chinh phạt một vùng đất từ Trung Quốc chạy tới Tây Âu.

Đã có giả thuyết từng cho rằng mộ của Thành Cát Tư Hãn thực ra đang nằm tại Mông Cổ, gần di chỉ cung điện của ông, cách thủ đô Ulan Bator 240km về phía Đông.

Hình ảnh về các địa điểm nghi vấn, có thể là mộ Thành Cát Tư Hãn, do nhóm nghiên cứu của Lin và tình nguyện viên tìm được trên ảnh vệ tinh

55 di chỉ khảo cổ có tiềm năng

Đến nay, đội ngũ của ông Lin đã thăm dò được một vùng đất rộng hơn 6.000km2, sau khi tiến hành hoạt động mà họ gọi là “hệ thống khảo sát ảo” từ năm 2010. Điều khó khăn với những người tham gia dự án là chưa từng có tài liệu lịch sử nào mô tả " địa điểm cũng như hình dáng của ngôi mộ".

Vì thế, mỗi nhà khảo cổ phải nghiên cứu gần 20.000 hình ảnh. Hơn 10.000 người đã tham gia dự án tìm kiếm này và họ xem xét kỹ bất kỳ địa điểm nào được cho là nơi Thành Cát Tư Hãn đang an nghỉ. Sau 3 năm, họ thu được hơn 2 triệu điểm nghi vấn. Từ dữ liệu thô này, nghiên cứu đã lọc ra 100 địa điểm để nghiên cứu thêm và cuối cùng thu hẹp lại còn “55 di chỉ khảo cổ có tiềm năng”.

Được biết hoạt động tìm mộ Thành Cát Tư Hãn gặp không ít khó khăn bởi người Mông Cổ không thích việc các nhà khảo cổ tìm tới đây và "quấy rầy" người đã khuất. “Người Mông Cổ chống lại mọi ý định chạm vào các ngôi mộ, thậm chí là lảng vảng quanh các nghĩa địa" - tờ Mongolia Today cho biết - "Theo truyền thống cổ xưa, điểm mai táng là các khu vực cấm, nơi không ai được phép lai vãng".

Địa điểm nhiều nhà nghiên tin là nơi Thành Cát Tư Hãn yên nghỉ cũng là một trong những chốn linh thiêng nhất Mông Cổ, có tên Ikh Khorig. Các nhà khảo cổ bắt đầu tiếp cận khu vực này cách đây 20 năm, xác định hơn 1.300 điểm nghi vấn, có tiềm năng chứa mộ Thành Cát Tư Hãn, nhưng không được phép tiến hành khai quật.

Lin, người mê đắm với câu chuyện về mộ Thành Cát Tư Hãn, cũng gặp khó khăn như thế và đã từng ao ước ông có thể tìm thấy ngôi mộ này từ trên cao. Giờ đây với sự xuất hiện của công nghệ ảnh vệ tinh, ông tin mình có thể tìm thấy mộ nhân vật huyền thoại này.

Việt Lâm (tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa