Liên quan đến vụ việc chùa Ba Vàng rước, tổ chức chiêm bái cái gọi là “xá lợi tóc Đức Phật”, gây nhiều ý kiến không tốt trong dư luận xã hội, sáng 5/1, Ban Tôn giáo Chính phủ cho biết, ngày 4/1, lãnh đạo Bộ Nội vụ đã chủ trì cuộc họp với lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương, UBND tỉnh Quảng Ninh, cùng đại diện một số bộ, ngành và Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Tại cuộc họp này, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng đánh giá, đây là vụ việc vi phạm cần phải được xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Trách nhiệm chính thuộc về UBND tỉnh Quảng Ninh và Giáo hội Phật giáo Việt Nam các cấp. Căn cứ vào Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, Nghị định số 162/2017/NĐ-CP (quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo) và các văn bản pháp luật có liên quan để xem xét, xử lý đúng quy định.

Thứ trưởng đề nghị các bộ, ngành, Ban Tôn giáo Chính phủ theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp trao đổi thông tin, căn cứ các quy định của pháp luật và Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, “xử lý sớm, dứt điểm, không để tạo tiền lệ, không để ảnh hưởng tới chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo”.

Về phía Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng đề nghị tăng cường công tác quản lý chức sắc, chức việc, nhà tu hành; kịp thời có biện pháp chấn chỉnh các hoạt động trong toàn Giáo hội, đảm bảo đúng chính pháp của Đức Phật, Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và pháp luật của Nhà nước. Xem xét những hoạt động của chùa Ba Vàng và Đại đức Thích Trúc Thái Minh thời gian qua, nghiêm khắc chấn chỉnh, xử lý các vi phạm theo Hiến chương và Quy chế của Giáo hội, không để ảnh hưởng tới sự ổn định xã hội và uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Đồng thời, Thứ trưởng đề nghị tỉnh Quảng Ninh tăng cường công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, đặc biệt là ở cơ sở; có thông tin/thông cáo báo chí chính thức về sự việc liên quan đến “xá lợi tóc Đức Phật” tại chùa Ba Vàng, xử lý nghiêm minh các vi phạm theo quy định của pháp luật tại chùa này và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến vụ việc.

Căn cứ thẩm định của Đại sứ quán Việt Nam tại Myanmar về nguồn gốc của “xá lợi tóc Đức Phật” để đề xuất các biện pháp xử lý đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh.

Một số liệu đáng chú ý được bà Đặng Thị Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông nêu ra, đó là, theo sự đo quét của Bộ, trong 1 tuần có 259 tin, bài viết về sự việc này, trong đó tin tiêu cực trên 41%, tin trung lập trên 39%, tin tích cực trên 19%.

“Hoạt động tôn giáo cần phải gắn bó với Tổ quốc, tránh gây tranh cãi, gây ảnh hưởng đến niềm tin của mọi người. Hành vi nào vi phạm pháp luật cần phải được xử lý nghiêm túc, không có ngoại lệ”, bà Đặng Thị Phương Thảo nêu rõ.

Thông tin Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh đưa ra là hoạt động trưng bày vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật” của chùa Ba Vàng là hoạt động triển lãm, vi phạm Nghị định 23/2019/NĐ-CP về hoạt động triển lãm. Hoạt động này chưa đáp ứng quy định về chủ thể, thời gian đăng ký theo Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và Nghị định số 162/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Bà cho biết, “tỉnh sẽ sớm đưa ra xử lý nghiêm khắc theo đúng quy định”.

Thượng tọa Thích Đạo Hiển, Phó Trưởng ban kiêm Chánh Thư ký Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, chùa Ba Vàng rước tổ chức cho chiêm bái sợi tóc của Đức Phật, không báo cáo và xin phép nên Ban Trị sự Phật giáo thành phố Uông Bí và tỉnh Quảng Ninh không biết. “Dư luận nhiều chiều khác nhau, có người ủng hộ, có người phản đối, có người lên án, đề nghị Giáo hội kỷ luật nghiêm minh, đề nghị Nhà nước vào cuộc sát sao”, vị Thượng tọa nói.

Theo Thượng tọa Thích Đạo Hiển, chùa Ba Vàng tổ chức nhiều việc chưa đúng quy định của pháp luật và Hiến chương của Giáo hội. Thượng tọa đề nghị Trung ương Giáo hội, các cấp, các ngành có cách thức điều chỉnh đối với chùa Ba Vàng để đi vào quỹ đạo, tốt đạo đẹp đời. Cần xử lý kiên quyết, đúng, bảo đảm sự ổn định.

Các ý kiến tại cuộc họp từ phía Cục An ninh nội địa Bộ Công an, Ban Tôn giáo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đều nêu rõ quan điểm, cần xem xét sự việc theo quy định của pháp luật, sai đến đâu xử lý đến đó, giải quyết để ổn định tình hình.

Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương Đỗ Văn Phới cho hay, đây là sự việc cần phải quan tâm giải quyết. Lãnh đạo Đảng, Chính phủ đã chỉ đạo phải xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

“Quan điểm Đảng chỉ đạo: Tôn trọng, bảo đảm, tạo điều kiện cho các hoạt động thuần túy tôn giáo; khuyến khích hoạt động ích nước, lợi dân; xử lý nghiêm các hoạt động lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo vi phạm pháp luật, không để tái diễn các vi phạm tại chùa Ba Vàng”, ông Phới nhấn mạnh.

Ông đề nghị chính quyền tỉnh Quảng Ninh rút kinh nghiệm trong công tác quản lý và sớm chấn chỉnh các hoạt động không đúng quy định của pháp luật. Giáo hội Phật giáo Việt Nam rà soát các hoạt động của chùa Ba Vàng để xử lý nghiêm minh, đồng thời thông tin tới dư luận những vấn đề dư luận thắc mắc, bảo vệ thanh danh, sự tôn nghiêm của Giáo hội, bảo vệ di sản Đức Phật để lại.

Đại diện Vụ Đông Nam Á - Nam Á - Thái Bình Dương (Bộ Ngoại giao) cho biết, Bộ Ngoại giao đã có văn bản gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Myanmar đề nghị xác minh nguồn gốc của “xá lợi tóc Đức Phật” được mang sang Việt Nam để trưng bày và công tác quản lý của Nhà nước và Phật giáo Myanmar về “xá lợi tóc Đức Phật” này.

Nhấn mạnh quan điểm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam là rất nghiêm minh để gìn giữ, đảm bảo niềm tin trong Giáo hội và xã hội, đặc biệt là đối với một tôn giáo có truyền thống, có ảnh hưởng rộng khắp trong xã hội, Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Giáo hội Giáo hội Phật Giáo Việt Nam cho biết, khi tiếp cận thông tin của sự việc trưng bày “xá lợi tóc Đức Phật”, Giáo hội có văn bản yêu cầu trụ trì chùa Ba Vàng báo cáo. Giáo hội có nhận được giải trình của chùa Ba Vàng.

Thượng tọa Thích Đức Thiện khẳng định, trong kinh điển “xá lợi Đức Phật” là có, còn việc xem xét các hoạt động có yếu tố nước ngoài, hoạt động quốc tế tại chùa Ba Vàng do Đại đức Thích Trúc Thái Minh trụ trì, đây không phải là khách mời của Giáo hội và Giáo hội không có văn bản về việc mời này, do quy định thuộc thẩm quyền của chính quyền và Phật giáo địa phương.

Khẳng định Giáo hội nghiêm khắc kiểm điểm đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh, những vấn đề làm ảnh hưởng tới niềm tin, ảnh hưởng tới uy tín của Giáo hội, “chắc chắn Giáo hội sẽ xử lý nghiêm minh”, Thượng tọa Thích Đức Thiện cho biết, đây không phải lần đầu Giáo hội kỷ luật Đại đức này.

Theo thông tin phóng viên TTXVN nắm được, chiều 4/1, Ban Thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã họp, thống nhất biện pháp kỷ luật đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh liên quan đến vụ việc trên. Đại đức Thích Trúc Thái Minh đã nhận lỗi trước Giáo hội, tăng, ni và Phật tử về vụ việc đáng tiếc để dư luận chỉ trích, ảnh hưởng đến uy tín của Giáo hội, khiến dư luận hoang mang; sám hối trước chư tôn đức Ban Thường trực Hội đồng Trị sự.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam yêu cầu Đại đức Thích Trúc Thái Minh và chùa Ba Vàng không được tổ chức các sự kiện giao lưu quốc tế tại chùa trong một năm. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh sẽ giám sát chặt chẽ các hoạt động tôn giáo và truyền thông của chùa Ba Vàng đúng quy định của Giáo hội và pháp luật.

Trưa 5/1, trao đổi thêm với phóng viên TTXVN, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng cho biết, Giáo hội Phật giáo Việt Nam mới xử lý ở mức vụ việc làm ảnh hưởng đến uy tín của Giáo hội, chưa xử lý vi phạm của trụ trì. Vụ việc tiếp tục được xác minh và thẩm định để đưa ra quyết định xử lý nghiêm minh.

Như tin TTXVN đã đưa, trước việc chùa Ba Vàng tổ chức sự kiện cung rước, chiêm bái “xá lợi tóc của Đức Phật” trong khuôn khổ Đại lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh, gây xôn xao dư luận, có nhiều ý kiến hoài nghi về nguồn gốc của “xá lợi tóc” và mục đích tổ chức sự kiện, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết đã có công văn yêu cầu Đại đức Thích Trúc Thái Minh giải trình vụ việc. Chùa Ba Vàng và Đại đức Trụ trì phải gỡ bỏ ngay tất cả giới thiệu về “xá lợi tóc Đức Phật ở chùa Ba Vàng” trên các trang thông tin của chùa, của Đại đức Thích Trúc Thái Minh, cũng như các trang mạng xã hội có liên hệ đến sự việc trên.

Phó Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Nội vụ) Trần Thị Minh Nga cho biết, ngay sau khi nhận được thông tin vụ việc, Ban đã tham mưu Bộ Nội vụ có văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các cơ quan chức năng địa phương kiểm tra, xác minh lại sự việc. Văn bản cũng yêu cầu làm rõ việc thực hiện các quy định của pháp luật đối với các hoạt động tôn giáo có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam và việc tổ chức trưng bày cho phật tử, nhân dân đến chiêm bái “xá lợi tóc Đức Phật” tại chùa Ba Vàng của sư trụ trì; chấn chỉnh, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và theo thẩm quyền nếu có vi phạm.

Ban Tôn giáo Chính phủ đã trao đổi và có văn bản gửi Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị thẩm định nguồn gốc “xá lợi tóc Đức Phật” được trưng bày tại chùa Ba Vàng trong những ngày qua để có thông tin chính thức về sự việc; đề nghị Giáo hội Phật giáo Việt Nam chỉ đạo Ban Phật giáo Quốc tế và Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh chấn chỉnh các hoạt động không đúng với truyền thống; xử lý nghiêm theo giới luật Phật giáo, Hiến chương, Quy chế của Giáo hội Phật giáo Việt Nam nếu có sai phạm.

Ngày 2/1, UBND tỉnh Quảng Ninh thông tin ban đầu về vụ việc. Theo đó, tỉnh đã chỉ đạo, giao Ban Tôn giáo tỉnh phối hợp với UBND thành phố Uông Bí tiếp tục kiểm tra, làm rõ, củng cố hồ sơ, báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý các chủ thể có liên quan để xảy ra vi phạm theo quy định. Các hoạt động trên đã gây dư luận phức tạp, làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự và các hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng bình thường trên địa bàn.