Với những ấn tượng rất mạnh đã tạo ra cùng Bologna trong 2 mùa giải vừa qua, tân HLV Thiago Motta được kỳ vọng sẽ đưa được Juventus trở lại thời kỳ hoàng kim.

Sự xuất hiện của Motta, với tuổi trẻ và tư duy bóng đá tích cực, được ví như dòng nước mát tưới vào một Juve cực kỳ khô cằn cả về thành tích và diện mạo trong 3 mùa giải trắng tay hoàn toàn dưới thời HLV Max Allegri. Liệu nhà cầm quân gốc Brazil có thể đáp ứng được kỳ vọng?

Xây dựng văn hóa mới

Ngay trong những ngày đầu tiên ở Juventus, Thiago Motta đã có một yêu cầu đặc biệt. Ông đề nghị được cung cấp ảnh kèm thông tin cá nhân của toàn bộ đội ngũ nhân viên đang làm việc tại trung tâm huấn luyện Continassa của CLB, từ bộ phận y tế, bếp ăn, phục trang đến cả những người cắt cỏ. Có khoảng 70 đến 80 người, nhưng ông muốn hiểu cặn kẽ từng người. Đó cũng là cách để mỗi nhân viên đều cảm thấy được ghi nhận, được tin tưởng và tôn trọng từ ban huấn luyện mới. Motta cũng đã làm thế khi đặt chân tới Bologna hồi tháng 9/2022 và những gì đã diễn ra chứng tỏ rằng thành công của đội bóng vùng Emilia-Romagna rất có thể đã được xây nên từ những điều tưởng như rất nhỏ như vậy.

Motta cũng sớm công khai gạch tên Federico Chiesa và Wojcech Szczesny, những học trò cưng của người tiền nhiệm Allegri, trong kế hoạch của mình. Chiesa từng được kỳ vọng rất nhiều sau khi trở lại từ phong độ đỉnh cao tại EURO 2020, nhưng các chấn thương và có thể là do chiến thuật của HLV Allegri khiến anh không thể tỏa sáng, trong khi Allegri đã từ chối ký miễn phí với Gigio Donnarumma để giữ Szczesny. Việc gạt đi 2 ngôi sao này là lời khẳng định Motta muốn xây dựng Juve theo ý tưởng riêng của mình. Những thương vụ đầu tiên dưới triều đại mới là để phục vụ cho kế hoạch ấy: Michele Di Gregorio thế chỗ Szczesny, Khephren Thuram và Douglas Luiz gia tăng chất cơ bắp cho tuyến giữa. Juve của Motta phải là một đội bóng giàu tính chiến đấu.

Đem tới tư duy bóng đá thức thời

Thứ được trông đợi nhất ở Thiago Motta là cách nghĩ, cách làm rất mới về chiến thuật và cách luân chuyển trái bóng trong cả tấn công và phòng ngự. Cựu tiền vệ Inter và PSG này từng nổi tiếng về ý tưởng chiến thuật 2-7-2 gây tranh cãi hồi đầu sự nghiệp cầm quân, song càng ngày, tư duy khác lạ đó của ông càng được thừa nhận là đi trước thời đại. 2-7-2 không phải là cách nhìn thông thường theo 3 tuyến, mà là cách nhìn dọc sân từ vị trí khung thành: 2 cầu thủ bên trái, 7 cầu thủ ở giữa (gồm cả thủ môn) và 2 cầu thủ bên phải.

Về cơ bản, chiến thuật của Thiago Motta vẫn thường là 4-2-3-1 hoặc 4-3-3, nhưng theo cách nhìn này, 7 cầu thủ ở giữa đóng vai trò sức mạnh nền tảng, và sự khác biệt sẽ được tạo ra ở 4 cầu thủ ở 2 biên. Motta không phân định rạch ròi cầu thủ thuộc nhóm đó phải là các hậu vệ/tiền vệ/tiền đạo cánh, mà bất cứ ai có mặt ở không gian 2-2 đều có nhiệm vụ như nhau. Bologna dưới tay Motta rất mạnh về tấn công biên, nhưng bất chấp chỉ đạt thông số tạt bóng chính xác trung bình 3 lần mỗi trận ở mùa vừa qua (đứng thứ 20/20 đội!), lối chơi đó vẫn đem đến thành quả. Khi kéo bóng ra biên, Bologna chủ trương tạo khoảng trống để cho cánh đối diện xâm nhập và gây sát thương cho đối thủ. Họ đứng thứ 6/20 đội về số lần dứt điểm mỗi trận và đứng thứ 8/20 về số cơ hội tạo ra, dù đội ngũ không được đánh giá cao.

Với tư duy xây dựng khối 7 người giữa sân thành một kết cấu trung tâm vững chắc, Motta biến Bologna thành một cỗ máy kiểm soát bóng và cướp lại bóng nhanh nhất có thể. Tỷ lệ cầm bóng trung bình mỗi trận của Bologna (58,4%) chỉ kém duy nhất Napoli (61,1%), trong khi số cú tắc bóng thành công mỗi trận (10,1) cũng chỉ kém duy nhất Verona (10,2). Để so sánh, Juventus của Allegri chỉ đứng thứ 12 về kiểm soát bóng (48,4%) và đứng thứ 6 về tắc bóng (9,7). Với sự bổ sung Douglas Luiz, Thuram và sắp tới nhiều khả năng là Teun Koopmeiners của Atalanta, những cầu thủ có cả sức mạnh thể chất và kỹ thuật, lối chơi này được kỳ vọng sẽ vận hành trơn tru, tạo nên diện mạo mới tích cực hơn cho "Bà đầm già".

Một ước mơ của Juventus là đem được Riccardo Calafiori đến sân Allianz. Trung vệ trẻ này là nhân tố quan trọng hàng đầu của Thiago Motta tại Bologna, một trung vệ có tư duy và khả năng tấn công, gây đột biến từ tuyến dưới, điều anh đã thể hiện xuất sắc tại EURO 2024 cùng đội tuyển Italy. Tuy nhiên, Calafiori chỉ còn cách Arsenal một bước chân, nên nhiều khả năng Motta sẽ phải tự tạo nên một phiên bản mới của cầu thủ này ở thành Turin.