Năm 2025 là năm đầu tiên học sinh thi tốt nghiệp theo Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, với 4 môn thi, gồm 2 môn thi bắt buộc là Ngữ văn, Toán và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12. Việc Bộ Giáo dục và đào tạo công bố Đề thi tham khảo năm nay sớm hơn gần 5 tháng đã giúp nhà trường, giáo viên, học sinh Nghệ An chủ động trong quá trình dạy học và ôn tập.

Đáp ứng mục tiêu chương trình học

Dự định thi khối A nên khi có đề thi tham khảo em Phan Tuấn Minh, lớp 12A1 Trường Trung học phổ thông Chuyên Đại học Vinh đã tìm hiểu khá kỹ. Theo Tuấn Minh, đề thi tham khảo bám sát chương trình sách giáo khoa, có tính phân hóa cao. So với các năm trước, độ khó của đề tương đối cao, bao quát nhiều nội dung kiến thức trong chương trình lớp 10, 11 và 12. Xu hướng hiện nay, các đề thi đều có sự liên hệ thực tiễn khá nhiều, vì vậy học sinh phải làm quen với lối tư duy và xử lý thông tin trong giới hạn thời gian nhất định.

Với đề thi năm nay, em nghĩ phổ điểm nhiều từ 3 - 8 điểm, để có điểm 9 thì sẽ khó khăn. Như với đề thi môn Toán, có một số bài nằm trong sách chuyên đề của lớp 11. Những bài tập này, học sinh trường chuyên hoặc lực học khá, giỏi mới có thể tiếp cận, còn học sinh trung bình khó có thể làm tốt, Tuấn Minh bày tỏ.

Tương tự, nhận định về đề thi tham khảo, nhiều giáo viên cho rằng, đề thi có nhiều đổi mới và phân loại được học sinh. Với cấu trúc đề môn Toán, đề thi tham khảo đã đáp ứng được mục đích tổ chức thi, đó là đánh giá kết quả học tập của người học theo mục tiêu và yêu cầu cần đạt của Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán 2018 (các năng lực, các mạch nội dung, kiến thức cốt lõi, vận dụng vào thực tiễn); lấy kết quả thi để xét tốt nghiệp Trung học phổ thông. Đồng thời, cũng đảm bảo sự phân hóa, phân loại thí sinh nhằm cung cấp dữ liệu cho các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp sử dụng trong tuyển sinh. Đáng chú ý, đề thi mới không còn các câu hỏi khó theo kiểu tư duy xử lý các hàm số hay biểu thức phức tạp, những dạng Toán có cách giải đặc biệt.

Thầy Lê Khánh Hưng, giáo viên dạy Toán, Trường Trung học phổ thông chuyên Đại học Vinh cho biết: Để làm được đề thi này, học sinh cần nắm chắc kiến thức nền tảng, hiểu bản chất vấn đề; tăng cường liên hệ với các môn học khác, liên hệ thực tế. Học sinh cũng cần tăng cường khả năng đọc hiểu, chuyển đổi mô hình thực tế sang mô hình Toán để sử dụng các kiến thức Toán lý thuyết đã được học.

Trong các môn thi, nhiều học sinh và giáo viên nhận định đề thi Ngữ văn thay đổi khá nhiều. Việc lấy dữ liệu ngoài đòi hỏi học sinh phải tư duy nhiều hơn, tránh kiểu học thuộc, học tủ và có sự phân hóa học sinh rõ ràng theo năng lực.

Em Lê Kim Chi, học sinh lớp 12A3 Trường Trung học phổ thông Nghi Lộc 3, huyện Nghi Lộc chia sẻ: "Em nghĩ rằng ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa sẽ gây nhiều khó khăn cho học sinh trong tiếp cận nhiều nguồn tài liệu. Vì vậy, ngay từ bây giờ, bản thân em phải tự rèn luyện nhiều kỹ năng đọc và hiểu văn bản mới làm tốt bài thi".

Với nhiều giáo viên Ngữ văn, đề thi minh họa tương đối phù hợp, sát với chương trình mới. Đề thi có sự cân đối giữa phần đọc hiểu và phần viết văn. Với đề này, học sinh đã được tiếp cận từ lớp 10 và lớp 11 ở các kỳ thi giữa kỳ nên các em sẽ không còn nhiều lạ lẫm. Tuy nhiên, khó khăn với học sinh là ngữ liệu ở đề không còn lấy trong sách giáo khoa. Ở đề này, muốn làm tốt, học sinh phải luyện kỹ năng và năng lực trong việc tiếp cận thông tin, đọc hiểu và đưa ra các nhận định đánh giá, cảm thụ văn bản.

Cô giáo Đặng Thị Dịu, giáo viên môn Ngữ văn, Trường Trung học phổ thông Nghi Lộc 3 nêu rõ: “Với cách ra đề mới, tôi nghĩ lứa học sinh đầu tiên thi trong năm 2025 sẽ gặp những khó khăn nhất định, vì các em chỉ mới được tiếp cận Chương trình giáo dục phổ thông mới từ năm lớp 10. Bản thân giáo viên cũng xác định phải đồng hành với học sinh từ khi mới vào trung học phổ thông và dạy học sinh để các em tiếp cận với chương trình mới, có thể chủ động tiếp cận kiến thức và phát huy được năng lực của mình”.

Còn với các môn tự chọn, đề thi được đánh giá là bám sát nội dung chương trình và chủ yếu ở lớp 12. Riêng môn Tiếng Anh khó hơn hẳn các năm trước với các yêu cầu đặt ra cao hơn.

Phân loại trình độ học sinh để ôn tập phù hợp

Theo công bố của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2025 sẽ giữ ổn định như năm 2024; trong đó, nội dung thi bám sát chương trình Trung học phổ thông, chủ yếu là lớp 12.

Về công tác ôn tập chuẩn bị cho kỳ thi, ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An lưu ý các tổ chuyên môn, giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch dạy học, ôn tập phù hợp với điều kiện từng trường, nhóm học sinh, phân loại trình độ học sinh để tổ chức ôn tập phù hợp. Các nhà trường tổ chức ôn tập đảm bảo thời gian, tập trung vào những yêu cầu về chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục cấp Trung học phổ thông, chủ yếu nằm trong chương trình lớp 12, chú trọng việc giúp các em thông hiểu và vận dụng kiến thức. Sau khi kết thúc chương trình, kế hoạch ôn tập cần tăng cường hướng dẫn học sinh tự học, tự ôn; sắp xếp thời gian ôn tập hợp lý, không gây quá tải...

Thầy Lê Văn Tảo, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Kỳ Sơn, huyện Kỳ Sơn cho biết: Các giáo viên bộ môn đã triển khai đến học sinh để nắm định dạng, cấu trúc, cách hỏi trong đề thi; cho học sinh làm thử các bài kiểm tra theo dạng đề tham khảo sau mỗi chương, chủ đề trong quá trình học tập. Qua đề tham khảo, học sinh có thể phân biệt được các câu hỏi ở những mức độ khác nhau; từ đó có định hướng ôn tập và không bị bỡ ngỡ khi bước vào kỳ thi chính thức. Ngoài ra, tùy theo nhóm học sinh, thầy cô có thể cung cấp thêm tài liệu để tham khảo, luyện tập thêm nhưng không quá nhiều, gây quá tải không cần thiết.

Tài liệu chính để ôn tập vẫn là sách giáo khoa và vở ghi bài đã học, các dạng câu hỏi, bài tập, bài thực hành… đã làm trong quá trình học tập; cần dựa vào đó để ôn tập thật chắc từng đơn vị kiến thức cơ bản.

Theo thầy Lê Văn Quyền, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Thanh Chương 3, huyện Thanh Chương: Trong quá trình ôn tập, giáo viên hướng dẫn để học sinh tự hệ thống hóa kiến thức; luyện tập các dạng câu hỏi, bài tập theo yêu cầu của chương trình. Tuy nhiên, thầy cô không yêu cầu học sinh làm quá nhiều bài tập, đề thi có cùng dạng; chỉ cần làm với số lượng vừa đủ nhưng bao quát hết các dạng bài tập tương ứng với yêu cầu của nội dung chương trình. Từ đó, giúp học sinh nắm vững kiến thức, có khả năng vận dụng, so sánh, thấy rõ mối quan hệ giữa các đơn vị kiến thức. Thầy cô cũng thường xuyên kiểm tra, đánh giá để xem học sinh còn yếu những gì để kịp thời bổ sung.

Song song với ôn tập kiến thức, các nhà trường sẽ tổ chức thi thử tốt nghiệp giúp học sinh làm quen với kỳ thi, đề thi để có kinh nghiệm trong việc phân bố thời gian cho bài thi; đồng thời cũng là một lần kiểm tra kiến thức của người học để có kế hoạch ôn tập trong giai đoạn tiếp theo.