(Thethaovanhoa.vn) - Những người sống tại quê hương trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzman có nhiều câu chuyện kể về sự hào phóng, rộng lượng của gã: các món quà, thuốc thang cho người nghèo, những xe chở nước sạch và hàng cứu trợ tới những thị trấn bị bão lũ.
Tuy nhiên tìm ra bằng chứng cho các câu chuyện ấy lại không hề dễ dàng.
Nhiều huyền thoại, ít chứng cứ thực tế
Ở Badiraguato, một thị trấn vùng núi nhỏ bé thuộc bang Sinaloa, nơi đã góp phần vào huyền thoại đi lên đỉnh cao quyền lực từ tay trắng của El Chapo, không một ai được phóng viên hãng tin AP phỏng vấn có thể chỉ ra chứng cứ về sự hào phóng của gã.
"Tôi không thấy bất kỳ công trình nào giúp kiến tạo việc làm hay phục vụ cộng đồng như sân bóng đá, cống nước thải, trường học, hệ thống cấp nước, bệnh viện... Ở đây không có một thứ gì do những kẻ buôn ma túy xây dựng, giống như người ta vẫn đồn thổi" - Thị trưởng Mario Valenzuela cho biết.
Cổng vào thị trấn Badiraguato, quê nhà El Chapo
Theo ông, nếu El Chapo hoặc băng của gã đầu tư tiền của vào quê nhà, hẳn nơi này đã trông rất khác. "Chúng có thể dùng tiền để lát đường hoặc sửa hệ thống nước thải, nhưng chúng đã chẳng làm vậy" - ông nói.
Màn đào tẩu của El Chapo trong ngày 11/7, khỏi một nhà tù an ninh tối đa gần Mexico City, đã một lần nữa hướng sự chú ý của dư luận vào thị trấn Badiraguato. Khu vực này quản lý cả làng La Tuna, nơi mẹ đẻ của El Chapo vẫn đang sống tại đó.
Ngày hôm nay, con đường dẫn tới La Tuna vẫn là đường đất lầy lội và bản thân Badiraguato cũng không có dấu hiệu nào chứng tỏ nó đang ngập trong tiền bạc. Nơi này chẳng có các cửa hàng bán xe sang, các khu mộ hoành tráng như cung điện, các ngôi nhà kín cổng cao tường, rộng lớn và tuyệt đẹp... giống như đã xuất hiện ở Culiacan, thủ phủ bang Sinaloa, vốn nằm cách đó có hơn 1 giờ chạy xe.
Các dự án lớn của thị trấn hiện chỉ gồm việc xây thêm một ban công mới cho tòa thị chính, nhìn ra một quảng trưởng vắng người qua lại. Nằm gọn dưới chân các ngọn đồi, với các cánh đồng ngô và cà chua chạy dài tới dãy núi Sierra Madre, Badiraguato vẫn ngập trong nghèo khổ. Valenzuela thừa nhận rằng nhiều cư dân trong thị trấn đang kiếm sống nhờ bán cần sa hoặc thuốc phiện.
Ông trùm "ít xấu xa" hơn kẻ khác
El Chapo đã lớn lên từ thị trấn này. Gã là con của một nông dân trồng cây thuốc phiện, trước khi vươn lên thành trùm ma túy. Nhưng không hiểu vì đâu, hành trình leo lên quyền lực của gã luôn nằm trong một màn sương huyền thoại dày đặc.
Nhiều người xem gã là một tay mafia kiểu Hollywood - tàn nhẫn, nhưng vẫn trọng danh dự. Có không ít bài hát đã được viết để tôn vinh El Chapo. Dân địa phương xem gã như một dạng Robin Hood thời hiện đại, thận trọng không để liên lụy tới họ khi tiến hành các màn "nói chuyện phải quấy" đẫm máu với kẻ thù.
Video giám sát ghi lại hình ảnh El Chapo, ngay trước khi gã chui xuống đường hầm và đào tẩu khỏi nhà tù
"El Chapo Guzman không bạo lực" - chính ông Valenzuela cũng có những nhận xét gây bất ngờ về kẻ bị buộc tội đã thực hiện hàng trăm vụ giết người - "Anh ta không nổ súng bắn vào chính quyền."
Quả thực danh tiếng đó của El Chapo và băng Sinaloa của gã khác hẳn với băng New Generation Jalisco mới nổi, nằm ở phía Nam Mexico. Ngày 1/5 năm nay, băng này đã bắn rocket vào một chiếc trực thăng của quân đội Mexico, khiến nó bị rơi. Băng Sinaloa của El Chapo cũng không có các hành vi bạo lực lộ liễu như băng Zetas, với các màn chặt đầu và treo xác nạn nhân trên xa lộ rất rùng rợn. Tương tự với Zetas là Guerreros Unidos, băng tội phạm ma túy sát hại 43 sinh viên Mexico vào mùa Thu năm ngoái.
Với nhiều người sống trong bang Sinaloa, El Chapo là một ông trùm "ít xấu xa" hơn các trùm ma túy khác. Gabriel, một kỹ sư mới về nhà ở Culiacan sau gần một năm rưỡi làm việc tại bang Zacatecas, vốn chịu sự kiểm soát của băng Zetas cho biết tình hình ở nơi này rất xấu. Anh kể rằng mình thường bị các tay súng chặn lại và buộc phải đưa ra hai lựa chọn: hoặc trả tiền bảo kê, hoặc biến khỏi bang.
"Chúng tồi tệ hơn nhiều (so với băng Sinaloa). Chúng chẳng phân biệt ai cả và có lúc đã giết tới 7 người, chỉ để hạ được kẻ chúng muốn" - anh nói, cho biết thêm rằng băng Sinaloa thường không động tới dân thường nên được nể trọng hơn. Tuy nhiên dù "ca ngợi" băng Sinaloa, Gabriel vẫn không dám tiết lộ họ tên do sợ bị trả đũa.
Thực tế thì Badiraguato không miễn nhiễm với bạo lực. Thị trấn với 30.000 dân sinh sống này có tỷ lệ giết người cao hơn ít nhất 5 lần mức trung bình ở Mexico. Và dù quy mô dân số Sinaloa ít hơn so với 13 bang khác ở Mỹ, đây lại là một trong 5 bang chết chóc nhất, chỉ tính riêng trên số vụ giết người.
Riêng trong năm nay, đã có nhiều vụ giết người diễn ra ở Sinaloa hơn hẳn Michoacan hay Tamaulipas - hai bang thường lên mặt báo do các vụ chặt đầu, xả súng giữa ban ngày, chiến tranh băng đảng...
Vẫn được ca ngợi một cách khó hiểu
Bạo lực, những lời đe dọa và sự sợ hãi thống trị Sinaloa, khiến nhiều gia đình nghèo phải bỏ quê hương ra đi. Trong 5 năm qua, nhiều người đã trốn lên thị trấn Sinaloa de Leyva nằm ở vùng núi. Hàng chục gia đình cũng rời khỏi làng Ocurahui sau khi nhiều băng buôn ma túy, đặc biệt là Sinaloa, gây sức ép buộc dân địa phương trồng cây thuốc phiện.
Những người chống lệnh này sẽ bị bắt cóc hoặc bị giết. Nhiều người đã chấp nhận từ bỏ quê hương thay vì hợp tác với tội phạm ma túy. Họ sống cảnh như dân tị nạn, không nhà, việc làm, bên rìa các thành phố lớn ở Sinaloa như Surutato, Guamuchil và Culiacan.
"Chúng tôi ra đi với bất kỳ thứ gì mình có thể mang theo được" - Mauro Diaz, 20 tuổi, một cư dân Ocurahui, đã có thời gian dài sống cảnh vất vưởng ở ngoại ô Guamuchil, cho biết.
Diaz kiếm sống bằng cách làm phụ việc cho cánh thợ nề. Anh gần như đã hết hy vọng trở lại quê hương. "Tại sao lại trở về, khi chỉ một thời gian ngắn sau, tình hình lại tồi hơn và rồi chúng tôi lại phải bỏ đi lần nữa?" - Diaz rầu rĩ nói.
Nhưng sau tất cả những cảnh khốn cùng như thế, do băng Sinaloa góp phần gây ra, các huyền thoại quanh cuộc sống của El Chapo vẫn tiếp tục tăng lên. Trong cuộc tiếp xúc với phóng viên AP, Lucero Uriarte, một học sinh trung học ở Badiraguato, đã chia sẻ cảm nhận của em về ông trùm ma túy: "Ông ta đã giúp rất nhiều người, đặc biệt là dân nghèo, vì ông ta biết họ phải trải qua những gì".
Tường Linh (Theo AP)
Thể thao & Văn hóa