Danh họa Claude Monet (1840 - 1926) nổi tiếng thế giới là nhân vật hàng đầu của trường phái ấn tượng Pháp, phong trào đã thay đổi tiến trình của nghệ thuật hiện đại. Ít ai biết rằng một số bức tranh ấn tượng đáng chú ý nhất của ông lại không được thực hiện ở Pháp mà ở thủ đô London, Anh.

Một triển lãm mang tên Monet And London. Views Of The Thames diễn ra từ ngày 27/9/2024 đến ngày 19/1/2025 tại Phòng trưng bày Courtauld, sẽ đưa du khách chiêm ngưỡng những tác phẩm đặc sắc của danh họa khi lưu trú ở nơi đất khách quê người. Chúng mô tả quang cảnh tuyệt đẹp của sông Thames theo cách chưa từng thấy trước đây, tràn ngập bầu không khí gợi cảm, ánh sáng bí ẩn và màu sắc rực rỡ.

London trong tranh của Monet

Claude Monet và người vợ đầu tiên Camille Doncieux lần đầu đến London vào năm 1870 để tránh chiến tranh ở Pháp. Do tiền bạc eo hẹp, và gần như không nói được tiếng Anh, cặp đôi ngoài 20 tuổi này cảm thấy bị cô lập. Sau đó, Monet gặp Paul Durand-Ruel - người kinh doanh nghệ thuật. Durand-Ruel đồng ý mua một số tranh của ông. Những giao dịch này đã thay đổi cuộc đời Monet, khiến sự nghiệp của ông dần phát triển, đem lại thu nhập.

Monet say mê London và khám phá ra những công trình mới bên bờ sông Thames để vẽ, chẳng hạn như Cung điện Westminster hoàn thành. Tuy nhiên, điều khiến ông say mê nhất là sương mù trong khí quyển của London, một sản phẩm phụ của cuộc cách mạng công nghiệp Anh thời bấy giờ. Monet thích lớp sương mù bí ẩn phủ xuống thành phố khiến ông tuyên bố rằng nếu không có nó, London sẽ không đẹp.

Khi hòa bình được lập lại ở Pháp, Monet và vợ rời London vào tháng 5/1871, nhưng ông đã thề sẽ quay trở lại."Mối tình" với London được nối lại vào năm 1898 khi Monet đến thăm con trai mình, một sinh viên tiếng Anh tại thành phố này. Sau đó, ông trở lại với đầy đủ sơn, cọ vẽ và vải bạt vào các năm 1899, 1900 và 1901, ở lại khách sạn Savoy trong nhiều tuần liền.

Từ cửa sổ và ban công lạnh lẽo ở tầng 5 và 6 của khách sạn mang đến tầm nhìn tuyệt đẹp ra Cầu Waterloo, Cầu Charing Cross, nơi Monet đã vẽ dưới ánh sáng sương mù ưa thích của mình. Khoảng thời gian đó có năng suất cao hơn đáng kể trong những chuyến đi sau này, ông đã tạo ra hơn 100 góc nhìn về thành phố.

Sự ảnh hưởng của London đã thúc đẩy Monet tiến xa hơn trong việc phát triển phong cách ấn tượng đặc trưng của mình, với việc sử dụng nét vẽ màu mỹ thuật và tạo ra cảm giác chuyển động và ánh sáng sống động trên bức tranh.

Không chỉ đối mặt với thách thức của khí hậu London thất thường với sương mù dày đặc, Monet còn tận dụng những điều này để thể hiện sự sáng tạo và tinh tế trong việc ghi lại cảm xúc và cảm nhận cá nhân của mình về thế giới xung quanh.

"Sự mờ ảo hoặc hòa trộn của nước và bầu trời do sương mù tạo ra đã khiến Monet mê mẩn" - tuyển Karen Serres, giám của triển lãm, bày tỏ - "Ông đã nhớ sự mờ ảo này cho những bức tranh hoa súng nổi tiếng của mình, mà ông đã bắt đầu sau khi trở về Pháp từ London".

Phòng trưng bày Courtauld cho biết triển lãm này đặc biệt là vì nó sẽ hiện thực hóa tham vọng chưa thành hiện thực của Monet. Sau khi công bố các bức tranh này vào năm 1904, Monet rất muốn trưng bày chúng ở London vào năm sau, nhưng kế hoạch đã thất bại. Kể từ đó, chúng chưa từng là chủ đề của một cuộc triển lãm nào ở Anh.

Sự ảnh hưởng của London

London đã có một ảnh hưởng sâu sắc đối với Claude Monet và các tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng sau này của ông, bao gồm cả các bức tranh hoa súng. Chính là nhờ việc khám phá ánh sáng và cách ánh sáng phản xạ trên mặt nước thông qua việc vẽ các cảnh quan thành phố với sự pha trộn của sương mù và ánh nắng mờ mờ.

Năm 1911, bệnh đục thủy tinh thể đã cản trở Monet trong việc nhìn rõ các chi tiết của cảnh quan, vật thể và phân biệt màu sắc. Dù nhận được lời khuyên từ các bác sĩ về tình trạng mắt của mình, Monet đã lựa chọn bỏ qua và hy vọng rằng tình trạng sẽ tự khỏi. Trong nỗ lực vẽ tranh, ông tập trung vào những khoảnh khắc gần bình minh và hoàng hôn, khi ánh sáng trở nên nhẹ nhàng, tránh xa ánh nắng chói chang để giữ cho thị lực được thoải mái nhất có thể.

Vào năm 1922, Monet gần như mất hoàn toàn khả năng nhìn, chỉ còn có thị lực 1/10. Cuối cùng, ông quyết định phẫu thuật vào năm tiếp theo vì không còn lựa chọn, mặc dù chỉ can thiệp vào một mắt để tránh rủi ro. Sau khi phẫu thuật, Monet dần dần cảm nhận được màu sắc, đặc biệt là sắc tím, và bắt đầu tạo ra các tác phẩm với sắc màu này, bắt đầu từ bức tranh hoa súng.

Mặc cho bệnh tình, Claude Monet vẫn không ngừng nỗ lực và sáng tạo. Các tác phẩm cuối đời của ông được đánh giá cao là những kiệt tác trong lịch sử hội họa giai đoạn đầu thế kỷ 20. Tại các phiên đấu giá, các bức tranh của Monet luôn thu hút sự quan tâm và thường được mua với giá cao, đặc biệt là những bức vẽ hoa súng của ông đã tạo nên những cú đấu giá đáng nhớ. Vào năm 2018, một trong những tác phẩm thuộc chủ đề này đã được bán tại Christie's với giá gần 85 triệu USD.

Vào cuối tháng 11/2023, tác phẩm Water Lily Pond (Ao hoa súng) của danh họa Claude Monet đã được bán với mức giá 74 triệu USD tại phiên đấu giá của Christie's New York. Sau hơn 100 năm, bức tranh này xuất hiện trở lại trên thị trường và ngay lập tức thu hút sự chú ý của cộng đồng các nhà sưu tầm nghệ thuật. Thông tin về Monet và về tác phẩm của ông cũng trở thành tâm điểm của các cuộc trò chuyện và tranh luận nghệ thuật một lần nữa.

Các bức tranh hoa súng khổ lớn khác của Monet hiện được bảo quản trong các bộ sưu tập nghệ thuật lớn trên toàn cầu, một phần trong số đó được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở New York, giữ cho di sản nghệ thuật của Monet sống mãi và tiếp tục là nguồn cảm hứng cho thế hệ sau.